Viêm xoang hàm là gì? Những thông tin cần biết về bệnh viêm xoang hàm

1. Bệnh viêm xoang hàm là gì?

Xoang hàm là một xoang thuộc hệ thống xoang trước, bao gồm các hốc xoang nằm quanh vùng mắt và hai bên má. Trên bề mặt của xoang hàm có một lớp niêm mạc xoang với nhiều lông chuyển có tác dụng giữ ấm, duy trì độ ẩm cần thiết đồng thời ngăn chặn các dị vật đi sâu vào bên trong.

Viêm xoang hàm là dạng viêm xoang phổ biến nhất. Bệnh xảy ra khi xoang hàm bị nhiễm khuẩn hoặc có các dị vật xâm nhập vào trong. Từ đó khiến lớp niêm mạc này bị kích ứng gây ra viêm, sưng tấy hoặc thậm chí là mưng mủ và gây đau nhức dữ dội ở vùng má. 

2. Phân loại viêm xoang hàm

Bệnh viêm xoang hàm có thể được biểu hiện dưới 3 thể sau đây:

- Viêm mủ xoang hàm do răng: Niêm mạc xoang sẽ bị viêm và sau một thời gian bệnh có thể trở thành  viêm mạn tính.

- Viêm xoang hàm cấp: Nguyên nhân thường do viêm quanh răng hàm lớn có mủ, do viêm tủy răng hoại thư hoặc do tai nạn nhổ răng đẩy chân răng nhiễm khuẩn vào xoang.

- Viêm xoang hàm mạn: Bệnh thường do những nguyên nhân như viêm mũi xoang, viêm xoang cấp mạn tính hóa, ổ nhiễm khuẩn răng không được điều trị tốt, viêm xoang trán lan xuống…

3. Nguyên nhân gây bệnh viêm xoang hàm là gì?

Cũng giống như nhiều thể viêm xoang khác, bệnh viêm xoang hàm có thể là do chịu tác động từ nhiều yếu tố khác nhau. Các tác nhân này qua thời gian sẽ tấn công xoang hàm, gây viêm nhiễm và tạo ổ mủ. Dưới đây là các nguyên nhân gây ra bệnh viêm xoang hàm:

- Viêm mũi dị ứng trong thời gian dài.

- Bị lệch ở cấu trúc vách ngăn mũi.

- Các bệnh lý về răng lâu dài.

- Các biến chứng từ chấn thương do tai nạn hoặc phẫu thuật gây ra.

- Do sự nhiễm khuẩn từ vi khuẩn bên ngoài.

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm xoang hàm là khá phổ biến và rất dễ gặp trong cuộc sống hàng ngày. Chính vì vậy mọi người cần phải chú ý để tránh mắc phải bệnh lý đáng tiếc này. 

Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh viêm xoang hàm là gì?

Tuy rằng đây là một căn bệnh phổ biến và có thể xảy ra ở bất cứ ai. Một số người vẫn có thể có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu có những yếu tố sau: 

- Những người bị sâu răng, nhiễm trùng răng miệng, các bệnh lý về răng miệng nhưng không được điều trị dứt điểm. 

- Những người đã từng đi nhổ răng hoặc từng thực hiện phẫu thuật khoang miệng. Việc này là do bác sĩ có thể vô tình làm tổn thương đến xoang hàm. 

- Người có tiền sử viêm mũi dị ứng hoặc viêm xoang hàm. 

- Những người có cấu trúc xoang hàm bị tổn thương, bị lệch vách ngăn ở mũi hoặc biến dạng do phẫu thuật.  

4. Dấu hiệu, triệu chứng

Bởi vì bệnh viêm xoang hàm là một dạng của viêm xoang, chính vì vậy dấu hiệu của bệnh cũng bao gồm:

- Đau đầu và mặt âm ỉ.

-  Sốt.

-  Chảy mủ ở bên mũi bị viêm.

Tuy nhiên, các triệu chứng viêm xoang hàm cũng khác nhau tùy thuộc vào loại bệnh viêm xoang hàm bệnh nhân mắc phải như:

- Viêm mủ xoang hàm do răng: Bệnh cảnh giống viêm xoang cấp như đau mặt âm ỉ, sốt, người bệnh ngửi thấy mùi thối, chảy mủ từ lỗ mũi bên xoang bị bệnh. 

- Viêm xoang hàm cấp: Bệnh nhân thường sốt cao, đau buốt đầu và kèm theo mất ngủ. Đặc biệt là đau từng cơn, lan rộng cả hàm trên, mắt, thái dương và trán. Bệnh nhân sẽ thất đau tăng lên khi cử động mạnh hoặc khi cúi đầu, gập người hoặc chạy nhảy mạnh. Khi ấn vùng dưới ổ mắt cơn đau sẽ tăng mạnh hơn và hàm bị buốt. 

Nếu bệnh nhân bị viêm xoang hàm trái, cơn đau sẽ ở bên mặt trái và ngược lại. Dịch chảy qua lỗ mũi ban đầu loãng sau trở thành nhày mủ, chuyển sang màu vàng có mùi thối. Các triệu chứng viêm xoang hàm cấp tính thường kéo dài 6 tuần trước khi chuyển qua giai đoạn mạn tính. 

