U mềm lây: Nguyên nhân, triệu chứng, giai đoạn và cách điều trị

U mềm lây là bệnh gì? U mềm lây có nguy hiểm không? Dưới đây là những thông tin về tình trạng này cũng như cách điều trị.

1. U mềm lây là gì?

U mềm lây là một bệnh nhiễm trùng da do virus gây ra. Nhiễm trùng tạo ra những mụn sưng nhỏ, nổi lên trên da, có hình dạng giống như một viên ngọc trai. Những mụn này thường có màu trắng nhưng có thể có màu giống với da tự nhiên hoặc có màu từ hồng đến tím. 

Mụn do nhiễm trùng có thể hình thành ở bất cứ đâu trên da nhưng phổ biến nhất là ở mặt, cổ, cánh tay, chân hoặc bộ phận sinh dục.

Các mụn nhỏ thường không đau. Chúng tự khỏi mà không cần điều trị và hiếm khi để lại sẹo. Khoảng thời gian tồn tại của virus là khác nhau ở mỗi người, nhưng các mụn này có thể tồn tại từ 2 tháng đến 4 năm.

U mềm lây là tình trạng phổ biến. Tỷ lệ xuất hiện chính xác vẫn chưa được biết vì tình trạng này sẽ tự khỏi nên nhiều người không thăm khám.

Đọc thêm:

- Mùa hè da đầu nổi cục cứng như mụn do đâu?

- Vị trí mọc mụn trứng cá cảnh báo gì về sức khỏe của bạn?

2. U mềm lây có lây lan không?

Giống như tên gọi, u mềm này có thể lây truyền giữa người với người qua tiếp xúc trực tiếp qua da với người nhiễm vi-rút hoặc do chạm vào vật thể đã bị nhiễm vi-rút, chẳng hạn như khăn tắm hoặc quần áo.

U mềm lây phổ biến ở trẻ em hơn so với người lớn. Vì virus lây lan dễ dàng ở trẻ em hơn do:

- Trẻ em tiếp xúc với nhau trong quá trình đi học và chơi thể thao.

- Trẻ em thường chia sẻ đồ chơi và đồ dùng ở trường và nơi giữ trẻ.

- U mềm lây thường lây lan ở các bể bơi cộng đồng, có thể qua khăn tắm và đồ chơi

- Trẻ em dễ dàng lây lan virus sang các bộ phận khác trên cơ thể của mình. Điều này xảy ra khi trẻ gãi chỗ phát ban và sau đó chạm vào bộ phận khác trên cơ thể.

3. Triệu chứng của u mềm lây

Khi tiếp xúc với virus gây u mềm lây M. contagiosum, bạn có thể không thấy các triệu chứng nhiễm trùng trong tối đa 6 tháng. Những triệu chứng này thường mất từ 2 đến 7 tuần mới xuất hiện kể từ thời điểm bạn nhiễm virus u mềm lây.

Các triệu chứng của u mềm lây có mức độ từ nhẹ đến nặng và bao gồm:

- Mụn trông như mụn nhọt hoặc mụn cóc trên da, có đường kính từ 2 đến 5 mm.

- Mụn sẩn có màu trắng, cùng màu với màu da tự nhiên của bạn hoặc từ hồng đến tím.

- Mụn sẩn có một vết lõm nhỏ ở trung tâm.

- Mụn sẩn cứng nhưng có thể trở nên mềm theo thời gian.

- Mụn sẩn có thể chảy ra chất dịch trong suốt hoặc trắng.

- Ngứa da

- Mụn xuất hiện ở bất cứ đâu ngoại trừ lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân. Đặc biệt là thường xuất hiện trên mặt, bụng, thân, cánh tay và chân của trẻ em hoặc đùi trong, bộ phận sinh dục và bụng của người lớn.

Nếu bạn gãi mụn và khiến nó lan rộng ra. Điều này gây ra:

- Nhiều mụn hình thành thành một hàng hoặc cụm gần khu vực của mụn sẩn ban đầu.

- Vùng da xung quanh các mụn sẩn sưng lên, to ra và chuyển sang màu đỏ đến tím.

