Biến chứng bệnh xơ gan: 50% người bệnh mất mạng sau 2 năm

Tham vấn chuyên môn: - Bác sĩ Chuyên khoa I Bệnh viện Quân Y 108
Biến chứng bệnh xơ gan: 50% người bệnh mất mạng sau 2 năm
Xơ gan là một thuật ngữ để mô tả sự tổn thương gan, sẹo gan. Xơ gan là nguyên nhân chính dẫn đến ung thư gan, xuất huyết tiêu hóa. Xơ gan có mối quan hệ mật thiết đối với bệnh tiểu đường, người hay uống nhiều rượu bia...

1. Biến chứng xơ gan là gì?

Xơ gan là một thuật ngữ dùng để mô tả sẹo gan. Biến chứng xơ gan là rất nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị bệnh từ sớm. Với xơ gan nhẹ, gan có thể thực hiện sửa chữa và tiếp tục vai trò của nó trong cơ thể. 

Nhưng với xơ gan nhiều, mô sẹo hình thức ngày càng nhiều trong gan làm cho nó không thể hoạt động và gây ra một loạt các biến chứng của bệnh xơ gan nguy hiểm như sau:

2. Những biến chứng xơ gan

2.1. Cổ chướng

Đây là biến chứng thường gặp của xơ gan. Khoảng 50% người bệnh xơ gan giai đoạn còn bù sẽ xuất hiện cổ chướng trong vòng 10 năm. Bệnh nhân xơ gan thường gặp tình trạng là phù chân và tích tụ dịch ở bụng (báng bụng) do việc tăng áp lực cửa và giảm đạm máu có thể dẫn đến. 

Báng bụng mức độ trung bình và nhiều rất dễ có nguy cơ bị nhiễm trùng dịch báng, khi đó, người bệnh có thể bị sốt, đau bụng và tiêu phân lỏng. Báng bụng còn là triệu chứng báo hiệu căn bệnh suy gan mất bù. Người bệnh cần nhập viện, dùng thuốc lợi tiểu và truyền albumin để điều trị.

Sự xuất hiện cổ chướng là một bước ngoặt đặc biệt trong diễn biến tự nhiên của xơ gan, vì sau đó 2 năm khoảng 50% bệnh nhân tử vong.

2.2. Xuất huyết tiêu hóa do vỡ, giãn tĩnh mạch thực quản

Gan xơ làm cho mạch máu đi qua gan bị cản trở, gây tăng áp lực tại tĩnh mạch cửa cũng như tại các hệ nối cửa-chủ, nhất là làm giãn tĩnh mạch thực quản và tĩnh mạch phình vị dạ dày. 

Các tĩnh mạch này khi giãn quá mức sẽ bị vỡ ra, gây ra ói máu đỏ tươi lượng nhiều và đi cầu phân máu. Nếu không được xử trí kịp thời rất dễ gây tử vong. Khi thấy các dấu hiệu này, cần đưa ngay bệnh nhân đi cấp cứu ngay.

2.3. Hội chứng gan - thận

Hội chứng gan- thận một biến chứng của bệnh xơ gan rất nặng, là tình trạng suy giảm chức năng thận do hậu quả của rối loạn chức năng tuần hoàn hệ thống, dẫn đến giảm dòng máu động mạch tới thận gây suy thận. Yếu tố thúc đẩy dẫn đến hội chứng gan- thận chủ yếu là tình trạng nhiễm trùng, đặc biệt nhiễm trùng dịch cổ chướng.

2.4. Hôn mê gan hay bệnh não – gan

Xơ gan không thể đào thải các chất độc có trong cơ thể. Do đó, trong xơ gan nặng, các độc tố có hại ở ruột – đặc biệt là NH3 (a-mô-ni-ắc) – đi vào máu và tích tụ lại trong não gây ra bệnh não – gan với các triệu chứng rối loạn tri giác từ lẫn lộn tiến đến hôn mê gan và có thể dẫn đến tử vong. Bệnh não – gan có thể khởi phát do một số yếu tố thúc đẩy như xuất huyết tiêu hóa, táo bón, nhiễm trùng, mất nước, lạm dụng thuốc ngủ, thuốc an thần…

Khoảng 15-20% dân số Việt Nam mắc các bệnh về gan,trong đó có thể có bạn!

2.5. Ung thư gan

Người bệnh có thể không có triệu chứng gì đặc biệt cho đến khi tình cờ phát hiện khối u trong gan khi đi khám sức khỏe và thực hiện siêu âm bụng. Ở giai đoạn muộn: khối u quá to gây đau tức vùng dưới sườn phải, suy kiệt, sụt cân hoặc bị xuất huyết trong ổ bụng do khối u bị vỡ. 

Đối với người bệnh xơ gan, điều quan trọng nhất là theo dõi và tầm soát ung thư gan mỗi 3 – 6 tháng bằng cách làm siêu âm bụng và thử máu định lượng AFP để có thể phát hiện sớm bệnh ung thư gan.

3. Làm gì khi bị biến chứng xơ gan?

Xơ gan là hậu quả của tổn thương gan do rất nhiều nguyên nhân khác nhau, việc phát hiện sớm đồng thời điều trị hợp lý, hiệu quả tất cả các biến chứng của bệnh xơ gan là nền tảng trong mục tiêu điều trị.

Ngày nay, có nhiều loại thuốc và nhiều phương pháp điều trị khác nhau đã phần nào làm giảm thiểu được các biến chứng xơ gan, giúp cải thiện tình trạng bệnh và kéo dài cuộc sống cho bệnh nhân. Tuy nhiên, bệnh nhân không nên uống thuốc tùy tiện mà phải tuyệt đối tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ vì nếu tự uống thuốc mà loại thuốc đó không hợp thì bệnh tình sẽ không thuyên giảm, thậm chí gây ra những biến chứng nguy hiểm hơn.

Cùng với việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, người bệnh nên có chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý, phù hợp với thể trạng của mình để góp phần đảm bảo sức khỏe của mình cũng như tăng cường khả năng chống chọi với bệnh tật. 

Người bệnh nên trực tiếp trao đổi với bác sĩ chuyên khoa gan mật để có được những tư vấn trực tiếp nhất về chế độ ăn uống cũng như nghỉ ngơi đối với bệnh xơ gan, phòng ngừa tốt nhất nguy cơ các biến chứng có thể xảy ra.

Biến chứng của bệnh xơ gan là rất nguy hiểm, do đó bệnh nhân xơ gan cần đặc biệt chú ý, tuân thủ điều trị và tham khám thường xuyên để tránh những ảnh hưởng xấu không mong muốn. Dấu hiệu xơ gan nếu như được nhận biết sớm sẽ giúp cho hiệu quả điều trị bệnh và phòng ngừa biến chứng tốt hơn

4. Phòng ngừa biến chứng của bệnh xơ gan

Xơ gan là một căn bệnh rất khó chữa trị vì thế quan trọng hơn cả vẫn là các biện pháp phòng bệnh. 

Bệnh nhân cần biết tất cả các biện pháp vệ sinh phòng chống lây nhiễm và tiêm phòng virus viêm gan, chống thói quen nghiện rượu, ăn uống đủ chất, phòng chống nhiễm sán lá gan, điều trị tốt các bệnh đường mật, thận trọng khi dùng các thuốc gây hại cho gan, dự phòng và điều trị tốt các bệnh viêm gan cấp và mạn tính... để làm giảm thiểu các hậu quả dẫn tới xơ gan. Đó chính là biện pháp tốt nhất để tránh nguy cơ bị xơ gan và các biến chứng của nó.



Tác giả: NLM