Tìm hiểu về phương pháp hóa trị, xạ trị chùm tia ngoài trong điều trị ung thư tuyến giáp

Tham vấn chuyên môn: - Khoa Nội Tổng hợp
Tìm hiểu về phương pháp hóa trị, xạ trị chùm tia ngoài trong điều trị ung thư tuyến giáp
Mặc dù không phải là phương pháp chính trong điều trị ung thư tuyến giáp, tuy nhiên hóa trị và xạ trị vẫn được dùng kết hợp để tiêu diệt khối u và ngăn ngừa ung thư tái phát.

Trong điều trị ung thư, ngoài phương pháp phẫu thuật và điều trị bằng iod phóng xạ thì hóa trị và xạ trị cũng có thể tiêu diệt tế bào ung thư hoặc làm chậm sự phát triển của tế bào ác tính.

1. Phương pháp xạ trị chùm tia ngoài trong điều trị ung thư tuyến giáp

Xạ trị chùm tia bên ngoài sử dụng các tia năng lượng cao (hoặc các hạt) để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc làm chậm sự phát triển của chúng. Một chùm bức xạ tập trung được truyền từ một máy bên ngoài cơ thể. Loại xạ trị này thường được sử dụng để điều trị ung thư tuyến giáp dạng tủy và ung thư tuyến giáp anaplastic. Đối với các bệnh ung thư chiếm iốt (ung thư tuyến giáp biệt hóa nhất), liệu pháp iod 131  thường là phương pháp điều trị tốt nhất.

Liệu pháp xạ trị chùm tia ngoài thường được sử dụng cho các bệnh ung thư không hấp thụ iốt và khối u đã có biểu hiện lan ra ngoài tuyến giáp. Xạ trị trong điều trị ung thư tuyến giáp không mang tính chất bản lề như phương pháp phẫu thuật nhưng chúng có thể giúp ngăn ngừa ung thư tái phát hoặc triệt tiêu các tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật mà không thể nhìn được bằng mắt thường.

Nếu ung thư không đáp ứng với liệu pháp radioiodine, liệu pháp xạ trị bên ngoài có thể được sử dụng để điều trị ung thư tuyến giáp tái phát hoặc di căn sang các bộ phận xa hơn.

Liệu pháp xạ trị chùm tia ngoài thường được thực hiện 5 ngày một tuần trong một thời gian nhất định. Trước khi xạ trị, các bác sĩ sẽ phải tìm ra các góc chính xác để nhắm chùm tia bức xạ và lựa chọn liều lượng phóng xạ thích hợp. Điều trị ung thư tuyến giáp bằng xạ trị ít gây đau đớn và chỉ kéo dài trong vài phút.

Tác dụng phụ có thể xảy ra khi điều trị ung thư tuyến giáp bằng xạ trị

Hạn chế chính của phương pháp xạ trị là các tia bức xạ có thể phá hủy các mô khỏe mạnh gần đó cùng với các tế bào ung thư ác tính. Do vậy bệnh nhân ung thư tuyến giáp có thể cảm nhận được một số tác dụng phụ trên da như khô da, da bị sạm như cháy nắng. Khó nuốt, khô miệng, khàn giọng và mệt mỏi cũng là những tác dụng phụ tiềm ẩn của xạ trị chùm tia ngoài khi điều trị ung thư tuyến giáp

Để giảm nguy cơ tác dụng phụ, các bác sĩ cẩn thận tìm ra liều chính xác cần thiết và nhắm chùm tia chính xác nhất có thể để bắn trúng mục tiêu.

2. Điều trị ung thư tuyến giáp bằng phương pháp hóa trị

Hóa trị là phương pháp điều trị phổ biến cho các bệnh nhân ung thư, nhưng không phổ biến đối với bệnh ung thư tuyến giáp. Hóa trị là việc sử dụng các loại thuốc chống ung thư được tiêm vào tĩnh mạch hoặc bằng đường uống. Hóa trị là liệu pháp có tác dụng lên toàn cơ thể, có nghĩa là thuốc đi vào máu và đi khắp cơ thể để tiếp cận các tế bào ung thư và ảnh hưởng đến những tế bào khỏe mạnh khác.

Nhiều trường hợp bệnh nhân ung thư tuyến giáp không cần đến hóa trị. Phương pháp này thường được kết hợp với xạ trị chùm tia bên ngoài cho bệnh ung thư tuyến giáp anaplastic và một số trường hợp không đáp ứng với phẫu thuật và iod 131.

Hóa chất đưa vào cơ thể dùng để tấn công các tế bào đang phân chia nhanh chóng, chống lại các tế bào ung thư. Tuy nhiên, các tế bào khỏe mạnh khác như tủy xương, niêm mạc miệng và ruột và nang lông cũng bị ảnh hưởng, gây ra các tác dụng phụ cho cơ thể.

Các tác dụng phụ của hóa trị liệu phụ thuộc vào loại và liều lượng thuốc được đưa ra và thời gian dùng thuốc. Tác dụng phụ thường gặp của hóa trị bao gồm:

- Rụng tóc

- Loét miệng

- Ăn mất ngon

- Buồn nôn và ói mửa

- Bệnh tiêu chảy

- Tăng nguy cơ nhiễm trùng (từ quá ít tế bào bạch cầu)

- Dễ bị bầm tím hoặc chảy máu (do quá ít tiểu cầu trong máu)

-Mệt mỏi (do quá ít tế bào hồng cầu)

Tuy nhiên bệnh nhân cũng không nên quá lo lắng, những tác dụng phụ này thường chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn, kết thúc đợt điều trị, các biểu hiện này sẽ dần thuyên giảm và biến mất.

Một số loại thuốc hóa trị có thể có tác dụng phụ cần theo dõi. Ví dụ, doxorubicin (một trong những loại thuốc hóa học phổ biến nhất được sử dụng trong điều trị ung thư tuyến giáp) có thể ảnh hưởng đến chức năng tim. Nếu bạn đang dùng doxorubicin, bác sĩ sẽ kiểm tra tim thường xuyên bằng các xét nghiệm như siêu âm tim.

Dịch từ: https://www.cancer.org/cancer/thyroid cancer/treating/chemotherapy.html


Tác giả: Lê Cường