 - Viêm xoang hàm mạn tính: Ở giai đoạn này, người bệnh không còn bị đau nhức mặt, nhưng sẽ bị tắc mũi. Lúc này bệnh nhân sẽ cảm thấy mệt mỏi, dịch chảy ra có mùi hôi màu vàng xanh, vùng thái dương rất đau. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây nên những biến chứng rất nguy hiểm.

5. Biến chứng của bệnh viêm xoang hàm 

Viêm xoang hàm là một chứng bệnh nguy hiểm. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm xoang hàm hoàn toàn có thể mang đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:

- Viêm đa xoang như viêm xoang sàng sau, viêm xoang trán… do vị trí các xoang này khá gần và có mối liên hệ mật thiết với nhau.

- Nguy cơ mắc phải các bệnh như viêm họng, viêm thanh quản… do dịch mủ tràn xuống họng gây viêm nhiễm.

- Viêm dây thần kinh thị giác, viêm tĩnh mạch xoang… nếu để tình trạng viêm xoang hàm kéo dài. 

- Biến chứng gây suy giảm trí nhớ, suy nhược cơ thể.

- Mất tự tin trong giao tiếp do hơi thở hôi.

- Gây ây áp xe ổ mắt,

Chính vì vậy, khi có các dấu hiệu nghi ngờ bị viêm xoang hàm, bệnh nhân cần phải đến các cơ sở y tế để có thể được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

6. Phương pháp điều trị

Là một căn bệnh khá nguy hiểm, tuy nhiên không phải ai cũng biết phương pháp điều trị bệnh viêm xoang hàm là gì?  Theo các chuyên gia Tai – Mũi – Họng, việc điều trị bệnh còn phụ thuộc vào từng nguyên nhân và triệu chứng cụ thể của bệnh. 

Đối với những bệnh nhân viêm xoang cấp thì cần phải dùng kháng sinh kết hợp với sát khuẩn mũi. Phương pháp điều trị viêm xoang hàm phổ biến nhất là dùng thuốc. Bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc kháng sinh tùy vào nguyên nhân gây bệnh. Bệnh nhân có thể cũng sẽ cần sử dụng kết hợp thêm với thuốc giảm đau, chống dị ứng, phù nề…

Nếu tình trạng viêm xoang hàm trở nên nặng hoặc điều trị bằng thuốc không hiệu quả, bác sĩ sẽ đưa ra một phác đồ điều trị khác. Bệnh nhân có thể được thực hiện thủ thuật Proezt (thủ thuật súc rửa xoang) nhằm đưa dung dịch thuốc vào các hốc xoang, hay thực hiện chọc xoang hàm rút mủ, phẫu thuật để cắt polyp mũi, chỉnh hình vách ngăn…

Còn đối với những người bị viêm xoang hàm mãn tính thì cần được nhổ răng, sau đó cần bơm rửa xoang qua đường mũi. Trường hợp nhiều lần bơm rửa mà bệnh vẫn không khỏi thì cần can thiệp mổ nạo xoang triệt để.

Nếu do các bệnh về răng gây ra, bác sĩ sẽ điều trị căn bệnh về răng gây ra viêm xoang hàm, đôi khi việc nhổ răng là cần thiết.

7. Viêm xoang hàm kiêng ăn gì?

Bên cạnh các phương pháp điều trị, chế độ ăn uống và sinh hoạt cũng giữ một vị trí rất quan trọng đối với bệnh nhân viêm xoang hàm. Cần chú ý xây dựng một chế độ ăn uống hàng ngày đầy đủ dưỡng chất, cân bằng các thành phần dinh dưỡng để nhanh phục hồi sức khỏe. 

Đặc biệt, trong thực đơn hàng ngày, bênh nhân viêm xoang hàm cần tránh những loại đồ ăn sau:

- Các món ăn dễ gây dị ứng: Với các loại thực phẩm như hải sản, thịt bò, nhộng tằm… sẽ rất dễ khiến cho cơ thể bị dị ứng ở những bệnh nhân có cơ địa nhạy cảm. Điều này khiến tình trạng bệnh viêm xoang hàm trở nên nặng hơn, từ đó dẫn đến việc điều trị cũng khó khăn phức tạp.

- Kiêng ăn các loại thực phẩm có tính cay – nóng: Việc sử dụng các món ăn cay nóng khi bị viêm xoang hàm sẽ làm cho tình trạng chảy dịch mủ nặng thêm. Bên cạnh đó, ăn các loại đồ ăn này cũng kích thích bệnh trào ngược dạ dày thực quản, từ đó gây nên các bệnh lý đường hô hấp.

- Tránh các chất kích thích: Hạn chế các thực phẩm có chứa chất kích thích như bia, rượu, cà phê, thuốc lá… để việc điều trị bệnh được tốt hơn.

