Trầm cảm theo mùa ở phụ nữ - chớ coi thường

Trầm cảm theo mùa ở phụ nữ - chớ coi thường
Theo nghiên cứu, phụ nữ có nguy cơ mắc trầm cảm theo mùa nhiều gấp 4 lần so với nam giới.

Trầm cảm theo mùa còn được gọi là rối loạn cảm xúc theo mùa bởi nó chỉ xuất hiện vào mùa đông và mùa thu, sau đó hết giai đoạn thời tiết này cơ thể và tâm lý sẽ trở lại bình thường. 

Trầm cảm theo mùa ở phụ nữ là hiện tượng phổ biến, thậm chí rất nhiều người mắc phải mà không hề hay biết. Vào mỗi mùa thu đông, thậm chí mùa xuân khi thời tiết thay đổi, lạnh lẽo u ám và nhiều mưa nữ giới bỗng nhiên cmar thấy mệt mỏi, không muốn làm bất kỳ điều gì nhất là vào buổi sáng. Cảm giác này có thể bị lầm tưởng là trạng thái mệt mỏi ngái ngủ hoặc do thời tiết thay đổi. 

Nhưng, nếu gặp những điều trên bạn hoàn toàn có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm theo mùa - hội chứng rối loạn ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại. Nhất là ở phụ nữ, tỉ lệ mắc trầm cảm theo mùa nhiều gấp 4 lần so với nam giới.

1. Triệu chứng trầm cảm theo mùa ở phụ nữ

- Cảm giác ủ rũ, buồn dầu, thường xuyên cáu gắt, dễ kích động, lo lắng vào mùa thu hoặc mùa đông.

- Thờ ơ, không còn thích thú với các công việc hàng ngày hoặc các hoạt động trước đây.

- Thèm ăn, ăn nhiều hơn nhất là các món ăn chứa nhiều tinh bột như mỳ, bánh mỳ, bánh ngọt,...

- Dễ bị tăng cân

- Luôn cảm thấy buồn ngủ, ngủ nhiều hơn, luôn mơ màng, lờ đờ

- Uể oải, làm hoạt động gì cũng chậm chạp, không có sức sống

Các triệu chứng trầm cảm theo mùa trên thường xuất hiện ở nữ giới trong cùng một thời điểm của năm và lặp lại nhiều năm, mang tính chu kỳ.

Ảnh 1.

Ảnh: Internet

2. Đối tượng có nguy cơ mắc trầm cảm theo mùa cao

Trầm cảm theo mùa là bệnh ai cũng có thể mắc phải, tuy nhiên những phụ nữ sau đây có nguy cơ mắc bệnh cao hơn cả:

- Người sống và làm việc ở nơi ít có ánh sáng hoặc không tiếp xúc nhiều với ánh sáng, những nơi có sự thay đổi ánh sáng đột ngột giữa các mùa trong năm.

- Người ở độ tuổi từ 15 đến 55

- Người có người thân từng mắc trầm cảm theo mùa

3. Chữa trị

Tùy theo mức độ nặng hay nhẹ mà trầm cảm theo mùa ở phụ nữ có thể khắc phục bằng nhiều cách khác nhau như tăng cường các hoạt động ngoài trời, ngoại khóa vào ban ngày, khi có nắng và luyện tập thể dục thường xuyên. 

Ngoài ra, có thể điều trị trầm cảm theo mùa bằng các phương pháp như liệu pháp ánh sáng, điều trị tâm lý - hành vi, sử dụng thuốc,...

Ảnh 2.

Ảnh: Internet

4.1. Liệu pháp ánh sáng

Liệu pháp ánh sáng là cách điều trị thường thấy khi chữa trầm cảm theo mùa cho phụ nữ và nam giới. Tuy nhiên, dù là sử dụng liệu pháp ánh sáng nhưng phương pháp này cũng cần sự chỉ đạo từ phía bác sĩ.

Cách thực hiện phương pháp này như sau: người bệnh ngồi trước thiết bị chiếu sáng trong thời gian 45 phút mỗi ngày. Bệnh nhân nên liếc nhìn thiết bị để ánh sáng có tác dụng tới cơ thể nhưng không nên nhìn trực tiếp quá lâu.

Ánh sáng được sử dụng cần phải lọc tia cực tím trước khi đem vào điều trị trầm cảm theo mùa, nếu không sử dụng đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ như đau đầu, mỏi mắt, mệt mỏi. Đặc biệt không nên sử dụng liệu pháp ánh sáng trước khi đi ngủ vì có thể gây ra khó ngủ. 

Ngoài ra ở những người nhạy cảm với ánh sáng, da hoặc mắt có thể bị tổn thương, khi ấy thật thận trọng khi phải điều trị với ánh sáng đèn.

