Trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ: Tìm hiểu nguyên nhân đến dấu hiệu để chăm sóc trẻ đúng cách

Đau mắt đỏ hay viêm kết mạc có thể xảy ra ở trẻ sơ sinh khiến trẻ cảm thấy ngứa trong mắt, tiết dịch nhiều ở khoé mắt. Đây là tình trạng viêm ở phần bên trong mí mắt, khiến các mạch máu trở nên rõ ràng, gây ra màu hồng hoặc đỏ ở mắt.

Tuy là một căn bệnh khá lành tính nhưng rất nhiều phụ huynh vẫn lo lắng về nguyên nhân và cách điều trị khi trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ.

1. Nguyên nhân gây bệnh ở trẻ sơ sinh

Đau mắt đỏ là một căn bệnh truyền nhiễm ở mắt, bệnh có thể gây ra bởi việc nhiễm trùng mắt hoặc tiếp xúc với hóa chất gây kích ứng. Thông thường, nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ là do nhiễm virus, vi khuẩn hoặc do dị ứng tự nhiên.

Bệnh đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh xuất hiện trong vòng từ 1 đến 2 tuần sau khi sinh. Bệnh có thể do các nguyên nhân như vi khuẩn chlamydia trachomatis, do bệnh lậu mủ, do virus hoặc do kích ứng với thuốc. 

2. Phân loại đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh theo nguyên nhân

Đau mắt đỏ do chlamydia

Loại bệnh đau mắt đỏ này là do vi khuẩn chlamydia trachomatis gây ra. Vi khuẩn này có thể gây ra bệnh đau mắt đỏ và nhiễm trùng bộ phận sinh dục. Những bà mẹ mắc bệnh này trong thời gian mang thai nếu không được điều trị có thể lây truyền cho trẻ trong khi sinh.

Khi trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ do vi khuẩn chlamydia, trẻ sẽ gặp các triệu chứng như đỏ mắt, sưng mí và chảy mủ. Các triệu chứng này có thể xuất hiện trong vòng từ 5 đến 12 ngày sau khi sinh. Ngoài ra đến 50% trẻ sơ sinh mắc bệnh đau mắt đỏ do loại vi khuẩn này cũng bị nhiễm trùng ở phổi và vòm họng.

Đau mắt đỏ do bệnh lậu mủ

Cũng tương tự như đau mắt đỏ do chlamydia, đau mắt đỏ do lậu mủ ở trẻ sơ sinh có thể lây từ mẹ sang con trong khi sinh nở. Bệnh khởi phát sau khi sinh từ 2 đến 4 ngày với các triệu chứng như đỏ mắt, sưng mí và mủ dày ở mắt. 

Đây là một trong những loại bệnh nguy hiểm vì nếu trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ do lậu mủ có thể dẫn đến nhiễm trùng máu rất nghiêm trọng, nhiễm trùng niêm mạc não và nghiêm trọng hơn là viêm tủy sống hay viêm màng não.

Đau mắt đỏ do kích ứng với thuốc

Trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ có thể là do trong quá trình ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, một số loại thuốc nhỏ mắt được sử dụng có thể gây ra kích ứng. Khi trẻ mắc loại bệnh đau mắt đỏ này, có thể có các triệu chứng như mắt đỏ nhẹ và hơi sưng.

Các nguyên nhân khác

Bên cạnh các loại đau mắt đỏ do các nguyên nhân kể trên, trẻ có thể mắc bệnh do một số yêu tố khác như virus, vi khuẩn sống trong âm đạo của người mẹ, virus gây mụn rộp sinh dục... Nhunzg virus, vi khuẩn này cư ngụ trên cơ thể mẹ và gây bệnh cho trẻ sơ sinh trong khi sinh nở.

3. Các dấu hiệu đau mắt đỏ

Các dấu hiệu thường gặp của đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh có thể bao gồm mắt đỏ, mắt có chất nhầy và chảy nước, sưng mắt, gỉ mắt có màu vàng hoặc xanh,... Trong đó:

- Mắt có màu đỏ. Đây chính là dấu hiệu đầu tiên và điển hình của bệnh đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh. Phần lòng trắng của mắt trẻ sẽ chuyển dần sang màu đỏ hoặc màu hồng. Triệu chứng này xảy ra do tình trạng viêm các mạch máu trên bề mặt của mắt.

Triệu chứng này thường bắt đầu ở một mắt và lan sang mắt kia trong vòng 24 đến 48 giờ. Phía bên trong của mí mắt cũng có màu đỏ bất thường, phụ huynh có thể kiểm tra khi kéo nhẹ mi mắt bên dưới của trẻ.

