Tổng hợp các biện pháp giảm đau cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt

Tham vấn chuyên môn: - Bác sĩ Chuyên khoa I Bệnh viện Quân Y 108
Tổng hợp các biện pháp giảm đau cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt
Để giảm đau cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt có thể dùng thuốc, hoá trị, xạ trị hoặc các liệu pháp bổ sung như vật lý trị liệu hoặc massage, châm cứu,...

Bằng cách sử dụng một hoặc kết hợp nhiều phương pháp giảm đau khác nhau thì cơn đau của bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt có thể được kiểm soát.

Dưới đây là những biện pháp giảm đau cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt có thể tham khảo. Lưu ý rằng bệnh nhân không được tự ý sử dụng mà cần tham vấn ý kiến bác sĩ để tránh nguy hiểm tới tính mạng.

1. Phương pháp kiểm soát cơn đau

1.1. Thuốc giảm đau cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt

Hầu hết nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt đều phải sử dụng thuốc giảm đau ở một số giai đoạn. Dựa vào bậc thang cơn đau mà liều thuốc, loại thuốc giảm đau sẽ có sự điều chỉnh ở từng người bệnh.

Ví dụ:

- Thuốc giảm đau đối với cơn đau nhẹ

Có thể sử dụng thuốc như paracetamol hoặc thuốc chống viêm steroid và có thể kết hợp điều trị giảm đau khác hoặc không cần.

- Thuốc giảm đau đối với cơn đau vừa phải

Bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt có thể được chỉ định dùng thuốc opioid nhẹ như codein hoặc có (hoặc không) dùng thuốc giảm đau nhẹ kết hợp điều trị giảm đau khác.

- Thuốc giảm đau đối với cơn đau dữ dội

Sử dụng opioid liều mạnh như morphine hoặc có (hoặc không) dùng thuốc giảm đau nhẹ kết hợp điều trị giảm đau khác.

Bằng cách sử dụng liều thuốc này thì việc điều trị của bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt có thể chuyển sang được giai đoạn tiếp theo nếu như cơn đau không thể được kiểm soát bởi một loại thuốc.

Phương pháp xạ trị thường được chỉ định kết hợp cùng với thuốc uống giảm đau khi bạn muốn kiểm soát cơn đau được hiệu quả hơn. Nếu cơn đau được giảm bớt thì bác sĩ có thể giảm liều dùng cho người bệnh.

Không nên hạ liều đột ngột và cần phải thảo luận kỹ với bác sĩ. Điều quan trọng là phải sử dụng thuốc đúng liều.

Các loại thuốc kiểm soát cơn đau khác có thể kể đến như thuốc kiểm soát chứng động kinh (gabapentin hay pregabalin) hay trầm cảm (như amitriptyline) có thể giúp giảm các cơn đau thần kinh. Khi được chỉ định các loại thuốc này thì không có nghĩa là bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt bị trầm cảm hay động kinh.

Có một loại kem là capsaicin có thể được sử dụng trong việc giảm đau thần kinh nếu bệnh nhân gặp khó khăn trong việc uống thuốc. Trên thị trường cũng có những miếng dán giảm đau.

Nếu cơn đau hình thành do nhiễm trùng thì bệnh nhân có thể uống thuốc kháng sinh. Nếu bị co thắt cơ thì có thể sử dụng thuốc giãn cơ như diazepam để giảm đau.

Hãy nói chuyện với bác sĩ kê đơn về những tác dụng phụ để kiểm soát cơn đau được tốt hơn.

1.2. Xạ trị giảm đau

Xạ trị là phương pháp có thể thu nhỏ khối u ung thư tuyến tiền liệt trong xương và ngăn cản quá trình xâm lấn tới dây thần kinh gây đau. Xạ trị có thể sử dụng chùm tia ngoài (tia X) để xử lý khu vực đau bên trong cơ thể hoặc cũng có thể sử dụng dưới dạng tiêm hoạt chat phóng xạ.

Đa số  bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến sau xạ trị giảm đau đều cho biết cơn đau của họ có sự thuyên giảm. 

