Tổng quan về ung thư dương vật - Căn bệnh nguy hiểm nhưng không phải ai cũng biết

Ung thư dương vật là một căn bệnh nguy hiểm ở nam giới. Bệnh có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và đe dọa tính mạng của người mắc phải. Các tổn thương tiền ung thư có thể được phát hiện từ sớm và dễ dàng ngăn chặn.

Tuy nhiên đa phần bệnh nhân chỉ phát hiện ra bệnh khi đã ở giai đoạn muộn. Khiến việc điều trị phải Nếu được phát hiện sớm và xử lý tình trạng hẹp bao quy đầu và các tổn thương tiền ung thư từ phẫu thuật cắt bán phần dương vật hoặc toàn phần dương vật, kèm theo hóa chất và xạ trị rất khó khăn và tốn kém.

1. Ung thư dương vật là gì?

Bệnh ung thư dương vật là một căn bệnh ung thư xảy ra ở dương vật của nam giới. Bệnh có tỷ lệ người mắc và tử vong cao, thường xảy ra ở bệnh nhân lớn tuổi và ở các quốc gia kém phát triển.

Thông thường, ung thư dương vật là ung thư phát triển từ lớp biểu mô của niêm mạc quy đầu, bao quy đầu và nhanh chóng che lấp khiến bao quy đầu không thể kéo lên được nữa. Các ung thư khác xuất phát từ tế bào liên kết của dương vật trên thực tế rất ít gặp.

Nếu bệnh nhân không phát hiện và điều trị sớm, các tế bào ung thư sẽ lan rộng khắp dương vật. Kèm theo đó là các hạch bạch huyết, hạch háng khiến người bệnh bị gầy sút, tiểu máu… dẫn đến nguy cơ tử vong cao.

Theo các chuyên gia dịch tễ học, ung thư dương vật thường phổ biến ở những nước đang phát triển và rất hiếm gặp ở các quốc gia phát triển. Tuy nhiên gần đây, bệnh có xu hướng ngày càng gia tăng với mức độ phức tạp hơn. Bệnh có liên quan đến các trường hợp do can thiệp nới bao quy đầu chặt không hợp lý hoặc những người cắt bao quy đầu ở độ tuổi đã cao.

Ung thư dương vật có thể được được phân loại thành:

- Ung thư biểu mô tế bào vảy. Đây là loại ung thư phổ biến nhất, chiếm 95% trường hợp ung thư dương vật,

- Các ung thư dương vật khác bao gồm u hắc tố, ung thư biểu mô tế bào đáy, u lympho và sacôm.

Nếu không kịp thời chẩn đoán và điều trị sớm, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm cho bệnh nhân như biến dạng dương vật, rối loạn chức năng dương vật, nghiêm trọng hơn, bệnh có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.

2. Nguyên nhân gây bệnh

Trên thực tế hiện nay, nguyên nhân chính xác gây nên ung thư dương vậy vẫn chưa thể được xác định rõ ràng. Tuy vậy, các nhà khoa học đã thực hiện nhiều nghiên cứu về các yếu tố nguy cơ có thể là nguyên nhân gây nên bệnh. Trong đó, một số bằng chứng đã chỉ ra rằng ung thư dương vật có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nam giới nào. Ngoài ra, còn có một số yếu tố nguy cơ được xác định đó là:

- Tuổi tác. Các nhà khoa học đã chứng minh rằng ung thư dương vật là một căn bệnh hay xảy ra ở những người đàn ông lớn tuổi. Bằng chứng là tỷ lệ mắc bệnh cao ở đối tượng nam giới trên 50 tuổi, độ tuổi trung bình lúc chẩn đoán bệnh rơi vào các bệnh nhân 68 tuổi.

- Hẹp bao quy đầu. Cũng có một số nghiên cứu chỉ ra rằng, những người đàn ông bị hẹp bao quy đầu có nguy cơ mắc ung thư dương vật cao hơn so với những người bình thường. Hay nói cách khác, việc cắt bao quy đầu sớm sẽ giảm nguy cơ bị ung thư dương vật hơn.

Nam giới cần biết những vấn đề sức khỏe khác liên quan đến hẹp quy đầu qua các bài viết sau:

Cẩn thận với hẹp bao quy đầu thứ phát

Cách phân biệt hẹp bao quy đầu sinh lý và bệnh lý

- Hút thuốc lá. Thực tế đã chứng minh, người hút thuốc lá có khả năng phát triển tế bào ung thư dương vật cao gấp từ 3 đến 4,5 lần so với những người không hút thuốc.

