Viêm khớp dạng thấp gây thiếu dịch nhờn khớp: nguyên nhân, hậu quả và cách phòng ngừa

1. Tại sao bệnh viêm khớp dạng thấp gây thiếu dịch nhờn khớp?

Ở các đầu khớp có phủ 1 lớp màng hoạt dịch. Lớp này có tác dụng sản sinh ra các chất nhờn có tác dụng bôi trơn ổ khớp, giảm ma sát, giúp việc vận động linh hoạt và dễ dàng hơn. Khi bị viêm khớp dạng thấp, màng hoạt dịch này cũng bị ảnh hưởng, bị viêm nhiễm, làm gián  đoạn quá trình sản xuất dịch nhờn khớp. Đây là lý do những bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp thường bị thiếu dịch nhờn khớp.

Cũng giống như viêm khớp dạng thấp, các bệnh về khớp khác như thoái hóa khớp cũng khiến cho ổ khớp bị thiếu chất nhờn. Ngoài ra, nguyên nhân gây thiếu dịch nhờn khớp còn do:

- Lão hóa là nguyên nhân chính dẫn đến thiếu dịch nhờn khớp. Tuổi càng cao, sự tiết dịch càng ít do các bộ phận đã bị suy thoái theo thời gian.

- Thường xuyên vận động sai tư thế khiến cho các cơ bị căng giãn quá mức, các khớp bị lệch, ảnh hưởng đến màng hoạt dịch.

- Sau chấn thương hoặc bệnh tật, hoạt động của màng hoạt dịch bị xáo trộn, sản xuất thiếu dịch nhờn khớp.

- Khi vận động quá sức, di chuyển quá nhanh, đặc biệt là với các vận động viên điền kinh, đua xe đạp,.... thì màng hoạt dịch phải hoạt động quá tải, gây thiếu dịch nhờn khớp.

2. Hậu quả của việc thiếu dịch nhờn khớp

- Thiếu dịch nhờn khớp có thể làm trầm trọng hơn các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp như cứng khớp, đau khi di chuyển, viêm nặng hơn.

- Khi khớp không được bôi trơn đủ, ngay cả các vận động rất đơn giản như leo cầu thang, đi lại, co duỗi tay chân,... đều thực hiện rất khó khăn.

- Vì thiếu dịch nhờn, các đầu khớp ma sát với nhau nhiều hơn, dần dần sụn khớp bị bào mòn, lộ đầu xương. Nếu không được can thiệp, thì tiếp theo sẽ là các đầu xương ma sát với nhau gây đau nhức dai dẳng.

- Đối với bệnh nhân viêm khớp dạng thấp mãn tính, viêm đã phá hủy xương khớp. Thêm việc thiếu dịch nhờn khớp có thể gây dính cơ, teo cơ, biến dạng khớp. Đây là biến chứng rất nguy hiểm, làm bệnh nhân gặp nhiều khó khăn trong giữ thăng bằng và di chuyển, thậm chí có thể gây liệt.

- Thiếu dịch nhờn khớp khiến việc vận động khó khăn, đau đớn nên làm người bệnh lười hoạt động hơn. Nếu tình trạng này kéo dài, sẽ khiến cho các cơ và xương khớp bị cứng, giảm chức năng vận động, thậm chí bệnh nhân có thể bị liệt.

3. Phòng ngừa thiếu dịch nhờn khớp cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp

- Bệnh nhân viêm khớp dạng thấp cần chữa trị và kiểm soát tình trạng viêm khớp càng sớm càng tốt. Tránh để viêm lan sang màng hoạt dịch, làm gián đoạn quá trình sản xuất chất nhờn.

- Theo dõi và kiểm tra tình trạng khớp liên tục. Nếu thấy dấu hiệu của việc thiếu dịch nhờn khớp như đau khi vận động, cứng khớp, khó di chuyển, khớp phát ra tiếng lạo xạo khi vận động,... thì cần thăm khám bác sĩ ngay để xin hướng dẫn về việc bổ sung dịch nhờn khớp.

- Dù viêm khớp dạng thấp khiến cho bệnh nhân gặp rất nhiều khó khăn khi vận động, nhưng việc duy trì hoạt động sẽ kích thích sản sinh chất nhờn, ngăn ngừa cứng cơ khớp. Nên vận động và chọn những bài tập thể dục nhẹ nhàng, tránh gây tổn thương đến khớp.

- Chú ý vận động đúng tư thế, tránh cho khớp bị trật sai vị trí, làm tổn thương màng hoạt dịch.

- Tăng cường các thực phẩm hỗ trợ sản sinh dịch nhờn khớp như cà chua, hải sản, ngũ cốc, rau xanh, trái cây, cá béo, mùng tơi, quả bơ, dầu oliu,... Hạn chế ăn nội tạng động vật, thức ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn, kiêng rượu bia, thuốc lá và cà phê.