Bướu cổ đơn thuần hay còn gọi là bướu giáp đơn thuần là tình trạng tuyến giáp phì to bất thường, nhưng không phải do ung thư hay viêm nhiễm. Bệnh có thể gây ra những phiền toái trong đời sống sinh hoạt, gây ảnh hưởng chức năng của tuyến giáp,... nhưng không nguy hiểm đến tính mạng.
Bệnh thường gặp ở nữ hơn là nam giới do những rối loạn nội tiết tố nữ thường xuất hiện trong giai đoạn dậy thì, có thai hoặc tiền mãn kinh. Bướu giáp đơn thuần có thể thể hiện dưới dạng lan toả hoặc dạng nốt.
Theo thống kê tại Việt Nam, hiện nay có khoảng 4,6 triệu người mắc bướu giáp, trong đó tỉ lệ nữ gấp 3 lần so với nam giới. Vùng miền có tỷ lệ mắc bệnh cao là ở khu vực miền núi như Sơn La, Hoà Bình, Vĩnh Phúc và Đắk Lắk.
Bệnh bướu giáp đơn thuần có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong đó phổ biến nhất là do chế độ ăn thiếu chất iốt, nhất là những người dân sinh sống ở các vùng núi cao hoặc xa lục địa. Ngoài ra, sự rối loạn nội tiết tố ở nữ cũng là nguyên nhân hình thành bướu giáp. Điều này lý do giải vì sao nữ giới trong các giai đoạn dậy thì, thai kỳ và mãn kinh có nguy cơ mắc bệnh cao nhất.
Bên cạnh đó, một số bệnh nhân phải điều trị phóng xạ hay sử dụng các thuốc kháng giáp tổng hợp, tiếp xúc với một số chất như cobalt, muối lithium, thiocyanat,... cũng có nguy cơ mắc bệnh bướu giáp đơn thuần.
Phụ nữ có tỷ lệ mắc bệnh bướu giáp đơn thuần cao hơn nam giới. Ảnh: Internet
Bệnh bướu giáp đơn thuần thường có một số dấu hiệu như sau:
- Tuyến giáp bị sưng phì to bất thường
- Nguồn nước sử dụng trong sinh hoạt cần đảm bảo an toàn vệ sinh
- Đau, khó nuốt hoặc khó thở nếu bướu giáp lớn
- Giảm cân, mất trí nhớ, khô da, tim đập nhanh do chức năng của tuyến giáp hoạt động kém
Mặc dù bướu giáp đơn thuần không nguy hiểm, nhưng nếu không điều trị kịp thời thì bệnh có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ như khó thở, khó nuốt và phù nề ở mặt, cổ gây mất thẩm mỹ. Để chuẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh tiến hành khám lâm sáng và siêu âm tuyến giáp. Qua đó, tuỳ thuộc vào sự phát triển của bệnh, bác sĩ sẽ hướng dẫn điều trị theo các phương pháp khác nhau.
Nếu được phát hiện sớm, bệnh nhân mắc bướu giáp đơn thuần có thể điều trị bằng thuốc, kết hợp chế độ ăn uống tăng cường iốt. Sau một thời gian, bướu giáp sẽ tự nhiên biến mất. Tuy nhiên, nếu để bướu phát triển lớn, xơ hoá sẽ rất khó để đáp ứng thuốc uống. Lúc này, bác sĩ sẽ can thiệp bằng phẫu thuật.
Nếu được phát hiện sớm, bệnh bướu giáp đơn thuần có thể điều trị bằng thuốc. Ảnh: Internet
Để phòng tránh bệnh bướu giáp đơn thuần, chúng ta cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Chế độ dinh dưỡng: Nguyên nhân chính gây ra bệnh bướu giáp đơn thuần là do thiếu iốt, vì thế cần bổ sung các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất và iốt như hải sản như cá, tôm cua, ngao ốc, trứng, muối iốt,.... trong chế độ ăn để tăng cường sức đề kháng cho sức khoẻ. Ngoài ra, người bệnh nên kiêng các loại rau như củ cải, cải xanh, rau cải trắng và các chất kích thích như rượu bia, cà phê, thuốc lá vì có thể khiến tình trạng tuyến giáp phì to hơn. Các loại hoa quả như cam, nho, lê, quýt, táo cũng nên hạn chế để tránh gây ức chế chức năng tuyến giáp.
- Nghỉ ngơi hợp lý: việc giữ cho tinh thần vui vẻ, lạc quan, tránh xa những buồn phiền giận dõi cũng đóng vai trò quan trọng trong điều trị bệnh bướu giáp đơn thuần.
Trên đây là những kiến thức tổng quan về bệnh bướu giáp đơn thuần. Mong rằng mỗi người trong chúng ta nâng cao ý thức phòng tránh và điều trị bệnh để tránh những biến chứng nguy hiểm.