- Thói quen sinh hoạt tình dục không lành mạnh. Một số thói quen sinh hoạt tình dục không lành mạnh có thể là yếu tố nguy cơ làm gia tăng ung thư dương vật như: tần xuất quan hệ tình dục cao, quan hệ với nhiều người...

- Người mắc virus HPV. Theo các chuyên gia, virus HPV được tìm thấy trong khoảng 50% số nam giới mắc với ung thư dương vật.

- Người mắc HIV. Hội chứng suy giảm miễn dịch ở người (HIV) được cho là yếu tố nguy cơ nguy hiểm gây ra ung thư dương vật ở nam giới. Tỷ lệ người đang mắc HIV mắc bệnh ung thư dương vật cao gấp 7-8 lần so với người bình thường.

3. Các triệu chứng thường gặp của ung thư dương vật

Các biểu hiện có thể gặp của ung thư dương vật còn phụ thuộc vào từng giai đoạn của bệnh, Các triệu chứng sẽ khác nhau tùy theo bệnh tại chỗ hay đã tiến triển di căn xa, có di căn hạch hay không.

3.1. Triệu chứng ung thư dương vật ở giai đoạn đầu

Ở giai đoạn đầu mắc bệnh, người mắc có thể gặp các triệu chứng như:

- Thay đổi màu sắc da ở dương vật.

- Đau dương vật âm ỉ hoặc đau nhói, đặc biệt khi cương cứng hoặc khi va chạm.

- Đầu dương vật bị rỉ máu, có dịch mùi hôi. Đặc biệt hay gặp sau khi giao hợp.

- Bao quy đầu khó di động.

- Bao quy đầu xuất hiện các nốt, các sẩn, mụn cóc hoặc loét.

3.2. Triệu chứng ung thư dương vật ở giai đoạn tiến triển

Khi ung thư dương vật đã ở giai đoạn tiến triển, bệnh nhân có thể nhận thấy các triệu chứng như sau:

- Các nốt và loét to lên, lan rộng xung quanh bao quy đầu.

- Bao quy đầu mỏng căng, sáng hơn bình thường.

- Các khối u nếu không được phát hiện và điều trị, có thể vỡ gây hoại tử vùng da dương vật.

- Đầu dương vật tiết dịch mủ, mùi hôi.

- Nổi hạch vùng bẹn, hạch to, rắn chắc, có thể vỡ da. Hạch có thể xâm lấn tĩnh mạch gây phù 1 hoặc 2 chân.

3.3. Triệu chứng ung thư dương vật ở giai đoạn cuối

Ở giai đoạn cuối của ung thư dương vật, bệnh nhân sẽ cảm thấy mệt mỏi và cơ thể gầy sút không rõ nguyên nhân. Ngoài ra có thể thấy những triệu chứng rõ ràng như:

- Ung thư lan rộng khắp dương vật, lan cả ra da bìu, da mu.

- U có thể gây tắc mạch trong vật hang làm dương vật cương cứng từ ngọn đến gốc.

- U có thể xâm lấn tới tuyến tiền liệt và cổ bàng quang, có thể có các triệu chứng của di căn xa (phổi, xương..)

4. Các giai đoạn phát triển của bệnh

Việc hiểu biết rõ ràng các giai đoạn của bệnh ung thư dương vật có vai trò quan trọng trong việc xác định mức độ tổn thương của ung thư. Từ đó bác sĩ và bệnh nhân có thể tìm ra được phương pháp điều trị tối ưu.

Theo các chuyên gia y tế, bệnh ung thư dương vật có thể được chia thành 5 giai đoạn.

4.1. Giai đoạn 0 - Giai đoạn sớm nhất của ung thư dương vật

Đây là giai đoạn đầu tiên và sớm nhất của ung thư dương vật. Hầu hết các bệnh nhân ddaueeufg không nhận thấy các dấu hiệu bất thường. Trong giai đoạn này, khối u chỉ xuất hiện ở vùng da của dương vật và chưa phát triển sâu hơn.

Ung thư ở giai đoạn này không lan đến các hạch bạch huyết lân cận hoặc các phần xa của cơ thể. Giai đoạn sớm có thể kéo dài trong vài năm với các biểu hiện nhẹ như vết loét, nốt sần nhỏ… nên nhiều người chủ quan hoặc bỏ qua không để ý.

