Vitamin Là Gì? Những Điều Cần Biết Về Vitamin

1. Vitamin là gì?

Vitamin là hợp chất hữu đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất mà cơ thể không tự tổng hợp được. Vì thế, phần lớn lượng vitamin được bổ sung vào cơ thể thông qua các loại thức ăn sử dụng hàng ngày.

Vitamin được chia thành nhiều loại, mỗi loại thực hiện một số chức năng nhất định để duy trì sự sống và các hoạt động sống của cơ thể.

Vitamin là hợp chất hữu đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất mà cơ thể không tự tổng hợp được.

2. Phân loại các nhóm vitamin

Căn cứ vào khả năng hòa tan mà các nhà khoa học đã phân loại vitamin làm 2 nhóm chính là các vitamin tan trong nước và các vitamin tan trong chất béo:

- Các vitamin tan trong nước: Gồm các vitamin nhóm B và C. Chúng dễ dàng tan trong nước, thường nhạy cảm với ánh sáng, nhiệt độ hoặc với các enzyme tiêu hóa. Do vậy, cơ thể có thể hấp thụ trực tiếp loại vitamin này qua thành ruột vào máu.

Vitamin tan trong nước dễ dàng bị đào thải qua đường nước tiểu, hiếm khi được lưu trữ trong cơ thể, nên cần bổ sung hàng ngày.

- Các vitamin tan trong chất béo: Gồm các vitamin nhóm A, D, E, K. Chúng không tan trong nước mà chỉ được hòa tan trong chất béo. Để hấp thụ các vitamin này, cơ thể cần sự có mặt của chất béo. Đây là những vitamin bền vững, có thể được lưu trữ tại gan và các mô mỡ.

3. 11 loại vitamin quan trọng và thiết yếu nhất đối với cơ thể

3.1. Vitamin A

Vitamin A (tên gọi khác là Retinol) thuộc nhóm vitamin tan trong chất béo. Vitamin A có màu vàng, hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh trong cơ thể, có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ mắt, phát triển thị lực và trị mụn.

Vitamin A có nhiều trong các loại thực phẩm như: lòng đỏ trứng (gà, vịt), gan (gà, cá, bò, lợn), bơ, pho mát, sữa, cà rốt, khoai lang, bông cải xanh, bí ngô, rau bina,....

Vitamin A giúp tăng cường hệ miễn dịch, phát triển thị lực, hỗ trợ mắt và trị mụn. (Nguồn ảnh: Internet).

Tham khảo thêm:
- Vitamin A là gì?

- Thiếu vitamin A có thể gây ra bệnh gì?  

3.2. Vitamin B1

Vitamin B1 (tên gọi khác là Thiamin) thuộc nhóm vitamin tan trong nước. Vitamin B1 tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng, đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất gồm glucose, lipid, axit amin, phòng chống bệnh Alzheimer, hỗ trợ tiêu hóa và giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Vitamin B1 có trong thực phẩm nào? Vitamin B1 được tìm thấy trong các loại thực phẩm như: thịt bò, thịt lợn, cá, trứng, men bia, rau bina, măng tây, các loại ngũ cốc thô (đậu Hà lan, đậu xanh, hạt hướng dương, hạt vừng, hạt lanh….),

Vitamin B1 có vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất, hỗ trợ tiêu hóa và bảo vệ tim mạch. (Nguồn ảnh: Internet).

Tham khảo thêm:

- Kích thích mọc tóc cho nam giới bằng vitamin B1

3.3. Vitamin B2

Vitamin B2 (tên gọi khác là Riboflavin) nằm trong nhóm các vitamin tan trong nước. Ở trạng thái tự nhiên, vitamin B2 tồn tại dưới dạng tinh thể màu vàng, có vị đắng, không mùi và dễ bị phân hủy dưới ánh sáng. Vitamin B2 hoạt động như một chất chống oxy hóa trong cơ thể, giúp duy trì các tế bào máu khỏe mạnh, tạo điều kiện trao đổi chất lành mạnh, tăng cường năng lượng và ngăn ngừa tổn thương do các gốc tự do gây ra. Giúp phòng chống các bệnh viêm loét miệng, lưỡi, phát ban, đỏ giác mạc mắt, bảo vệ tế bào thần kinh….

Vitamin B2 có ở đâu? Vitamin B2 có nhiều trong thịt, trứng, sữa, cà chua, các loại rau cải, rau nhiều lá, đậu nành, gan, men bia, men bánh mỳ,...

Vitamin B2 giúp phòng chống các bệnh viêm loét miệng, lưỡi, phát ban, đỏ giác mạc, bảo vệ thần kinh. (Nguồn ảnh: Internet).

3.4. Vitamin B5

Vitamin B5 (tên gọi khác là Axit Pantothenic) là loại vitamin tan trong nước. Vitamin B5 giúp ngăn ngừa rụng tóc, kích thích mọc tóc, chống lão hóa, tái tạo da, tăng tốc quá trình làm lành vết thương, giúp giảm cholesterol trong máu, tăng sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Vitamin B5 có trong thực phẩm nào? Vitamin B5 có ở hầu hết các loại thực phẩm, nhiều nhất ở thịt, cá, trứng, pho mát, bông cải xanh, bắp cải, ngũ cốc,....

