"Hội chứng buồn chán dịp lễ tết": Nhiều người mắc phải mà không biết rõ nguyên nhân

Hội chứng buồn chán dịp lễ tết (tên Tiếng Anh là: Holiday Blues). Đây không phải là một dạng rối loạn được công nhận trong Sổ tay chẩn đoán và thống kê các loại rối loạn tâm thần DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, DSM-5). Nhưng đây lại là một rối loạn ngắn hạn liên quan tới sức khỏe tâm thần.

Theo khảo sát của Liên minh Quốc gia về Bệnh tâm thần cho thấy, vào những dịp lễ Tết, khoảng 64% những người đang bị mắc các bệnh tâm thần trở nên tồi tệ hơn.

1. Nhận biết hội chứng buồn chán dịp lễ tết

Nói đến hội chứng buồn chán dịp lễ Tết bạn có thể hiểu ngay được dấu hiệu đặc trưng chính là những cơn buồn bã kéo dài, chán nản trong suốt cả kì nghỉ. Tùy theo mức độ của mỗi người mà tình trạng chán nản tệ như thế nào và kéo dài bao lâu.

Một số biểu hiện khác như:

- Bạn cảm thấy cả cơ thể dường như bị kiệt sức, mệt mỏi

- Ngủ nhiều hơn so với những ngày bình thường hoặc cũng có thể là ngủ ít hơn

- Bị mất niềm hứng thú đối với những hoạt động mà trước đây bạn cảm thấy thú vị

- Gặp khó khăn hơn trong việc đưa ra một quyết định

- Đầu óc dễ bị phân tâm, khó tập trung

- Trở nên xa lánh với gia đình, bạn bè, các buổi tụ họp

- Cảm thấy bản thận bị cô đơn

- Dễ cáu giận hơn.

Bạn cần phân biệt rõ giữa hội chứng buồn chán dịp lễ tết và tình trạng rối loạn cảm xúc theo mùa hay rối loạn trầm cảm để có cách xử trí phù hợp hơn. Bạn có thể tìm hiểu Những thông tin cơ bản liên quan tới tình trạng rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) để có cái nhìn khách quan hơn.

2. Hội chứng buồn chán dịp lễ tết có nguyên nhân do đâu?

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra hội chứng rối loạn tâm thần ngắn hạn này, chẳng hạn như:

- Bị stress do căng thẳng và những xung đột gia đình có thể xảy ra trong dịp Tết.

Những xung đột gia đình có thể liên quan tới việc dọn dẹp, cãi vã giữa cha mẹ - con cái, anh chị em với nhau,... Những căng thẳng kéo dài là nguyên nhân gây ra stress.

- Bị cô lập, cô đơn

- Những cảm xúc tâm lý liên quan tới niềm vui lễ tết, lo lắng tài chính,...

3. Đối phó như thế nào?

Tùy từng trường hợp mà bạn có cần quyết định tới sự can thiệp y tế hoặc có thể tự mình vượt qua hội chứng buồn chán dịp lễ Tết hay không.

- Đối với phương án điều trị

Chuyên gia tâm lý là người giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn và học cách loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực có thể gây ra cảm giác buồn bã, chán nản và thay vào đó là điều hướng cảm xúc tích cực hơn.

Việc trị liệu cũng góp phần giúp bạn học được cách quản lý những căng thẳng hay mở rộng mối quan hệ xã hội tốt hơn.

Khi những triệu chứng tâm lý không được cải thiện thì có thể bạn cần tới sự trợ giúp của các liệu pháp y tế để không dẫn tới tình huống xấu nhất.

- Tự mình đối phó

Nếu như những cảm giác chán nản không quá khiến bạn trở nên tồi tệ hơn thì bạn có thể tự học cách đối phó với hội chứng chán nản dịp lễ Tết. Một số lời khuyên dưới đây có thể giúp ích cho bạn:

+ Hạn chế uống rượu bia các chất kích thích

Rượu bia là một trong những đồ uống liên quan tới nguyên nhân gây trầm cảm. Uống quá nhiều rượu bia trong dịp lễ tết chỉ khiến tâm trạng bạn tồi tệ thêm hơn.

+ Tích cực giao tiếp với các thành viên trong gia đình, bạn bè

Các mối quan hệ xã hội sẽ giúp bạn tạm quên đi những cảm xúc tiêu cực và phấn chấn hơn. Càng xa lánh xã hội sẽ càng làm cảm giác cô đơn lớn hơn.

+ Tập thể dục

Có thể bạn không tin nhưng việc tập thể dục thường xuyên có khả năng giúp bạn phòng tránh trầm cảm trong tương lai hiệu quả. Đây cũng là kết quả của một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tâm thần học Mỹ.

Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, với mỗi một giờ hoạt động thể chất trong một tuần thì bạn có khả năng giảm nguy cơ trầm cảm trong tương lai.

+ Thư giãn

Dù bận rộn, hãy cố gắng cho bản thân được thư giãn từ 15 - 20 phút mỗi ngày trong dịp lễ Tết.

+ Không đặt ra những kì vọng năm mới quá cao

Việc không đạt được những kì vọng có thể khiến tâm trạng bạn trở nên tồi tệ hơn. Bởi vậy mà đừng cố gắng đặt ra những mục tiêu quá cao hoặc hãy chia nhỏ những dự định, mục tiêu ra và phấn đấu từ từ. Quá cầu toàn chỉ khiến bạn thêm căng thẳng mà thôi.