Tìm hiểu về liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị ung thư xương

Tham vấn chuyên môn: - Bác sĩ Chuyên khoa I Bệnh viện Quân Y 108
Tìm hiểu về liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị ung thư xương
Phương pháp sử dụng thuốc nhắm trúng đích trong điều trị ung thư xương ngày càng trở nên phổ biến. Những loại thuốc này có nhiều ưu điểm hơn so với thuốc hoá trị liệu tiêu chuẩn nhưng bên cạnh đó nó cũng gây ra không ít tác dụng phụ.

Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể được chỉ định điều trị ung thư xương bằng các loại thuốc nhắm trúng đích. Thuốc điều trị nhắm trúng đích trong điều trị ung thư xương có cơ chế hoạt động rất khác biệt. Cùng tìm hiểu về các loại thuốc điều trị nhắm trúng đích và cơ chế hoạt động của chúng trong bài viết sau.

1. Cơ chế hoạt động của thuốc nhắm trúng đích trong điều trị ung thư xương

Thuốc nhắm trúng đích là một trong những loại thuốc được sử dụng trong điều trị ung thư xương. Tuy nhiên, thuốc nhắm trúng đích lại có cơ chế hoạt động khác với thuốc hóa trị liệu tiêu chuẩn.

Hầu hết các loại thuốc hóa trị liệu tiêu chuẩn đều hoạt động bằng cách tiêu diệt các tế bào nhằm ngăn chặn chúng phát triển và phân chia. Do đó, ngoài tế bào ung thư thuốc hóa trị vẫn có ảnh hưởng nhất định đến tế bào lành và gây ra một số tác dụng phụ. Trong khi đó, thuốc điều trị ung thư xương nhắm trúng đích sẽ hoạt động dựa trên cơ chế sau:

- Ngăn chặn hoặc dập tắt các tín hiệu hóa học giúp tế bào ung thư phát triển và phân chia.

- Thay đổi cấu trúc protein trong các tế bào ung thư khiến các tế bào này bị loại bỏ.

- Ngăn chặn việc hình thành mạch máu mới để nuôi dưỡng các tế bào ung thư.

- Kích hoạt hệ thống miễn dịch của người bệnh để tiêu diệt các tế bào ung thư.

- Tạo ra các độc tố tác động đến tế bào ung thư nhưng không gây ảnh hưởng đến các tế bào bình thường.

2. Các loại thuốc nhắm trúng đích phổ biến trong điều trị ung thư xương

Có khá nhiều loại thuốc nhắm trúng đích được sử dụng trong điều trị ung thư xương. Các loại thuốc này có thể được chỉ định cho người bệnh dưới dạng đường tiêm hoặc đường uống. Sau đây là một số loại thuốc điều trị trúng đích cho bệnh ung thư xương phổ biến nhất hiện nay:

Imatinib

U nguyên song bị đột biến sẽ tạo ra các protein mang tín hiệu giúp cho tế bào ung thư phát triển. Imatinib là thuốc điều trị ung thư xương trúng đích có tác dụng ngăn chặn tín hiệu từ các gen này. Điều này có thể khiến cho một số khối u ngừng phát triển và thu nhỏ kích thước. Do đó, Imatinib được sử dụng trong điều trị u nguyên sống đã di căn hoặc tái phát sau khi điều trị.

Thuốc được sử dụng khá phổ biến trong để điều trị u nguyên sống, tuy nhiên thuốc lại không được FDA khuyến khích để điều trị loại ung thư này. Imatinib thường được phê duyệt để điều trị các loại bệnh ung thư khác.

Denosumab

Denosumab là một kháng thể đơn dòng (phiên bản nhân tạo của protein hệ thống miễn dịch) liên kết với một protein gọi là phối tử RANK. Thuốc được chỉ định cho những bệnh nhân có khối u xương kích thước lớn. Đó có thể là những khối u xương tái phát sau phẫu thuật hoặc những khối u không thể cắt bỏ bằng phuơng pháp phẫu thuật điều trị ung thư xương. Thuốc được sử dụng ở dạng tiêm dưới da, với tác dụng thu nhỏ kích thước khối u sau một thời gian tiêm. 

Interferon

Interferon là một nhóm các protein tự nhiên được sản xuất bởi các tế bào của hệ miễn dịch. Thuốc có tác dụng chống lại các tác nhân ngoại lai như virus, vi khuẩn, kí sinh trùng và tế bào ung thư. Interferon-alpha là loại được sử dụng để điều trị các khối u xương lớn tái phát sau điều trị hoặc do di căn. Thuốc điều trị ung thư xương này được sử dụng dưới dạng tiêm dưới da hàng ngày. Đồng thời, thuốc còn được chỉ định tiêm vào các khu vực như cơ bắp hoặc tĩnh mạch.

3. Tác dụng phụ của các loại thuốc nhắm trúng đích trong điều trị ung thư xương

Mỗi loại thuốc điều trị nhắm trúng đích thường sẽ có các tác dụng phụ nhất định. Trong đó, một số tác dụng phụ thường gặp nhất khi sử dụng các loại thuốc này trong điều trị ung thư xương bao gồm:

- Buồn nôn và ói mửa.

- Tiêu chảy hoặc táo bón.

- Loét miệng.

- Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, đau đầu và choáng váng.

- Rụng tóc.

- Gây tăng huyết áp: Một số loại thuốc nhắm trúng đích có thể khiến cho huyết áp của người bệnh tăng cao. Do đó, người bênh cần tham khảo ý kiến bác sĩ về các biện pháp giảm huyết áp an toàn.

- Vấn đề chảy máu hoặc đông máu: Một trong những tác dụng của thuốc là can thiệp vào sự tăng trưởng mạch máu mới. Điều này có thể dẫn đến tình trạng chảy máu tại các bộ phận như dạ dày hoặc ruột.

- Khả năng phục hồi các vết thương chậm: Bằng cách ngăn chặn sự phát triển của mạch máu mới, một số loại thuốc ảnh hưởng đến việc chữa lành vết thương. Do đó,quá trình phục hồi các vết thương trên cơ thể sẽ khó khăn và kéo dài hơn.

- Tổn thương tim: Một số loại thuốc có thể gây hại cho tim, đặc biệt là khi chúng được sử dụng kết hợp với các loại thuốc hóa trị. Các triệu chứng tổn thương tim có thể bao gồm đau ngực, ho nhiều, khó thở…

- Tổn thương các cơ quan như tuyến giáp, gan hoặc thận.

- Phản ứng dị ứng.

- Các vấn đề về da liễu.

Bên cạnh ưu điểm thì các loại thuốc nhắm trúng đích trong điều trị ung thư xương vẫn còn tồn tại khá nhiều hạn chế. Do đó, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc để tránh gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn.


Tác giả: Thùy Dung