Vitamin B5 giúp làm giảm cholesterol trong máu, tăng cường sức đề kháng, chống nhồi máu cơ tim và đột quỵ. (Nguồn ảnh: Internet)

3.5. Vitamin B6

Vitamin B6 (tên gọi khác là Pyridoxine) là một loại vitamin thuộc nhóm tan trong nước. Vitamin B6 giúp duy trì nồng độ đường trong máu, tham gia vào quá trình tổng hợp hemoglobin, giảm cholesterol, bảo vệ tim mạch, tăng cường bài tiết oxalat qua nước tiểu, chống sỏi thận và duy trì chức năng khỏe mạnh của não bộ,...

Vitamin B6 có trong thực phẩm nào? Vitamin B6 có nhiều trong ngũ cốc nguyên cám, đậu nành, đậu đỏ, chuối, thịt gà, thịt bò, sữa bột,..

Vitamin B6 ngăn ngừa nguy cơ xơ vữa động mạch, giảm cholesterol, ngừa sỏi thận. (Nguồn ảnh: Internet).

3.6. Vitamin B7

Vitamin B7 (hay còn gọi là Biotin hay Vitamin H) là vitamin tan trong nước. Vitamin B7 tốt cho tim mạch, ngăn ngừa rụng tóc, vảy đỏ quanh mắt, mũi, miệng, chân tay tê cứng.

Vitamin B7 có nhiều trong thịt gia cầm, chuối, khoai tây, khoai lang, bông cải xanh, bắp cải và các sản phẩm từ sữa.

Vitamin B7 giúp ngăn ngừa rụng tóc, vảy đỏ quanh mắt, mũi, miệng và tốt cho tim mạch. (Nguồn ảnh: Internet)

3.7. Vitamin B12

Vitamin B12 (tên gọi khác là Cobalamin) thuộc nhóm vitamin tan trong nước. Vitamin B12 đóng vai trò quan trọng với hệ thần kinh, giúp cấu tạo nên dây thần kinh (cụ thể là bao Myelin), B12 cũng tham gia vào quá trình trao đổi chất, giúp hệ thần kinh và não bộ hoạt động bình thường.

Vitamin B12 có trong thực phẩm nào? Vitamin B12 được tìm thấy nhiều trong các loại thực phẩm như: phô mai, sữa, sữa chua, trứng vịt, ngỗng, thịt bò, gan bò, tôm, cua, cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá trích, cá thu, ngao, hàu, trai,...

Vitamin b12 tham gia vào quá trình trao đổi chất, giúp hệ thần kinh và bộ não hoạt động bình thường. (Nguồn ảnh: Internet).

3.8. Vitamin C

Vitamin C (tên gọi khác là Axit Ascorbic) thuộc nhóm vitamin tan trong nước. Đây là một loại vitamin quen thuộc với tất cả chúng ta. Vitamin C giúp cơ thể hấp thụ chất sắt, thúc đẩy quá trình tổng hợp collagen, chống ung thư, chống oxy hóa, đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất hồng cầu, làm hồng hào da, chống nếp nhăn, bảo vệ sức khỏe sản phụ và thai nhi,...

Vitamin C có nhiều trong rau quả tươi như quýt, cam, chanh, khoai tây, cà chua, bông cải xanh, tiêu,....

Vitamin C giúp cơ thể hấp thụ sắt, thúc đầy quá trình tổng hợp collagen, chống ung thư, chống oxy hóa. (Nguồn ảnh: Internet).

Tham khảo thêm:

- Vai trò của Vitamin C đối với làn da

- Hướng dẫn sử dụng thuốc bổ vitamin C đúng cách

3.9. Vitamin D

Vitamin D thuộc nhóm vitamin tan trong chất béo. Vitamin D giúp tăng cường khả năng hấp thụ canxi và photphat ở đường ruột, bảo vệ và duy trì hệ xương khớp, điều trị loãng xương và ngăn ngừa các bệnh tự miễn dịch và ung thư.

Vitamin D có nhiều trong ánh nắng mặt trời, nấm, cá, hàu, sữa đậu nành, yến mạch, trứng, dầu cá, đậu phụ, pho mát, sữa tươi nguyên kem,...

Vitamin giúp tăng cường khả năng hấp thụ canxi và photmat ở đường ruột, bảo vệ và duy trì hệ xương khớp (Nguồn: Internet).

Tham khảo thêm:

- Vai trò của Vitamin D đối với cơ thể

- Các loại thực phẩm giàu vitamin D 

3.10. Vitamin E

Vitamin E là chất lỏng màu vàng nhạt, không tan trong nước nhưng tan trong chất béo. Vitamin E có tác dụng ngăn cản sự tạo thành các sản phẩm oxy hóa độc hại đối với cơ thể, tham gia vào quá trình tạo máu, giúp cơ thể tăng khả năng hấp thụ vitamin A, bảo vệ vitamin A khỏi bị thoái hóa, giúp cơ thể hấp thụ vitamin K, ngăn ngừa nguy cơ xơ vữa động mạch và nguy cơ tim mạch, tăng cường sức đề kháng của cơ thể và làm giảm nguy cơ đục thủy tinh thể.