4.2. Giai đoạn 1

Khác với giai đoạn 0, ở giai đoạn 1 các khối u đã phát triển thành mô ngay dưới lớp trên cùng của da. Tuy nhiên lớp mô này không phát triển vào trong mạch máu gần đó, mạch bạch huyết, hoặc dây thần kinh.

Ung thư trong giai đoạn này cũng không lan đến các hạch bạch huyết lân cận hoặc các phần khác của cơ thể.

4.3. Giai đoạn 2

Đến giai đoạn này có thể được chia thành 2 giai đoạn nhỏ hơn. Trong đó:

- Giai đoạn 2A: Khối u đã phát triển thành mô ngay dưới lớp trên cùng của da. Các khối u cũng có thể đã phát triển trên các thành mạch máu gần, mạch bạch huyết, hoặc dây thần kinh. Tuy nhiên tế bào ung thư vẫn chưa lan đến các hạch bạch huyết lân cận hoặc các phần khác của cơ thể.

- Giai đoạn 2B: Lúc này, ung thư đã phát triển trên thành hangus corpus (một trong 2 buồng bên trong chạy dọc theo đỉnh của trục dương vật). Tuy nhiên, ung thư không lan đến các hạch bạch huyết lân cận hoặc các phần khác của cơ thể.

4.4. Giai đoạn 3

Tương tự như giai đoạn 2, giai đoạn 3 cũng được chia thành 2 giai đoạn nhỏ hơn, bao gồm:

- Giai đoạn 3A: Đây là thời điểm khối u đã phát triển thành mô dưới lớp trên cùng của da với kích thước lớn hơn. Lúc này ung thư đã lan đến 1 hoặc 2 hạch bạch huyết bẹn gần đó ở cùng một phía của cơ thể. Tuy nhiên chưa lan đến các phần xa của cơ thể.

- Giai đoạn 3B: Ở giai đoạn này, khối u đã phát triển thành mô dưới lớp trên cùng của da với kích thước ngày một lớn hơn các giai đoạn trước. Ung thư đã lan tới 3 hoặc nhiều hạch bạch huyết bẹn gần đó ở cùng một bên của cơ thể, hoặc đến các hạch bạch huyết bẹn ở cả hai bên của cơ thể. Và các khối ung thư vẫn chưa lan đến các phần xa của cơ thể.

4.5. Giai đoạn 4 - Giai đoạn muộn nhất

Ở giai đoạn 4, giai đoạn muộn nhất của ung thư dương vật, người bệnh có thể gặp 3 trường hợp như sau:

- Trường hợp 1: Khối u đã phát triển vào trong các cấu trúc lân cận như bìu, tuyến tiền liệt hoặc xương mu. Ung thư có thể hoặc có thể không lan đến các hạch bạch huyết lân cận. Lúc này các khối u chưa lan đến các phần xa của cơ thể.

- Trường hợp 2: Khối u có thể hoặc có thể không phát triển vào các lớp sâu hơn của dương vật hoặc các cấu trúc lân cận. Tuy nhiên, lúc này ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết gần đó trong xương chậu. Cũng có thể nó đã phát triển bên ngoài của một hạch bạch huyết nào đó và vào các mô xung quanh. Ung thư chưa lan đến các phần xa của cơ thể.

- Trường hợp 3: Khối u có thể có hoặc không phát triển thành các lớp sâu hơn của dương vật hoặc các cấu trúc lân cận. Ung thư có thể có hoặc không lan đến các hạch bạch huyết lân cận. Tuy nhiên, ung thư lúc này đã di căn vào các cơ quan khác của cơ thể.

5. Cách phương pháp điều trị ung thư dương vật phổ biến

Hiện nay có rất nhiều phương pháp để điều trị ung thư dương vật. Trong số đó có thể kể đến phẫu thuật, xạ trị, hóa trị... Các bác sĩ sẽ chẩn đoán và đưa ra quyết định có thể áp dụng từng phương pháp riêng lẻ hay kết hợp nhiều phương pháp để đem lại kết quả điều trị cao nhất.

Bên cạnh đó, các phương pháp điều trị cũng được chỉ định tùy theo giai đoạn tiến triển của bệnh:

Giai đoạn 0:

- Bác sĩ có thể chỉ định tiểu phẫu tiến hành cắt bỏ bao quy đầu với những tế bào ung thư xuất hiện trên bao quy đầu.

- Nếu khối u nằm trong qui đầu và không ảnh hưởng đến các mô khác, nó có thể được điều trị bằng một liệu pháp điều trị cụ thể như cắt bỏ laser, bôi 5-FU hoặc imiquimod hoặc liệu pháp lạnh.

