Vai trò của chế độ dinh dưỡng và lưu ý khi đang điều trị ung thư máu

Để điều trị ung thư máu cho bệnh nhân, người ta có thể sử dụng nhiều phương pháp điều trị khác nhau như hóa trị, xạ trị,... Tuy nhiên chúng ta cần phải biết rằng, những phương pháp này đều là những phương pháp điều trị rất khắc nghiệt.

Do vậy, chăm sóc bệnh nhân khi điều trị ung thư máu có vai trò rất quan trọng, đặc biệt là chế độ dinh dưỡng cho người bệnh.

1. Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng khi điều trị ung thư máu

Đối với bệnh nhân ung thư máu, chế độ dinh dưỡng hợp lý và khoa học khi tiến hành điều trị đóng nhiều vai trò khác nhau. Các vai trò của chế độ dinh dưỡng hợp lý trong điều trị có thể kể đến như:

- Là nguồn nguyên liệu để cơ thể tạo nên các tế bào máu mới, thay thế cho các tế bào máu đã hỏng hoặc bị mất chức năng do điều trị.

- Giúp bệnh nhân duy trì được trọng lượng của cơ thể, tránh xảy ra tình trạng sụt cân khi mắc bệnh ung thư máu.

- Giúp bệnh nhân đáp ứng tốt hơn với các phương pháp điều trị được sử dụng, và hạn chế sự tác động của tác dụng phụ do điều trị ung thư máu gây nên lên cơ thể người bệnh.

- Cung cấp nguyên liệu để cơ thể phục hồi các tổn thương do bệnh ung thư máu hoặc điều trị ung thư máu gây nên. Giúp bệnh nhân tăng cường hệ miễn dịch, phòng tránh nhiễm trùng xảy ra.

- Cung cấp đầy đủ năng lượng cho hoạt động bình thường của người bệnh, giúp đảm bảo tối đa chất lượng sống cho bệnh nhân.

2. Những loại thực phẩm nên sử dụng khi điều trị ung thư máu

- Protein: Protein là thành phần rất quan trọng trong các loại thực phẩm được sử dụng cho bệnh nhân trong quá trình điều trị ung thư máu. Protein là nguyên liệu để cơ thể phục hồi tổn thương, chống tác dụng phụ điều trị, và duy trì cân nặng cơ thể,...

Protein trong khẩu phần ăn của bệnh nhân đang điều trị ung thư máu có thể được cung cấp từ nhiều nguồn cung cấp khác nhau. Tuy nhiên, hay được sử dụng phổ biến là các loại thực phẩm giàu protein như thịt nạc, thịt gia cầm, cá, đậu phụ, sữa,...

- Thực phẩm giàu năng lượng: Nhu cầu năng lượng của bệnh nhân có thể sẽ tăng cao khi áp dụng các phương pháp điều trị ung thư máu như hóa trị và xạ trị. Do đó, bệnh nhân cần được bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu năng lượng trong khẩu phần ăn.

Những loại thực phẩm chính đảm bảo nhiệm vụ cung cấp năng lượng cho bệnh nhân chủ yếu thuộc nhóm thực phẩm chứa nhiều carbonhydrat (đường bột). Tuy nhiên bên cạnh đó cũng có thể cung cấp năng lượng cho bệnh nhân từ những nguồn khác như chất béo, chất đạm,...

Do các khó khăn về ăn uống thường xảy ra ở người bệnh khi điều trị ung thư máu do triệu chứng của bệnh và tác dụng phụ khi điều trị, vì thế bệnh nhân ung thư máu thường sẽ ăn ít hơn. Do đó, hãy chia nhỏ các bữa ăn của bệnh nhân hằng ngày, mỗi bữa cách nhau vài tiếng với số lượng bữa ăn tăng lên thay vì ba bữa chính như trước sẽ giúp cung cấp năng lượng tốt hơn cho người bệnh.

- Rau, củ, trái cây: Ngoài các loại thực phẩm giàu chất đạm và năng lượng cao, bệnh nhân ung thư máu cũng nên được sử dụng nhiều hơn các loại rau, củ và trái cây trong bữa ăn hàng ngày của bản thân. Bởi rau, củ và trái cây ngoài được biết đến với vai trò là nguồn cung cấp chất xơ quan trọng, cung cấp nhiều loại vitamin thì cũng là nguồn năng lượng rất dồi dào cho bệnh nhân.

- Uống nhiều nước hơn: Những phương pháp điều trị ung thư máu hoặc tác dụng phụ của chúng gây như nôn mửa, tiêu chảy,... có thể khiến cơ thể bệnh nhân bị mất nước. Do vậy, việc bổ sung nước cho bệnh nhân khi điều trị ung thư máu là điều hết sức cần thiết. Khi bổ sung nước cho bệnh nhân, cần đảm bảo cân bằng giữa lượng nước uống vào và lượng nước mất đi.

3. Lời khuyên khi sử dụng thực phẩm

- Bệnh nhân cần rửa tay và vệ sinh cá nhân tốt trước khi ăn để tránh nhiễm khuẩn xảy ra.

- Các loại trái cây và hoa quả nên được rửa kỹ trước khi ăn, tốt nhất nên bóc hoặc gọt vỏ trước sử dụng.

- Quá trình chế biến thức ăn, người chế biến và dụng cụ chế biến đều cần đảm bảo các yêu cầu về vệ sinh.

- Không nên sử dụng các loại thức ăn ở dạng sống như rau sống, thịt sống hoặc tái,...

- Khi sử dụng lại thức ăn, nên hâm nóng trước khi dùng.

- Không để các loại thức ăn sống chưa nấu chín cạnh các loại thực phẩm đã được chế biến, đặc biệt đối với các loại thức ăn giàu dinh dưỡng (thịt , cá,..) là môi trường lý tưởng để vi khuẩn phát triển.

Trên đây là những giới thiệu sơ lược về tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng đối với bệnh nhân khi điều trị ung thư máu và các lời khuyên dinh dưỡng dành cho người bệnh. Để có chế độ dinh dưỡng phù hợp nhất, bệnh nhân nên tham khảo kỹ ý kiến của bác sĩ để nhận được sự tư vấn khoa học nhất.

Nguồn dịch:

https://www.lalpathlabs.com/blog/dietary-and-nutritional-needs-for-the-blood-cancer-patients/