Viêm mũi dị ứng là bệnh lý hô hấp gây nên bởi sự phản ứng quá mức của cơ thể đối với các tác nhân không có hại. Cơ chế bệnh sinh của viêm mũi dị ứng có nhiều yếu tố khác nhau tham gia, trong đó yếu tố miễn dịch IgE được cho là đóng vai trò quan trọng khi thúc đẩy chuỗi phản ứng của cơ thể đối với các tác nhân gây dị ứng.
Do đó, để làm giảm các triệu chứng của viêm mũi dị ứng, người ta có thể sử dụng các loại thuốc xịt chữa viêm mũi dị ứng với thành phần chủ yếu là các thuốc nhóm corticoid. Bởi các thuốc corticoid có khả năng làm giảm phản ứng miễn dịch của cơ thể, ngăn chặn sự sản xuất IgE vì vậy chúng có khả năng chống lại phản ứng dị ứng trên bệnh nhân viêm mũi dị ứng rất hữu hiệu.
Thuốc được sử dụng trên bệnh nhân chủ yếu để làm giảm các triệu chứng như chảy mũi, nghẹt mũi, ngứa mũi, hắt hơi,...
Mặc dù có chứa thành phần chủ yếu là các corticoid, tuy nhiên do được bào chế để sử dụng tại chỗ dưới dạng xịt nên thuốc ngấm rất ít vào hệ tuần hoàn để gây tác dụng toàn thân, theo ước tính chỉ khoảng 2%-10%. Vì vậy các loại thuốc xịt chữa viêm mũi dị ứng được đánh giá là khá an toàn nếu dùng liều thấp và thời gian ngắn.
Tuy nhiên nếu sử dụng lâu dài các loại thuốc xịt chữa viêm mũi dị ứng, bệnh nhân cần thận trọng hơn bởi thuốc có thể gây nên một số tác dụng phụ cho cơ thể. Những tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng thuốc lâu dài có thể kể đến như:
- Tác dụng phụ tại chỗ: Ức chế miễn dịch tại chỗ dễ gây bội nhiễm nấm Candida, tổn thương niêm mạc gây chảy máu mũi, khàn giọng,...
- Tác dụng phụ toàn thân: Kích động, nhức đầu, chóng mặt, tim đập nhân, mất vị giác, kích thích dạ dày ruột,.... là những tác dụng phụ toàn thân có thể gặp khi sử dụng thuốc dài ngày. Đặc biệt bệnh nhân có thể phải đối mặt với nguy cơ suy tuyến thượng thận nếu sử dụng thuốc kéo dài.
Sử dụng đúng cách thuốc xịt chữa viêm mũi dị ứng sẽ giúp phát huy tối đa hiệu quả của thuốc, đảm bảo hiệu quả điều trị, chống quá liều và hạn chế xảy ra các tác dụng không mong muốn.
Đối với các loại thuốc xịt chữa viêm mũi dị ứng thông thường, bệnh nhân thường được chỉ định xịt 2 phát /lần (mỗi ngày 2 lần) trong 2 tuần đầu. Sau đó, liều lượng sử dụng thuốc của bệnh nhân có thể được điều chỉnh dựa trên sự tiến triển của bệnh (thuyên giảm hay nặng lên).
Trong trường hợp bệnh tình của bệnh nhân có sự giảm nhẹ qua 2 tuần điều trị tấn công bằng thuốc xịt chữa viêm mũi dị ứng, liều xịt của bệnh nhân sẽ được giảm xuống còn 1 lần mỗi ngày. và sẽ tiếp tục được giảm liều cho đến khi khống chế tốt các triệu chứng của bệnh sao cho đảm bảo sử dụng liều nhỏ nhất trong thời gian ngắn nhất và cho hiệu quả cao nhất.
Đối với trường hợp tình trạng bệnh nhân có sự tăng nặng, bác sĩ có thể sẽ tiến hành thêm các kiểm tra cần thiết, điều chỉnh lại liều và thuốc sử dụng,... để điều trị cho bệnh nhân.
Khi sử dụng thuốc xịt chữa viêm mũi dị ứng, bệnh nhân cần lưu ý một số điều sau đây để có thể đảm bảo an toàn và hiệu quả khi điều trị:
- Bảo quản lọ xịt hợp vệ sinh và đúng cách: Cần rửa sạch đầu lọ xịt với nước muối sinh lý (dung dịch NaCl 0,9%) sau mỗi lần xịt để loại bỏ các tác nhân bám dính lên đầu lọ xịt. Đồng thời nên bảo quan thuốc ở nhiệt độ khoảng 25 độ C, tránh ánh nắng để thuốc không bị biến tính, thay đổi tác dụng.
- Chú ý các biểu hiện bất thường của cơ thể khi sử dụng thuốc để phát hiện sớm tác dụng phụ nếu có xảy ra, điều này sẽ giúp đưa ra phương hướng xử trí kịp thời nhằm hạn chế tối đa tác động tiêu cực của thuốc với cơ thể.
- Thời gian sử dụng thuốc có thể kéo dài nhiều tháng, do vậy bệnh nhân cần có sự kiên trì khi sử dụng thuốc mới có thể thấy được hiệu quả.
- Thuốc xịt chữa viêm mũi dị ứng chỉ là thuốc điều trị các triệu chứng của bệnh, không phải thuốc điều trị căn nguyên nên điều quan trọng nhất vẫn là loại bỏ tác nhân gây dị ứng để cơ thể không tiếp xúc với tác nhân, phản ứng dị ứng sẽ bị chấm dứt.
Trên đây là các giới thiệu sơ lược về các tác dụng, chỉ định, cách sử dụng và các lưu ý cần thiết khi dùng thuốc xịt chữa viêm mũi dị ứng. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị, người bệnh không được tự ý sử dụng thuốc mà cần phải tuân thủ các chỉ định của bác sĩ điều trị.