- Mắt có chất nhầy và chảy nước, có màu vàng, trắng hoặc xanh. Chất nhầy hay còn gọi là ghèn bắt đầu đóng dày lên ở các góc, sau đó bao phủ toàn bộ bề mặt của mắt. Trẻ sẽ cảm thấy khó mở mắt vào mỗi khi ngủ dậy.

-  Mắt và vùng xung quanh mắt sưng phù lên khi tình trạng viêm mí mắt trở nên nghiêm trọng. Đôi khi trẻ sẽ cảm thấy khó mở mắt do sưng quá nặng.

Các bậc phụ huynh cần lưu ý để đưa trẻ đến gặp cơ sở y tế chuyên khoa ngay nếu như có những dấu hiệu sau đây:

- Mắt trẻ ngày càng đỏ và sưng hơn dù đã điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ sau 2 đến 3 ngày.

- Gỉ mắt có màu vàng đậm hoặc màu xanh.

- Trẻ quấy khóc liên tục và sốt cao.

- Có màng xuất hiện trong mắt của trẻ.

4. Điều trị đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh

Đối với bệnh đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh do vi khuẩn gây nhiễm trùng, bác sĩ sẽ điều trị bệnh phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng và nguyên nhân gây bệnh. Thuốc kháng sinh dạng nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ tra mắt sẽ được chỉ định nếu tình trạng nhiễm trùng nhẹ.

Khi trẻ sơ sinh bị đau mắt đỏ ở mức độ nặng có thể được chỉ định kết hợp thuốc nhỏ tại chỗ cùng với thuốc kháng sinh đường uống và tiêm tĩnh mạch. Bên cạnh đó, phụ huynh cần rửa mắt bị nhiễm trùng bằng dung dịch nước muối sinh lý để loại bỏ bớt gỉ mắt có mủ bị tích tụ hay các tác nhân gây bệnh.

Đối với những trường hợp bị đau mắt đỏ do bị tắc tuyến lệ, các bậc phụ huynh có thể massage nhẹ nhàng giữa mắt và vùng mũi của bé để điều trị. Nếu bệnh vẫn không hết sau khi trẻ được 1 tuổi, bé có thể cần phải được can thiệp bằng các thủ thuật thông lệ đạo.

Một số cách điều trị đặc hiệu theo từng phân loại bệnh theo nguyên nhân bao gồm:

- Đau mắt đỏ do vi khuẩn Chlamydia thường được điều trị bằng kháng sinh dạng uống như erythromycin. Đối với trường hợp bệnh này, việc điều trị tại chỗ là không hiệu quả vì không thể loại bỏ được các vi khuẩn trong mũi hầu của trẻ sơ sinh.

Nếu không được điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn đến đến viêm phổi. Tuy nhiên, việc điều trị bằng erythromycin chỉ có tác dụng khoảng 80% nên thường phải kết hợp với kháng sinh tại chỗ như thuốc mỡ erythromycin để điều trị bổ sung.

- Đau mắt đỏ do lậu cầu có thể được điều trị bằng nhỏ thuốc. Với những trường hợp bệnh nặn cần dùng thuốc kháng sinh tiêm tĩnh mạch. Nếu không được điều trị, bệnh đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh có thể thành loét giác mạc và dễ dẫn đến mù lòa.

- Đau mắt đỏ do dị ứng thuốc nhỏ nên biện pháp được khuyến khích là ngưng nhỏ, đổi thuốc. Trẻ sơ sinh thường sẽ khỏe hơn từ 24 đến 36 giờ sau khi ngưng sử dụng loại thuốc gây kích ứng. Sau đó phụ huỵnh có thể chăm sóc bằng các loại thuốc dưỡng mắt để bảo vệ nhãn cầu.

- Đối với các loại đau mắt đỏ do vi khuẩn và virus khác, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kháng sinh dưới dạng thuốc nhỏ hoặc thuốc mỡ để điều trị bệnh. Với các trường hợp bệnh do vi khuẩn khác ngoài Chlamydia trachomatis và Neisseria gonorrhoeae gây ra và có nhiễm khuẩn thứ phát, bác sĩ sẽ xem xét sử dụng kháng sinh tại chỗ.

- Với trường hợp đau mắt đỏ do nhiễm virus, việc điều trị chủ yếu là hỗ trợ giảm kích ứng bằng thuốc chống viêm. Đồng thời bác sĩ có thể chỉ định thêm các loại thuốc bôi trơn để bảo vệ nhãn cầu, giảm bớt kích thích mắt.