Tác dụng phụ và biến chứng có thể gặp sau phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt

1. Rủi ro của phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt

Các nguy cơ, rủi ro có thể gặp trong phẫu thuật triệt căn ung thư tuyến tiền liệt cũng giống như các rủi ro có thể gặp ở một phẫu thuật lớn. Những vấn đề này có thể xảy ra trong quá trình phẫu thuật hoặc ngay sau phẫu thuật.

Những rủi ro này bao gồm:

- Dị ứng với thuốc gây mê

- Chảy máu sau phẫu thuật

- Xuất hiện cục máu đông ở chân hoặc phổi gây tắc mạch

- Các cơ quan xung quanh tuyến tiền liệt bị tổn thương

- Xảy ra nhiễm trùng vết mổ

Một rủi ro hiếm khi xảy ra trong khi phẫu thuật là làm tổn thương ruột, tổn thương này có thể gây nhiễm trùng ổ bụng. Rủi ro này thường thấy ở phương pháp phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt nội soi hoặc bằng robot nhiều hơn so với phương pháp phẫu thuật mở.

Nếu hạch Lympho được nạo vét khi phẫu thuật, dịch bạch huyết có thể tích tụ lại, gọi là lymphocele và đôi khi cần phải dẫn lưu dịch đọng ra ngoài.

Nhìn chung thì rủi ro sau phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt có thể phụ thuộc vào tuổi tác, sức khoẻ tổng thể và khả năng chịu đựng cũng như kỹ năng của đội ngũ bác sĩ thực hiện phẫu thuật,...

2. Tác dụng phụ sau phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt

Những tác dụng phụ sau phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt có thể gặp là rối loạn cương dương, tiểu không tự chủ, vô sinh, thay đổi chiều dài dương vật, thoát vị bẹn,...

Tác dụng phụ này phổ biến với phương pháp cắt bỏ tuyến tiền liệt triệt để nhưng vẫn có thể xảy ra ở các loại phẫu thuật khác. Cụ thể như sau:

2.1. Tiểu không tự chủ

Sau khi phẫu thuật ung thư tiền liệt tuyến thì bạn có thể gặp phải tình trạng không kìm hãm được nước tiểu của mình, hoặc bạn có thể bị rò rỉ nước tiểu. Tiểu không tự chủ có thể ảnh hưởng không chỉ đến thể chất mà còn ảnh hưởng tới cả tâm lý xã hội của bạn.

Việc rò rỉ nước tiểu sau phẫu thuật gặp ở đa số nam giới nhưng đều có thể cải thiện theo thời gian và một số bài tập tăng cường. Thời gian dự kiến thường từ vài tháng đến một năm. Việc tập luyện bài tập về cơ sàn chậu có thể cải thiện tình hình này.

Có 3 loại tiểu không tự chủ chính đó là:

- Tiểu không tự chủ do áp lực có thể khiến nước tiểu bị rò rỉ khi ho, khi cười hoặc khi hắt xì hơi, tập thể dục. Tiểu không tự chủ do áp lực là dạng tác dụng phụ phổ biến nhất sau phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt. Nó có thể do trong quá trình phẫu làm tổn thương các thần kinh cơ chi phối van kiểm soát giữ nước tiểu ở bàng quang.

- Tiểu không tự có thể khó khan trong việc tống hết nước tiểu trong bàng quang. Họ mất thời gian rất lâu để đi tiểu, nước tiểu thành dòng chảy chậm với áp lực thấp. Nguyên nhân là do cửa bàng quang hình thành mô sẹo gây ra tình trạng tắc nghẽn hoặc thu hẹp.

- Tiểu không tự chủ đột ngột: bệnh nhân buồn tiểu phải đi ngay, không thể kìm được. Điều này do bàng quang trở nên nhạy cảm quá mức với sự căng đầy nước  tiểu ở bàng quang.

Hiếm khi người đàn ông có thể gặp tiểu tiện liên tục, mất hoàn toàn khả năng kiểm  soát nước tiểu của họ.

2.2. Rối loạn chức năng cương dương

Điều này tương đương với việc cơ quan sinh dục không đủ cương cứng phục vụ cho việc sinh hoạt tình dục. Sự cương cứng ở dương vật của nam giới được kiểm soát bởi 2 bó dây thần kinh nhỏ chạy ở hai bên của tuyến tiền liệt.

Sau phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt bác sĩ bắt buộc phải loại bỏ chúng trong trường hợp bị tế bào ung thư xâm lấn. Nếu trước khi phẫu thuật bệnh nhân vẫn có thể cương cứng thì bác sĩ có thể sẽ xem xét việc phẫu thuật bảo tổn hai bó dây thần kinh này.

Tình hình này có thể được cải thiện trong vòng vài tháng tới hai năm, theo số liệu thực tế thì nó hồi phục khá chậm. Trong một vài tháng đầu tiên sau phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt sự cương cứng có thể tự phát, vì thế mà bệnh nhân cần phải được hỗ trợ y tế bằng thuốc hoặc phương pháp khác.

2.3. Một số tác dụng phụ khác

- Thay đổi cơn "cực khoái

Sau phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt thì cảm giác cực khoái vẫn có thể  xảy ra, tuy nhiên không kèm theo xuất tinh. Nguyên nhân là do những tuyến tạo ra tinh dịch đều bị cắt bỏ trong quá trình phẫu thuật tuyến tiền liệt cũng như cắt bỏ cả ống dẫn tinh.

- Mất khả năng sinh sản

Việc cắt bỏ tuyến tiền liệt triệt để cắt ống dẫn tinh còn khiến bệnh nhân mất khả năng sinh sản, do tinh trùng vẫn được tạo ra nhưng không thể rời đi khỏi tinh hoàn.

- Phù hạch huyết

Mặc dù là một biến chứng hiếm gặp tuy nhiên tác dụng phụ này vẫn có thể xảy ra nếu như quá trình phẫu thuật ung thư tuyến tiền liệt cần phải loại bỏ nhiều hạch bạch huyết xung quanh khiến dịch bị tụ tại vùng chân hoặc cơ quan sinh dục khiến bệnh nhân bị đau, và sưng phù.

- Thay đổi chiều dài của dương vật

Chiều dài của dương vật có thể bị giảm xuống nguyên nhân có thể do niệu đạo bị rút ngắn lại khi cắt bỏ tuyến tiền liêt.

- Thoát vị bẹn

Nguồn dịch: https://www.cancer.org/cancer/prostate-cancer/treating/surgery.html