- Các mụn sẩn trở nên đau đớn.

4. Các giai đoạn của u mềm lây

Phát ban u mềm thay đổi hình dạng trong suốt quá trình nhiễm trùng. Tổng thời gian để virus phát triển thường là khoảng 6 đến 12 tháng. Trong một số trường hợp hiếm hoi, nó có thể kéo dài đến vài năm.

Virus có nhiều giai đoạn khác nhau và thường có nhiều giai đoạn cùng một lúc. Dưới đây là các giai đoạn của u mềm:

- U mềm lây giai đoạn đầu

Ban đầu, phát ban trông giống như mụn đầu đinh: những vết sưng hoặc hình vòm nhỏ, sáng bóng, màu da. Điều này thường xảy ra trong khoảng từ 2 tuần đến 2 tháng sau khi bạn tiếp xúc với virus.

- U mềm lây hình thành

Khi phát ban tiến triển, mụn sẽ lớn hơn và bạn thường có thể nhìn thấy vết lõm ở giữa. Đôi khi, phát ban cũng trở nên ngứa.

- Viêm u mềm lây

Khi bệnh u mềm lây tiến triển qua nhiều tuần và nhiều tháng, phần lõm ở giữa thường có lõi màu trắng. Khu vực xung quanh cũng có thể trở nên đỏ và bị kích ứng. Mặc dù phát ban có thể xuất hiện nặng hơn nhưng giai đoạn này thực sự có nghĩa là cơ thể bạn đang bắt đầu chống lại virus.

- Giai đoạn chữa lành (cuối cùng)

Sau vài tháng, phát ban sẽ dần dần biến mất. Ở giai đoạn cuối, đôi khi bạn sẽ nhận thấy một số vùng da bị kích ứng màu đỏ hoặc nâu còn sót lại.

5. Phương pháp điều trị bệnh u mềm lây là gì?

Có nhiều phương pháp khác nhau để điều trị và chữa lành u mềm lây. Cách điều trị tốt nhất cho bạn phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như mức độ khó chịu hoặc lan rộng của nó.

- Thuốc bôi

Thuốc bôi được bôi trực tiếp lên các nốt u mềm trên da. Một số phương pháp điều trị này bạn có thể áp dụng tại nhà. Hầu hết các phương pháp điều trị này đều mất vài tuần mới có tác dụng.

Dưới đây là một số phương pháp điều trị u mềm lây tại chỗ theo toa phổ biến:

+ Cantharidin (Ycanth): Cantharidin là phương pháp điều trị duy nhất được FDA chấp thuận cho bệnh nhuyễn thể. Nó tạo thành một vết phồng rộp nhỏ, giúp loại bỏ nhuyễn thể.

+ Retinoids: Thông thường, bạn sẽ thoa kem retinoid (như tretinoin ) 3 lần một tuần tại nhà. Retinoids gây kích ứng da cục bộ, kích thích hệ thống miễn dịch loại bỏ virus.

+ Imiquimod (Aldara): Imiquimod là một loại kem kê đơn khác mà bạn có thể bôi 2 đến 3 lần một tuần tại nhà. Nó cũng kích thích hệ thống miễn dịch để chống lại virus.

+ Podofilox (Condylox): Podofilox là loại kem kê đơn mà bạn có thể bôi tại nhà hai lần một ngày trong 3 ngày, sau đó không cần điều trị trong 4 ngày. Nó cũng gây kích ứng da và kích thích hệ thống miễn dịch.

Đối với các phương pháp điều trị không kê đơn (OTC), axit salicylic và benzoyl peroxide có thể là những lựa chọn tốt. Bạn sẽ áp dụng những điều này 3 đến 4 đêm một tuần. Những phương pháp điều trị này cũng gây kích ứng và kích thích hệ thống miễn dịch.

