Trẻ sinh đủ tháng, phát triển bình thường vẫn có nguy cơ mắc vàng da bệnh lý

Trẻ sinh đủ tháng, phát triển bình thường vẫn có nguy cơ mắc vàng da bệnh lý
Thấy con sinh đủ tháng, đủ cân nặng lại ăn tốt, người mẹ này đã chủ quan cho rằng con hoàn toàn khoẻ mạnh nhưng khi đến bệnh viện kiểm tra mới ngỡ ngàng con bị vàng da bệnh lý.

Thấy con sinh đủ tháng, đủ cân nặng lại ăn tốt, người mẹ này đã chủ quan cho rằng con hoàn toàn khoẻ mạnh nhưng khi đến bệnh viện kiểm tra mới ngỡ ngàng con bị vàng da bệnh lý.

1. Câu chuyện của người mẹ chủ quan

Thấy con khoẻ mạnh chào đời sau 9 tháng 10 ngày mang thai với cân nặng 3,9kg, Chị Đỗ Thị Hoa đã vô cùng hạnh phúc và yên tâm. Bé có dấu hiệu vàng da từ những ngày đầu, nhưng thấy con ăn ngủ tốt và phát triển bình thường, chị Hoa chủ quan không đưa con đi thăm khám. 

Gần 1 tháng sau, những biểu hiện vàng da của con chị vẫn còn, lúc này chị mới vội vã đưa con vào Bệnh viện Xanh Pôn để thăm khám.

Tại đây, các bác sĩ kết luận con chị bị vàng da bệnh lý và cần điều trị. 

Chị Hoa chia sẻ: "Khi bác sĩ thông báo bệnh tôi vô cùng sốc vì không chỉ tôi mà rất nhiều người khác lâu nay vẫn nghĩ rằng vàng da chỉ gặp ở những trẻ sinh non, thiếu cân. Trong khi đó con nhà tôi sinh đủ tháng, cân nặng vượt tiêu chuẩn, vậy mà vẫn bị vàng da".

Ảnh 1.

Trẻ bị vàng da bệnh lí được điều trị bằng phương pháp chiếu đèn (Ảnh minh hoạ)

Trong thời gian bé nằm viện, chị Hoa đã được bác sĩ giải thích nguyên nhân gây nên bệnh vàng da của bé. Đó là do sự bất đồng giữa nhóm máu của hai mẹ con. May mắn thay, cháu bé đã được đưa vào bệnh viện kịp thời nên bệnh chưa để di chứng và hậu quả ở não.

2. Hướng dẫn từ chuyên gia

Theo PGS Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng khoa Nhi (BV Bạch Mai), vàng da bệnh lý thường xuất hiện ở trẻ sinh non, trẻ đẻ ngạt và do bất đồng nhóm máu mẹ - con hệ ABO (VD: mẹ nhóm máu O, con nhóm máu A hoặc B…); bất đồng nhóm máu mẹ - con hệ Rh...

Bác sĩ chia sẻ thêm: "Mọi người cần phải hiểu rằng từ vàng da sinh lý chuyển sang vàng da bệnh lý rất mong manh và thường khó nhận diện do nhiều trẻ không có các dấu hiệu chỉ điểm như: Kích thích, vật vã hoặc li bì, bỏ bú mà đôi khi trẻ vẫn bú, vận động và ngủ bình thường. Khi xuất hiện những dấu hiệu lâm sàng điển hình như tăng trương lực cơ, rối loạn hô hấp, co giật, li bì hoặc khóc thét thì đã rất nặng".

Khi bệnh được phát hiện muộn sẽ dẫn đến những di chứng nặng nề. Ở trẻ sơ sinh mắc vàng da bệnh lí, nếu không phát hiện kịp thời trong vòng 7 ngày đầu có thể dẫn đến hội chứng vàng da nhân não do chất bilirubin qua hàng rào máu não. Hội chứng này dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như điếc, chậm phát triển về thể lực hoặc trí tuệ,...

Ảnh 2.

Từ vàng da sinh lý chuyển sang vàng da bệnh lý rất mong manh và thường khó nhận diện

Thời gian thích hợp để điều trị bệnh lý này là 7 ngày đầu sau sinh bằng phương pháp chiếu đèn kết hợp truyền dịch. Sau thời gian này, da của trẻ sẽ dày lên và phương pháp chiếu đèn sẽ không còn hiệu quả.

3. Phát hiện trẻ sơ sinh bị vàng da bệnh lý

Với hướng dẫn từ PGS Nguyễn Tiến Dũng, phụ huynh hoàn toàn có thể nhận biết dấu hiệu của bệnh lý này từ rất sớm ngay tại nhà:

 - Tập trung theo dõi sát con trong 7 ngày đầu đối với tất cả các trẻ sinh non hoặc sinh thường.

- Dùng ngón tay trỏ ấn nhẹ trên mặt da của trẻ, sau đó giữ vài giây và quan sát độ vàng của da ở vùng da vừa mới ấn.

- Quan sát da trẻ theo thứ tự từ trên xuống dưới: Bắt đầu từ trán – ngực – bụng – đùi – cẳng chân.

- Nếu chỉ thấy vàng da từ trán xuống ngực thì không cần cho trẻ đi khám, chỉ cần theo dõi ở nhà.

- Nếu thấy trẻ vàng da đến bụng hoặc đến đùi, cẳng chân thì cần phải đưa trẻ đến cơ sở khoa Nhi có khoa sơ sinh để khám ngay. Tại đây các bác sĩ sẽ đánh giá sâu hơn bằng hình thức khám lâm sàng và xét nghiệm định lượng bilirubin trong máu

Lưu ý: Đánh giá vàng da ở trẻ sơ sinh dưới ánh sáng tự nhiên (ánh sáng ngoài trời). Không nên quan sát dưới ánh đèn neon hoặc đèn thường vì sẽ không xác định được rõ trẻ có vàng da hay không.

Tổng hợp

Bùi Thảo Ngân

Tác giả: Bùi Thảo Ngân