Giai đoạn 1:

Các lựa chọn điều trị lúc này có thể bao gồm:

- Cắt bao quy đầu đối với khối u giới hạn trong bao quy đầu.

- Phẫu thuật rộng hơn như phẫu thuật Mohs, cắt bỏ rộng hoặc loại bỏ một phần dương vật.

- Xạ trị hoặc cắt bỏ bằng laser cũng là phương pháp điều trị thích hợp ở giai đoạn này.

Giai đoạn 2:

Ung thư dương vật ở giai đoạn này thường được điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ. Tùy vào có hay không các hạch bạch huyết mà có thể chỉ định phẫu thuật để loại bỏ. Bác sĩ cũng khuyên rằng nên kiểm tra thật kỹ các hạch bạch huyết ở háng bệnh nhân để tránh việc nhầm lẫn giữa giai đoạn 2 với các giai đoạn 3 hay 4.

Ngoài ra, một phương pháp điều trị ít phổ biến hơn là sử dụng bức xạ điều trị ung thư sau phẫu thuật. Tuy nhiên, bức xạ cũng có thể được sử dụng làm phương pháp điều trị chính ở nam giới mắc ung thư dương vật nhưng không thể phẫu thuật vì các vấn đề sức khỏe khác.

Giai đoạn 3:

Ở giai đoạn này, các bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ dương vật. Đôi khi trong một số trường hợp, biện pháp hóa trị có thể được sử dụng đầu tiên để thu nhỏ khối u. Nhờ đó các bác sĩ loại bỏ tế bào ung thư bằng phẫu thuật sau đó có thể trở nên dễ dàng hơn.

Phẫu thuật cắt bỏ hạch bạch huyết cũng là phương pháp cần thiết để loại bỏ các hạch bạch huyết ở háng. Phương pháp xạ trị cũng có thể được sử dụng sau phẫu thuật hoặc thay vì phẫu thuật trong một số trường hợp. Nếu các hạch bạch huyết là rất lớn, bác sĩ có thể sử dụng phương pháp hóa trị cũng thích hợp.

Một điểm cần lưu ý là ung thư trong giai đoạn này có thể khó chữa khỏi, thậm chí còn gây nhiều đau đớn cho người bệnh.

Giai đoạn 4:

Trong một số trường hợp bệnh nhân mắc giai đoạn 4 của ung thư dương vật, khối u chính đã phát triển vào các mô gần đó như tuyến tiền liệt, bàng quang, bìu, hoặc bụng. Phương pháp điều trị lúc này thường là phẫu thuật cắt bỏ dương vật. Nếu khối u nằm trong bìu hoặc các phần của thành bụng, tinh hoàn, bìu cũng có thể phải được loại bỏ.

Các hạch bạch huyết ở cả hai vùng háng cũng bị loại bỏ nếu chúng chứa tế bào ung thư đang lây lan. Sau khi các hạch bạch huyết được lấy ra, những khu vực đó có thể được điều trị bằng xạ trị để tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư còn sót lại. Hóa trị cũng có thể được tiến hành kết hợp trong quá trình điều trị này.

Nam giới cần đọc thêm bài viết: Tổng quan về thao tác phẫu thuật cắt bao quy đầu nam giới nào cũng cần biết.

6. Biện pháp kiểm soát và phòng tránh bệnh tái phát

Bên cạnh điều trị đúng phương pháp và kịp thời, bệnh nhân sau điều trị cần có các biện pháp để ngăn ngừa ung thư dương vật tái phát cũng như tăng hiệu quả điều trị. Để thực hiện được, bệnh nhân cần lưu ý các điều sau:

- Chế độ sinh hoạt tình dục cần được thực hiện an toàn, lành mạnh. Việc quan hệ tình dục an toàn nhằm hạn chế khả năng lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục, trong đó có HIV.

- Giữ gìn vệ sinh dương vật nói riêng và bộ phận sinh dục nói chung.

- Nên đi cắt bao quy đầu trong trường hợp có sự chỉ định của bác sĩ như tình trạng hẹp bao quy đầu để luôn giữ bao quy đầu tránh bị viêm nhiễm.

- Giữ lối sống và chế độ sinh hoạt lành mạnh: ăn uống đủ chất, tránh hút thuốc lá và hít phải khói thuốc lá.

Hi vọng những thông tin về ung thư dương vật ở trên có thể giúp nam giới có cho mình những lựa chọn phù hợp nhất để bảo vệ sức khỏe sinh sản một cách tốt nhất.