Tìm hiểu về thuốc dự phòng hen phế quản: nguyên tắc sử dụng và phân loại

1. Nguyên tắc sử dụng thuốc dự phòng hen phế quản

Như chúng ta đã biết, điều trị hen là một quá trình điều trị lâu dài mà trong đó sử dụng thuốc là phương pháp chủ yếu. Kể cả khi không có các triệu chứng biểu hiện của hen như khó thở, khò khè, ho, tức ngực thì việc sử dụng thuốc để dự phòng hen phế quản tái phát cũng là điều cần thiết.

Tuy nhiên, để đảm bảo sử dụng thuốc dự phòng hen phế quản một cách hiệu quả thì người bệnh cũng cần tuân thủ một số nguyên tắc nhất định, bao gồm:

- Sử dụng thuốc dự phòng hen phế quản hằng ngày, duy trì liên tục trong thời gian kéo dài để dự phòng hen tái phát.

- Kết hợp sử dụng các nhóm thuốc dự phòng hen bao gồm thuốc kháng viêm, thuốc giãn phế quản để giảm nhẹ sự biểu hiện triệu chứng của hen và dự phòng hen tái phát.

- Chọn và sử dụng thuốc dự phòng hen phế quản theo mức độ nặng tình trạng hen phế quản của bệnh nhân.

2. Các nhóm thuốc dự phòng hen phế quản thường dùng

2.1. Thuốc corticosteroid dạng hít

Thuốc corticosteroid dạng hít là thuốc dự phòng hen phế quản thường được sử dụng với mục đích ức chế hoạt động hoạt động của bạch cầu ái toan, ức chế hoạt động của hệ kháng thể trong hệ hô hấp của bệnh nhân. Từ đó tác động trực tiếp vào cơ chế bệnh sinh của hen phế quản, giảm nhẹ tình trạng viêm mãn tính niêm mạc phế quản, giảm sự nhạy cảm của phế quản với kích thích.

Do sử dụng bằng đường hít nên khi sử dụng thuốc corticosteroid dạng hít làm thuốc dự phòng hen phế quản sẽ tối ưu diện tích tiếp xúc của thuốc với đường hô hấp, đồng thời giảm nhẹ tối đa các tác dụng toàn thân do thuốc gây nên.

Một số tác dụng phụ có thể xảy ra do sử dụng thuốc dự phòng hen phế quản nhóm corticosteroid dạng phun hít kể đến như khàn giọng, nấm miệng,....

2.2. Thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài

Nhóm thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài (thuốc cường beta-2 adrenergic) cũng là một trong các nhóm được dùng làm thuốc dự phòng hen phế quản.

Thuốc có tác động vào hệ cơ trơn phế quản, làm giãn các cơ trơn bao quanh phế quản của bệnh nhân, từ đó làm thông thoáng các đường dẫn khí trong phổi. Sử dụng đúng cách thuốc giãn phế quản kéo dài sẽ giúp bệnh nhân kiểm soát được triệu chứng của bệnh và cải thiện chức năng hô hấp của phổi.

Những đại diện tiêu biểu thường được sử dụng trong nhóm giãn phế quản có tác dụng kéo dài hiện nay là salbutamol và formeterol. Thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài có thể được bào chế riêng để sử dụng nhưng cũng có thể được bào chế chung trong một chế phẩm với corticosteroid để tiện dụng hơn cho bệnh nhân khi sử dụng.

2.3. Các thuốc đối kháng tại thụ thể leukotrien

Leukotrien là một chất trung gian hóa học có vai trò đặc biệt trong khởi phát hen. Vì vậy để dự phòng hen phế quản tái phát người ta có thể sử dụng các thuốc đối kháng leukotrien.

Đây là những thuốc có cấu trúc gần giống leukotrien nên sẽ tranh chấp với leukotrien gắn vào thụ thể của nó, từ đó làm giảm sự kết hợp của leukotrien với thụ thể và ngăn ngừa vai trò khởi phát cơn hen của leukotrien.

Vì vậy, đây cũng là loại thuốc bệnh nhân có thể được cho sử dụng để dự phòng hen phế quản tái phát.

Trên đây là những giới thiệu sơ lược về nguyên tắc sử dụng thuốc và các loại thuốc dự phòng hen phế quản được dùng phổ biến hiện nay. Để đảm bảo dự phòng hen hiệu quả, người bệnh cần thực hiện đúng các chỉ định và hướng dẫn mà bác sĩ điều trị đã đưa ra về loại thuốc sử dụng, liều lượng dùng thuốc và thời điểm dùng thuốc,...