Ảnh 3.

Phụ nữ bị trầm cảm theo mùa nên tranh thủ tiếp xúc với ánh sáng mặt trời để tăng hiệu quả điều trị (Ảnh: Internet)

Để tăng hiệu quả cho phương phấp điều trị bằng ánh sáng bạn nên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời thường xuyên nhưng không được phơi nắng trực tiếp trong thời gian dài vì có thể gây ung thư da, các bệnh về da và mắt khác do tia cực tím gây nên. 

Phương pháp này có thể có tác dụng sau vài tuần điều trị nhưng không nên dừng lại mà cần phải hỏi ý kiến bác sĩ về thời gian kết thúc liệu trình. Thông thường khi chuyển sang mùa xuân hoặc hạ, lượng ánh sáng đủ mạnh thì cũng là lúc điều trị được dừng lại.

4.2. Dùng vitamin D

Con số thống kê cho thấy 3-5% dân số ở phương Bắc (chủ yếu là phụ nữ) bị trầm cảm theo mùa do thiếu vitamin D. Vì vậy, sử dụng vitamin D cũng là cách để khắc phục tình trạng bẹnh.

Nghiên cứu tiến hành trên 97 người có nồng độ vitamin D thấp và có dấu hiệu trầm cảm theo mùa. Trong vòng 3 tháng, các bệnh nhân này được bổ sung vitamin D3 (cholecalciferol). Bệnh nhân nhóm 1 uống 600 UI một ngày, nhóm 2 dùng nhiều hơn gần 7 lần, khoảng 4.000 UI.

Kết quả cho thấy cả hai nhóm đều cải thiện sức khỏe tâm lý. Nhóm bệnh nhân dùng liều cao có triệu chứng được cải thiện rõ rệt hơn. Các nhà nghiên cứu khẳng định liều 4.000 UI vitamin D3 được dung nạp tốt về mặt thể lực và an toàn.

Ảnh 4.

Ảnh: Internet

4.3. Tăng cường hoạt động ngoài trời

Vào mùa đông giá buốt hay những ngày mưa phùn gió bấc, bạn hãy cố gắng duy trì thói quen tập thể dục đều đặn, không chỉ giữ sức khỏe mà còn giúp cơ thể tiếp xúc nhiều với không gian thiên nhiên, ánh sáng mặt trời. Cơ thể có khỏe mạnh, tinh thần mới phấn chấn.

Mặt khác, cơ thể vận động nhiều sẽ sản sinh ra một loại hóc-môn có tác dụng cản trở các yếu tố gây buồn chán, căng thẳng cho con người. Bạn chỉ cần chạy bộ, đi bộ, tập aerobic, bơi lội khoảng 30 phút/lần, 3 lần/tuần là đủ.

Nên tập thể dục ở những chỗ đông người hoặc rủ bạn bè, người thân tập cùng để tạo cảm giác giao lưu thoải mái, tránh cảm giác cô lập, không muốn tiếp xúc với những người xung quanh.

Nếu có điều kiện, bạn hãy thu xếp những chuyến du lịch tới nơi đang có nắng. Nguồn ánh sáng quý giá vào mùa đông và cơ hội được tiếp xúc với những điều mới mẻ sẽ vực dậy tinh thần một cách hiệu quả.

Ảnh 5.

Vào mùa thu đông, phụ nữ nên tăng cường các hoạt động thể thao hoặc ra ngoài trời để chữa và phòng tránh trầm cảm theo mùa (Ảnh: Internet)

4.4. Lựa chọn thực phẩm giàu tryptophan

Tăng cường các loại thực phẩm giàu tryptophan – một loại amino axit có tác dụng như thuốc an thần. Cơ thể thiếu hụt tryptophan sẽ gây ra những tác động lớn đến tinh thần, làm suy giảm trí nhớ và dễ cáu gắt.

Khi tiếp xúc với ánh nắng, tryptophan sẽ sản sinh serotonin - một loại hóc-môn có khả năng chống trầm cảm hiệu quả. Cơ thể không tự sản sinh được tryptophan nên bạn có thể bổ sung bằng các loại thực phẩm như chuối, đậu phộng, hạt sen, gạo, thịt gà, đặc biệt là bí đỏ.

Nếu bạn được chẩn đoán là thiếu vitamin D thì hãy tăng cường thực phẩm giàu vitamin D như cá mòi, cá hồi, cá ngừ hay các loại thuốc chứa vitamin D (dầu cá) bởi chắc chắn, trong những mùa này, lượng vitamin D hấp thu qua da không đủ cho bạn nữa.

Tác giả: Phương Thuận