- Thực phẩm bảo quản trong tủ lạnh: Các thực phẩm được bảo quản trong tủ lạnh nếu sử dụng ngay sau khi vừa bỏ ra cũng sẽ làm cho tình trạng viêm xoang hàm nặng hơn, gây khó khăn cho việc điều trị.

- Sữa và các chế phẩm từ sữa: Sữa là tác nhân khiến dịch nhầy trong mũi gia tăng, do đó bệnh nhân bị viêm xoang hàm cũng nên hạn chế sử dụng loại thực phẩm này.

8. Phòng tránh bệnh viêm xoang hàm

Để tránh căn bệnh nguy hiểm viêm xoang hàm, mọi người cần thực hiện nghiêm túc những điều sau đây trong cuộc sống hàng ngày:

- Duy trì một chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học và hợp lý. Xây dựng thực đơn ăn uống hàng ngày đa dạng về thực phẩm và bảo đảm có lợi cho sức khỏe.

- Có biện pháp bảo vệ mũi, miệng trong những ngày thời tiết thay đổi, đặc biệt là thời tiết chuyển lạnh. Chú ý giữ ấm phần ngực, mũi, miệng và tay chân. 

- Sử dụng khẩu trang khi đi ra đường hay làm việc trong môi trường nhiều khói bụi.

- Điều trị triệt để các căn bệnh răng miệng và bệnh đường hô hấp để tránh biến chứng thành viêm xoang hàm.

- Thực hiện tốt vệ sinh răng miệng, cơ thể, môi trường sống để ngăn chặn các loại vi khuẩn tấn công. 

Để đảm bảo tuyệt đối về sức khoẻ bạn nên đến các cơ sở y tế có chuyên môn về bệnh để thăm khám xét nghiệm và chẩn đoán bệnh khi có các dấu hiệu, triệu chứng. Từ đó, bác sĩ sẽ phân tích và tìm ra phác đồ điều trị hợp lý để có thể điều trị bệnh một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.

9. Những câu hỏi thường gặp về bệnh viêm xoang hàm

Dự phòng viêm xoang hàm do răng như thế nào?

Để dự phòng viêm xoang hàm do răng, mọi người cần phải kiểm tra và điều trị có hệ thống những răng hàm trên bị thương tổn hay nghi ngờ có thương tổn. Đặc biệt, nếu xoang bị hở khi nhổ răng, bệnh nhân cần phải được điều trị kháng sinh và tránh những động tác không cần thiết làm bệnh nặng thêm. Nếu một chân răng bị đẩy vào xoang, cần lấy ra ngay hoặc đục mổ xoang để lấy, phối hợp với dùng kháng sinh.

Phân biệt viêm xoang hàm và ung thư sàng hàm như thế nào?

Có nhiều triệu chứng của bệnh viêm xoang hàm do răng giống với ung thư sàng hàm. Để phân biệt, chủ yếu dựa vào sinh thiết tổ chức tại hốc mũi hoặc trong lòng xoang đánh giá tế bào dưới kính hiển vi điện tử. Hoặc chụp phim xoang để đánh giá hình ảnh phá hủy xương. Nếu là ung thư thành xoang bị đẩy dồn, giãn rộng và phá hủy.

Các mẹo dân gian chữa viêm xoang hàm là gì?

Nếu các triệu chứng viêm xoang hàm còn ở thể nhẹ, người bệnh có thể tìm hiểu và áp dụng một số cách chữa trị theo mẹo dân gian dưới đây:

- Gừng tươi và hành khô: Rửa sạch gừng và hành sau khi đã bóc vỏ, đem giã nát rồi lấy nước cốt nhỏ vào mũi. Thực hiện 3-5 lần/ngày trong 2 tuần.

- Tỏi: Dùng tỏi chữa viêm xoang hàm khá đơn giản. Chỉ cần bóc vỏ, rửa sạch rồi giã nát khoảng 2-3 nhánh tỏi tươi. Lọc lấy nước cốt rồi pha với nước đun sôi để nguội với tỉ lệ 1:1. Nhỏ trực tiếp dung dịch này vào mũi hàng ngày.

- Lá lốt: Rửa sạch lá lốt, ngâm qua với nước muối pha loãng. Xay nhuyễn lá, lọc lấy nước cốt rồi dùng tăm bông sạch thấm nước cốt này chấm vào mũi. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể đun sôi lá lốt rồi dùng để xông hơi mũi mỗi ngày.

- Hoa ngũ sắc: Sử dụng hoa ngũ sắc chữa viêm xoang hàm bằng cách lấy hoa ngũ rửa sạch rồi ngâm với cồn 70 độ trong khoảng 30 phút. Dùng gạc mỏng, sạch lọc lấy nước cốt màu xanh. Lấy bông gòn nhúng vào dung dịch này rồi nhét vào hai bên lỗ mũi.

Các mẹo dân gian này cũng có khả năng hỗ trợ xoa dịu các triệu chứng trong trường hợp viêm xoang hàm đã phát triển nghiêm trọng hơn.

10. Một số hình ảnh về bệnh viêm xoang hàm