- Thuốc uống

Nghiên cứu cho thấy rằng cimetidine đường uống (Tagamet) có tác dụng ở một số trẻ, đặc biệt là những trẻ mắc các bệnh về da khác như bệnh chàm. Có tình trạng da có thể giúp hệ thống miễn dịch chống lại virus dễ dàng hơn. Nhưng mọi người thường cần sử dụng cimetidine kết hợp với các phương pháp điều trị tại chỗ khác.

- Nạo

Đây là một thủ tục trong đó bác sĩ da liễu gây tê và sau đó cạo bỏ các vết sưng. Nhưng cách điều trị này không phải là cách chữa trị. Vì virus vẫn còn hoạt động trong cơ thể nên phát ban có thể quay trở lại ở nơi khác.

- Áp lạnh

Các nốt u mềm lây cũng có thể được đông lạnh bằng nitơ lỏng. Nhược điểm chính của phương pháp điều trị này là nó có thể gây đau đớn. Nó cũng có thể dẫn đến sẹo. Và, giống như nạo, nó không phải là cách chữa trị.

- Tia laze

Phương pháp điều trị này sử dụng thiết bị laser đặc biệt để loại bỏ các mụn sẩn. Tuy nhiên, phương pháp này khá tốn kém.

6. Điều gì sẽ xảy ra nếu các nốt u mềm lây bị nhiễm trùng?

Biến chứng phổ biến nhất của u mềm là nhiễm trùng thứ phát ở một trong các nốt mụn. Điều này có nhiều khả năng xảy ra nếu bạn gãi chúng nhiều. Điều này có thể đưa vi khuẩn vào da, sau đó chuyển thành nhiễm trùng thứ hai trên các nốt mụn.

Nhiễm trùng da do vi khuẩn được gọi là viêm mô tế bào. Các dấu hiệu của viêm mô tế bào bao gồm:

- Tăng vết đỏ và ấm ở khu vực xung quanh

- Đau khi chạm vào

- Sốt hoặc ớn lạnh

- Các triệu chứng giống cúm khác, như đau khớp hoặc cảm giác khó chịu.

Điều quan trọng cần lưu ý là các dấu hiệu viêm - như mụn chứa đầy chất lỏng và mẩn đỏ - là một trong những giai đoạn tự nhiên của u mềm lây. Như đã đề cập ở trên, điều này thường xảy ra vài tuần đến vài tháng sau khi phát ban. Và đó thực sự là dấu hiệu cho thấy hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn đang chống lại vết phát ban.

Nhưng những thay đổi này sẽ không gây đau hoặc sốt. Vì vậy, khi nghi ngờ bị nhiễm trùng, bạn nên đến bệnh viện thăm khám. Nếu là viêm mô tế bào, bạn có thể cần dùng kháng sinh để điều trị.

7. Có thể ngăn ngừa u mềm lây không?

Cách tốt nhất để ngăn ngừa nhiễm trùng u mềm lây là tránh chạm vào da của người khác khi họ bị nhiễm trùng. Ngoài ra, một số lời khuyên cũng có thể giúp bạn ngăn ngừa sự lây lan của nhiễm trùng như:

- Rửa tay thường xuyên với nước ấm và xà phòng. Đặc biệt, nên hướng dẫn trẻ kỹ thuật rửa tay vì chúng có nhiều khả năng chạm vào khi chơi và tương tác với người khác.

- Tránh chia sẻ vật dụng cá nhân. Điều này bao gồm khăn tắm, quần áo, bàn chải tóc hoặc xà phòng.

- Tránh sử dụng chung dụng cụ thể thao có thể tiếp xúc trực tiếp với da trần của người khác.

- Tránh chạm vào các vùng da có vết sưng tấy.

- Giữ các mụn sẩn sạch sẽ và được che chắn để ngăn bản thân hoặc người khác chạm vào chúng và lây lan vi-rút.

- Tránh cạo râu hoặc sử dụng phương pháp điện phân ở những nơi có vết sưng tấy.

- Tránh quan hệ tình dục nếu bạn có các mụn sẩn ở vùng sinh dục.

Nguồn tham khảo:

1. Molluscum Contagiosum: Images, Stages, and Treatment in Kids and Adults

2. Everything You Need to Know About Molluscum Contagiosum