Vitamin E có nhiều trong các loại dầu thực vật như dầu hướng dương, dầu mầm lúa mì, dầu hạt bông, quả oliu, ngũ cốc nguyên hạt, trứng và các loại rau có lá màu xanh đậm,...

Vitamin E có tác dụng ngăn cản sự tạo thành các sản phẩm oxy hóa độc hại đối với cơ thể, tham gia vào quá trình tạo máu ... (Nguồn ảnh: Internet)

Tham khảo thêm:

- Sai lầm cần tránh khi sử dụng Vitamin E

- Những dấu hiệu cảnh báo cơ thể thiếu Vitamin E

3.11. Vitamin K1

Vitamin K1 (tên gọi khác là Phytomenadion) là một loại vitamin tan trong chất béo. Vitamin K1 giúp làm giảm đau tim, giảm nguy cơ chảy máu không kiểm soát, tai biến mạch máu não,....

Vitamin K1 có nhiều trong trái cây như kiwi, bơ, nho, dầu thực vật, rau xanh như bông cải, cải,...

Vitamin K1 giúp làm giảm đau tim, giảm nguy cơ chảy máu không kiểm soát, tai biến mạch máu não (Nguồn ảnh: Internet).

4. Vai trò của vitamin đối với cơ thể

Mỗi vitamin có một công việc cụ thể phải làm trong cơ thể của bạn, vì vậy điều quan trọng là bạn phải có đủ từng loại để ngăn ngừa sự thiếu hụt có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe.

- Vitamin chính là thành phần cấu tạo nên các enzyme. Trong cơ thể con người, vitamin đóng vai trò như 1 chất xúc tác cho các phản ứng chuyển hóa của cơ thể.

- Một số vitamin hoạt động như chất chống oxy hóa, giúp tăng đề kháng, bảo vệ các tế bào khỏi tổn thương, giúp phòng tránh và ngăn ngừa bệnh tật.

- Vitamin có thể tác động qua lại với hormone, giữ cho mọi quá trình hoạt động trong cơ thể diễn ra bình thường.

- Các vitamin còn có thể hỗ trợ và tác động qua lại với nhau. Do đó, việc thừa hay thiếu 1 loại vitamin có thể dẫn đến thừa hoặc thiếu các loại vitamin khác. Ví dụ như việc thiếu vitamin B12 sẽ khiến cho cơ thể không thể tổng hợp vitamin B9, gây ra bệnh thiếu máu.

5. Phương pháp bổ sung vitamin

Cơ thể cần một lượng rất nhỏ vitamin mỗi ngày, nhưng nếu không được cung cấp đủ, có thể gây ra các tác hại nghiêm trọng. Phương pháp bổ sung vitamin phổ biến nhất là qua chế độ ăn uống và qua thuốc bổ.

- Bổ sung vitamin qua chế độ ăn uống: Đây là phương pháp hiệu quả và lành tính. Các loại vitamin có trong động - thực vật, là nguồn thực phẩm hàng ngày như gan, trứng, sữa, ngũ cốc, rau, quả,.... Mọi người cần có thực đơn ăn uống cân bằng và đa dạng các loại thực phẩm để đảm bảo cơ thể được cung cấp đủ các loại vitamin.

Phần lớn vitamin được bổ sung qua đường ăn uống. (Nguồn ảnh: Internet).

- Bổ sung vitamin qua thuốc bổ: Đây là phương pháp thường được chỉ định cho các trường hợp bị thiếu hụt vitamin trầm trọng. Việc sử dụng thuốc bổ sung vitamin cần được khám, chỉ định và theo dõi bởi bác sĩ.

Trong trường hợp thiếu hụt vitamin trầm trọng, có thể bổ sung vitamin bằng cách uống thuốc bổ. (Nguồn ảnh: Internet)

Tham khảo thêm:

- 5 lời khuyên bổ sung vitamin hiệu quả hơn

Mỗi đối tượng sẽ có nhu cầu vitamin khác nhau, chúng thường phụ thuộc vào tình trạng cơ thể, lứa tuổi và giới tính. Những đối tượng đặc biệt như trẻ em, phụ nữ mang thai, người ăn chay trường,... cần đặc biệt lưu ý đến việc bổ sung vitamin. Tốt nhất là nên xin ý kiến của bác sĩ hoặc các chuyên gia dinh dưỡng.

Dù vitamin là yếu tố vi lượng nhưng nó lại đóng vai trò rất quan trọng đối với cơ thể. Mong rằng qua bài viết này giúp bạn hiểu hơn về vitamin là gì, các nhóm vitamin và công dụng của vitamin đối với sức khỏe. Để tăng cường sức khỏe, hãy đảm bảo rằng bạn có một chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ các loại vitamin và dưỡng chất cho cơ thể.