Để phân biệt bệnh ung thư tuyến tiền liệt và viêm tuyến tiền liệt cần dựa vào nguyên nhân, đối tượng có nguy cơ mắc và quan trọng nhất là các dấu hiệu.
Viêm tuyến tiền liệt là bệnh lý dạng thứ phát của bệnh viêm niệu đạo, viêm tinh nang hay viêm mào tinh hoàn hoặc những dạng viêm vùng lân cận của trực tràng.
Bệnh có nguyên nhân do:
- Nhiễm trùng trực tràng đại tràng.
- Nhiễm trùng đường tiểu, nhiễm trùng niệu đạo
- Quan hệ tình dục không lành mạnh gây nhiễm trùng
- Nhiễm trùng có thể thông qua đường máu, từ dưới lên,...
Riêng đối với viêm tuyến liệt không phải do vi khuẩn thì rất khó để tìm ra nguyên nhân gây bệnh.
Nguyên nhân ung thư tuyến tiền liệt chưa được xác định rõ ràng, tuy nhiên những thói quen sinh hoạt không lành mạnh hoặc thể người mang gene di truyền có nguy cơ bị bệnh ung thư tuyến tiền liệt cao hơn.
Một số thói quen sinh hoạt xấu điển hình như:
- Ăn nhiều thịt đỏ, tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu chất béo
- Ăn thiếu rau xanh, chất xơ và vitamin cần thiết cho cơ thể
- Tiêu thụ một lượng canxi lớn
- Môi trường sinh sống, làm việc khói bụi, độc hại...
Viêm tuyến tiền liệt có 3 dạng chính là nhiễm khuẩn dạng cấp tính, nhiễm khuẩn dạng mãn tính và thể mãn tính không phải do vi khuẩn gây ra. 3 loại này sẽ có những biểu hiện khác nhau, cụ thể như sau:
- Viêm tuyến tiền liệt do nhiễm khuẩn cấp tính:
+ Sốt cao
+ Đau vùng dưới thắt lưng hoặc vùng sinh dục ở khu vực tuyến tiền liệt
+ Tiểu rắt, tiểu buốt, khó tiểu và đôi khi có thể kèm máu
+ Xuất tinh khó, đau, có thể có máu
- Viêm tuyến tiền liệt do nhiễm khuẩn mãn tính:
+ Những biểu hiện tương tự với viêm tuyến tiền liệt do nhiễm khuẩn cấp tính nhưng có tiến triển bệnh chậm hơn.
+ Cơn đau vùng tuyến tiền liệt ngắt quãng và kéo dài
+ Sốt nhẹ
+ Đi tiểu về đêm
+ Có dấu hiệu viêm bàng quang tái phát.
- Viêm tuyến tiền liệt dạng mãn tính không phải do vi khuẩn: Có những dấu hiệu tương tự với viêm mãn tính do vi khuẩn gây ra tuy nhiên người bệnh không có dấu hiệu bị sốt. Khi xét nghiệm nước tiểu hay dịch cũng không tìm được vi khuẩn.
Bệnh ung thư tuyến tiền liệt vào giai đoạn đầu thường không có biểu hiện cụ thể và rõ ràng nên rất dễ nhầm lẫn. Chỉ khi thăm khám sức khoẻ mới "tình cờ" phát hiện được. Đây chính là lý do nhiều bệnh nhân mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt được phát hiện ở giai đoạn đầu rất ít.
Đầu tiên là dấu hiệu về niệu đạo. Những biểu hiện ở niệu đạo khá nhẹ nhàng. Đái rắt về đêm có thể xảy ra và sau đó lan ra cả ngày. Vùng niệu đạo có dấu hiệu bị đau, đau thêm tầng sinh môn hay hậu môn lúc đi tiểu tiện.
Tiểu ra máu là dấu hiệu bệnh ung thư tuyến tiền liệt thứ hai cần lưu ý. Tuy nhiên biểu hiện này thường ít gặp.
Ngoài những đặc trưng trên thì người mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt còn bị táo bón, mót rặn và buốt khi đi tiểu.
Viêm tuyến tiền liệt là bệnh lý thường gặp ở tuổi thành niên. Còn bệnh ung thư tuyến tiền liệt rất hiếm gặp ở đối tượng nam giới dưới 45 tuổi. Tuy nhiên hiện nay bệnh đang có dấu hiệu trẻ hoá nên vẫn cần phải thận trọng.
Đặc biệt, nhiều người không bao giờ biết họ bị ung thư tuyến tiền liệt. Kết quả khám nghiệm tử thi ở một số đối tượng cho thấy, khoảng 30% trường hợp nam giới ở tuổi 50, và 80% trong độ tuổi 70 chết vì một lý do khác mà không biết mình đã mắc ung thư tuyến tiền liệt.