1.3. Một số phương pháp khác

Giảm đau cho xương bằng bisphosphonate

Đây cũng là một loại thuốc giảm đau được dùng trong ung thư tuyến tiền liệt di căn xương hoặc ngăn ngừa gây đau xương. Phương pháp này thường được chỉ định cả khi thuốc giảm đau hay xạ trị kể trên không thể kiểm soát cơn đau của bệnh nhân.

Thuốc tạo ra liên kết tới các khu vực có xương bị tổn thương do tế bào ung thư tuyến tiền liệt xâm lấn gây ra, từ đó giúp giảm đi nguy cơ bị gãy xương và các vấn đề liên quan tới xương khác. Ngoài ra thì bệnh nhân có thể được cung cấp một loại thuốc khác tương tự gọi là denosumad.

Phẫu thuật

Nếu như một vùng xương bị tổn thương nặng do ung thư tuyến tiền liệt gây ra thì phẫu thuật cũng có thể là một phương pháp được lựa chọn mặc dù điều này không phổ biến lắm.

Khu vực xương bị ảnh hưởng có thể được ghép, nối các sản phẩm hỗ trợ giúp định hình xương, ngăn chặn nguy cơ gãy xương.

Sau phẫu thuật thì xạ trị sẽ giúp ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt tái phát trở lại ở khu vực đó.

Kích thích dây thần kinh

- Thông qua máy: được thực hiện qua da

- Thông qua mũi tiêm

2. Phương pháp kiểm soát ung thư

Nếu như việc điều trị ung thư không đem lại kết quả tốt và gây ra nhiều tác dụng phụ và các cơn đau thường xuyên thì hãy thử thay đổi một phương pháp ít gây ra đau đớn hơn.

Liệu pháp hormone

Có nhiều nam giới lựa chọn điều trị ung thư tuyến tiền liệt bằng hormone do chúng có thể thu nhỏ hoặc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư từ đó ngăn ngừa hoặc giảm cơn đau của người bệnh.

Có nhiều cách thực hiện liệu pháp hormone, có thể kể đến như: tiêm, cấy, phẫu thuật,...

Steroid

Nếu các phương pháp điều trị như liệu pháp hormone không còn hiệu quả nữa, bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt có thể được cung cấp một liều steroid thấp để điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Liều cao hơn cũng có thể được sử dụng để giảm đau.

Hoá trị

Hóa trị liệu sử dụng thuốc chống ung thư để tiêu diệt tế bào ung thư, ở bất cứ nơi nào chúng có trong cơ thể. Mục đích là để thu nhỏ khối u và làm chậm sự phát triển của nó. Điều này có thể giúp giảm các triệu chứng, bao gồm cả đau.

Radium-223

Đây là một phương pháp điều trị mới cho những người đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt đã di căn đến xương và gây đau đớn. Nó được tiêm vào tĩnh mạch ở cánh tay của bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt.

Cơ chế hoạt động của radium-223 là tìm kiếm các tế bào ung thư gây tổn thương xương và tiêu diệt. Biện pháp điều trị này có thể cải thiện tiên lượng sống, trì hoãn một vài triệu chứng như gãy xương và quan trọng là có thể giảm đau xương.

3. Liệu pháp bổ sung

Các liệu pháp bổ sung đều cần nhiều nghiên cứu hơn để chứng minh hiệu quả. Một vài trong số chúng sẽ gây ra những tác dụng phụ. Và bệnh nhân cần phải cho bác sĩ biết về các phương pháp điều trị mà bệnh nhân đang áp dụng.

Một vài liệu pháp bổ sung phổ biến:

- Châm cứu

- Bấm huyệt

- Sử dụng mùi hương: để massage, xông hơi, tắm,...

- Massage nhẹ nhàng

- Thôi miên.


Bài dịch: https://prostatecanceruk.org/prostate-information/advanced-prostate-cancer/managing-pain-in-advanced-prostate-cancer

Tác giả: Phạm Thanh