Ung thư lưỡi di căn là tình trạng các tế bào ung thư tại lưỡi tách ra khỏi khối u ban đầu trôi dạt theo đường máu, đường bạch huyết hoặc di chuyển bằng đường lân cận đến các cơ quan khác nhau trong cơ thể. Tại đây các tế bào ung thư lưỡi di căn sẽ phát triển và nhân lên một cách nhanh chóng tạo nên các khối tế bào ung thư thứ phát tại các cơ quan bị di căn.
Cũng giống với các loại ung thư di căn khác, các khối u thứ phát do ung thư lưỡi di căn đến các cơ quan mang đặc tính tế bào học của khối u nguyên phát ban đầu tại lưỡi.
Ung thư lưỡi di căn đến cơ quan nào có sự khác nhau qua từng giai đoạn, tuy nhiên thường khi giai đoạn bệnh càng muộn, các cơ quan bị di căn sẽ càng ở xa.
Sự di căn của các tế bào ung thư lưỡi có thể bắt đầu di căn đến các hạch bạch huyết lân cận với khối u nguyên phát.
Khi bệnh đã tiến đến giai đoạn muộn hơn, những cơ quan đầu tiên mà các tế bào ung thư lưỡi xâm lấn đến là các cơ quan lân cận lưỡi trong khoang miệng như môi, xương hàm, má.... Trong trường hợp bệnh đã tiến triển nặng hơn, các hạch hai bên cổ là cơ quan tiếp theo bị ung thư lưỡi di căn đến.
Khi đã đến giai đoạn cuối cùng, các tế bào ung thư lưỡi di căn có thể di chuyển đến các cơ quan xa hơn và tạo thành các khối u thứ phát tại đây. Các cơ quan hay bị ung thư lưỡi di căn xa nhất có thể kể đến như phổi, xương, và não, gan.
Khi ung thư lưỡi di căn đến các cơ quan khác, bên ngoài các biểu hiện tại khoang miệng do ung thư lưỡi nguyên phát bệnh nhân còn có các biểu hiện triệu chứng tại cơ quan có sự di căn tới của các tế bào ung thư như tăng kích thước hạch, đau gan (di căn gan), khó thở (di căn phổi),...
Nhìn chung khi đã có ung thư lưỡi di căn, điều trị cho bệnh nhân sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều so với điều trị ung lưỡi giai đoạn đầu khi các tế bào ung thư còn khu trú. Khi này, việc điều trị cho bệnh nhân chỉ còn ý nghĩa giúp bệnh nhân kéo dài cuộc sống và giảm nhẹ các triệu chứng cho bệnh nhân giúp chất lượng cuộc sống của bệnh nhân được cải thiện.
Theo các nghiên cứu đã cho thấy, khi bệnh nhân được điều trị từ giai đoạn sớm, tỉ lệ sống trên 5 năm có thể đạt tới 78%. Tuy nhiên khi đã đến giai đoạn ung thư lưỡi di căn sang các cơ quan khác, tỉ lể bệnh nhân có thể sống trên 5 năm kể cả khi đã điều trị tích cực vẫn giảm xuống mức thấp chỉ 36%.
Những phương pháp hay được sử dụng trên lâm sàng để điều trị cho bệnh nhân ung thư lưỡi di căn chủ yếu vẫn là các phương pháp truyền thống như điều trị bằng phẫu thuật, điều trị bằng hóa trị, và điều trị bằng xạ trị. Đối với trường hợp khi khối u đã di căn và thâm nhiễm quá nhiều việc phẫu thuật có thể rất khó khăn và không được chỉ định thì chủ yếu sử dụng hóa trị và xạ trị.
Có thể thấy rằng ung thư lưỡi có thể di căn đến nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể và khi đã có hiện tượng ung thư lưỡi di căn thì việc chữa trị cho bệnh nhân sẽ rất khó khăn. Vì thế bệnh nhân nên thường xuyên theo dõi và điều trị bệnh đúng cách để tránh bệnh tiến triển đến giai đoạn di căn.