Xạ trị ung thư dạ dày: Ưu điểm và các tác dụng phụ thường gặp

Cũng giống như nhiều phương pháp điều trị ung thư dạ dày khác như phẫu thuật hay hóa trị, xạ trị trong ung thư dạ dày cũng gây ra cho bệnh nhân một số tác dụng phụ không mong muốn. Nhìn chung đây vẫn là một phương pháp tiên tiến, giúp loại bỏ triệt để khối u hoặc làm khối u nhỏ lại, cứu sống tính mạng của người bệnh. 

Bệnh ung thư dạ dày là một trong những căn bệnh ung thư đường tiêu hóa nguy hiểm nhất hiện nay. Tùy vào thời điểm phát hiện bệnh, tình trạng khối u, sức khỏe của bệnh nhân...mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp cụ thể. Theo đó, xạ trị là phương pháp mang lại kết quả khá tích cực trong điều trị. 

1. Tìm hiểu chung về phương pháp xạ trị 

Xạ trị là phương pháp dùng các tia có năng lượng cao (tia X), bức xạ ion hóa để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc làm nhỏ khối u. Đây là phương pháp điều trị các khối u ác tính. Phương pháp này xuất hiện khoảng hơn 100 năm, từ khi Roentgen tìm ra tia X (năm 1895) và Marie Curie giải thích về tính phóng xạ (năm 1898). 

Xạ trị thường sử dụng tia bên ngoài khi điều trị ung thư dạ dày. Đây là phương pháp từ một máy bên ngoài cơ thể giúp tập trung bức xạ trên vị trí ung thư nhằm hạn chế tổn thương các mô thường gần đó. 

Trong đó, liệu pháp xạ trị không gian ba chiều (3D – CRT) và liệu pháp xạ trị điều biến cường độ (IMRT) là hai loại xạ trị tia bên ngoài thường được sử dụng. Quá trình thực hiện phương pháp xạ trị như sau: 

- Bệnh nhân được đo đạc để xác định vị trí, các góc để chiếu và điều chỉnh tia bức xạ hợp lí. Sau đó, bệnh nhân được xạ trị trong khoảng vài phút 

- Sau khi xạ trị, bệnh nhân cẩn giữ sức khỏe và có chế độ ăn uống hợp lí và theo dõi thường xuyên theo sự hướng dẫn của bác sĩ. 

2. Tác dụng của phương pháp xạ trị ung thư dạ dày 

Cùng với phẫu thuật, hóa trị, thì phương pháp xạ trị là một trong 3 phương pháp được đánh giá là có hiệu quả trong việc điều trị ung thư dạ dày. Xạ trị có thể diễn ra trước và sau khi phẫu thuật. Xạ trị trước phẫu thuật nhằm làm thu nhỏ kích thước của khối u, giúp phẫu thuật dễ dàng hơn. Xạ trị cũng được áp dụng sau phẫu thuật nhằm loại bỏ các khối u còn sót lại không mắt thường không nhìn thấy. 

Đối với ung thư tái phát, bệnh nhân cũng có thể được chỉ định sử dụng phương pháp xạ trị (xạ trị có thể kết hợp với hóa trị như thuốc 5 – FU). Đặc biệt, đối với từng giai đoạn của bệnh mà bác sĩ có thể tư vấn cho bệnh nhân sử dụng xạ trị để ngăn cản sự phát triển của tế bào ung thư ở dạ dày. 

3. Xạ trị và hóa trị, phương pháp nào tốt hơn? 

Xạ trị cùng với phẫu thuật, hóa trị, điều trị đích là những phương pháp quan trọng trong điều trị đa mô thức ung thư dạ dày. Việc kết hợp các phương pháp theo từng giai đoạn bệnh, cho từng bệnh nhân phù hợp sẽ mang lại hiệu quả cao trong điều trị ung thư dạ dày.

Dưới đây là 1 số đặc điểm của xạ trị:

+ Không gây đau đớn cho người bệnh: Do tia xạ đặt bên ngoài cơ thể nên không gây cảm giác đau đớn cho người bệnh như phương pháp hóa trị. 

+ Khác với hóa trị – phương pháp điều trị ung thư ảnh hưởng toàn cơ thể thì xạ trị chỉ tác động tới một vùng, một điểm duy nhất trên cơ thể, vì vậy nó không gầy nhiều thiệt hại đến các tế bào khỏe mạnh. Điều này cũng góp phần làm giảm tác dụng phụ trên cơ thể của bệnh nhân. 

+ Không tốn nhiều thời gian. Quá trình điều trị chỉ mất vài phút cho mỗi lần dùng phương pháp xạ trị (mỗi tuần khoảng 5 lần xạ trị). 

4. Nhược điểm của xạ trị ung thư dạ dày 

Tuy không gây quá nhiều đau đớn cho bệnh nhân ung thư dạ dày nhưng xạ trị hầu như không có tác dụng trong việc phòng chống, tiêu diệt ung thư dạ dày di căn. Bởi đặc điểm của xạ trị là không tác dụng lên toàn cơ thể như hóa trị nên phương pháp này rất khó tiêu diệt những khối u di căn sang bộ phận khác. Chính vì không thể lan tỏa trên một vùng rộng nên khi sử dụng đơn lẻ, chúng không có tác dụng trong việc ngăn ngừa, tiêu diệt các tế bào ung thư di căn. 

5. Tác dụng phụ của xạ trị ung thư dạ dày 

Hầu hết các phương pháp điều trị ung thư nói chung và ung thư dạ dày nói riêng đều gây ra những tác dụng phụ hoặc một số biến chứng nguy hiểm. Xạ trị ung thư dạ dày có thể khiến bệnh nhân gặp một số tác dụng phụ như: 

- Gặp các vấn đề về da, da nhạy cảm và bị đỏ trong 2 tuần đầu, bị viêm loét vùng chiếu tia xạ - Buồn nôn, tiêu chảy, tế bào máu bị giảm, tay chân yếu, mệt mỏi 

- Rối loạn tiêu hóa, không hấp thu dưỡng chất 

Các tác dụng phụ này có thể khiến cho người bệnh mệt mỏi nhưng nó sẽ sớm biến mất sau khi kết thúc chiếu tia xạ. Mặc dù tồn tại một số hạn chế tuy nhiên xạ trị ung thư dạ dày vẫn được đánh giá là phương pháp đem lại hiệu quả cao trong việc kéo dài sự sống cho người bệnh.