Tìm hiểu về cong vẹo cột sống bẩm sinh và cách phát hiện

Ngoài những yếu tố như thói quen sinh hoạt, lao động sai tư thế thì cong vẹo cột sống cũng xuất phát từ yếu tố bẩm sinh.

Yếu tố di truyền: Khi cha hoặc mẹ bị vẹo cột sống bẩm sinh thì nguy cơ lây truyền cho con cái là rất cao do con bị ảnh hưởng bởi nguồn gen di truyền này. 

Các yếu tố phát sinh trong quá trình mang thai: Khi người mẹ mang thai, việc bào thai phát triển quá nhanh không thích ứng kịp thời với kích thước bụng mẹ sẽ khiến cơ thể bé bị chèn ép và phần xương sống phát triển vẹo lệch, 

Mẹ tiếp xúc với các loại chất độc hại, thuốc Tây hoặc ăn uống các thực phẩm gây nguy cơ dị tật thai nhi; Trong suốt quá trình mang thai ngôi thai không di chuyển hoặc bị các tác động lực mạnh; Khi sinh con thì cổ tử cung quá hẹp gây chèn ép phần cột sống…cũng là những nguyên nhân gây cong vẹo cột sống bẩm sinh

Ngoài ra một số trường hợp bé có cấu tạo xương sống bất thường bẩm sinh hoặc cấu tạo não và tủy sống không bình thường cũng khiến cột sống bị cong vẹo.  

1. Vì sao bị cong vẹo cột sống bẩm sinh

Hình thành không đầy đủ các đốt sống

Vì cột sống được tạo thành trước khi sinh nên một phần của một (hoặc nhiều) đốt sống có thể không được hình thành hoàn chỉnh. Khi điều đó xảy ra, các bất thường được gọi là tật nửa đốt sống và có thể tạo thành một góc gù vẹo ở cột sống. Góc vẹo có thể trầm trọng hơn khi trẻ lớn lên.

Bất thường này có thể xảy ra với một hoặc nhiều đốt sống khác nhau trên chiều dài cột sống. Khi có nhiều hơn một đốt sống bị tật thiếu nửa đốt sống, các đốt sống này đôi khi sẽ bù trừ cho nhau và làm cột sống cân đối hơn.

Phân chia các đốt sống không hoàn chỉnh

Hình thái cột sống đầu tiên là một cột liên tục duy nhất mà sau đó sẽ tách thành các đoạn và trở thành các đốt sống trong quá trình phát triển thai nhi. Nếu việc tách này không hoàn chỉnh sẽ dẫn đến kết quả là dính một phần hay toàn bộ của hai hoặc nhiều đốt sống với nhau.

Điều này sẽ ảnh hưởng đến mức độ cong vẹo cột sống khi trẻ lớn lên do cột sống một bên sau phát triển không đồng đều.

Sự kết hợp giữa tật nửa đốt sống và dính đốt sống

Sự kết hợp giữa dính cột sống và tật nửa đốt sống gây ra vấn đề nghiêm trọng nhất cho việc phát triển cột sống. Có thể ngăn chặn tình trạng này bằng phương pháp phẫu thuật từ sớm.

Các đường cong bù trừ

Ngoài đường cong vẹo, cột sống của trẻ em cũng có thể phát triển thêm đường cong bù trừ để duy trì tư thế thẳng đứng.

Điều này xảy ra khi cột sống cố gắng để bù đắp cho một đường cong vẹo cột sống bằng cách tạo ra các đường cong khác theo hướng ngược lại ở trên hoặc dưới khu vực bị ảnh hưởng. Các đốt sống có hình dạng bình thường trong đường cong bù.

2. Triệu chứng cong vẹo cột sống bẩm sinh

Để nhận biết cong vẹo cột sống, trẻ nên được khám qua bác sĩ khi mới sinh để phát hiện những bất thường nhẹ ở phía sau lưng.

Cong vẹo cột sống bẩm sinh thường rất cảm nhận vì hầu như không gây ra đau đớn. Cho đến khi tuổi thành niên, trẻ có thể thấy những dấu hiệu bất thường như quần áo không vừa với mình, xương vai bị lệch trông thấy...

Để đễ nhận biết các dấu hiệu cong vẹo cột bẩm sinh, cha mẹ có thể quan sát những biểu hiện sau:

- Hai vai nghiêng và không đồng đều nhau, với một bả vai nhô ra hơn so với bên kia

- Nổi xương sườn ở một bên Vòng eo không đồng đều

- Một bên hông cao hơn

- Cơ thể bị nghiêng sang một bên

Hiếm gặp hơn, cong vẹo cột sống bẩm sinh còn gây ra một số vấn đề với tủy sống hoặc dây thần kinh làm cho bị yếu cơ, tê hoặc mất phối hợp tay chân.

3. Chẩn đoán cong vẹo cột sống bẩm sinh

Ngay từ khi sinh ra, bé cần được khám tổng quát các vấn đề nhằm phát hiện một số bệnh bẩm sinh và điều trị trước khi chúng tiến triển nặng hơn.

- Thăm khám

Trẻ sẽ phải thực hiện bài kiểm tra cong người về phía trước. Trẻ sẽ cúi cong người về phía trước và bác sĩ sẽ quan sát bé từ phía sau để tìm kiếm một sự khác biệt trong hình dạng của xương sườn ở mỗi bên.

Mọi bất thường ở cột sống sẽ được phát hiện tốt nhất khi con bạn đang ở trong vị trí cúi này.

Khi con bạn đứng thẳng, bác sĩ sẽ kiểm tra xem nếu hông có cân bằng, vai cân bằng, và vị trí đầu của bé có ngay chính giữa hông. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra sự chuyển động của cột sống theo các hướng.

Để loại trừ vấn đề về tủy sống hoặc thần kinh, bác sĩ có thể kiểm tra sức mạnh cơ ở chân của bé và các phản xạ ở bụng và chân.

Ngoài khám lâm sàng, trẻ có thể thực hiện các xét nghiệm để kiểm tra có mắc cong vẹo cột sống bẩm sinh hay không.

- Thực hiện các xét nghiệm

X-quang: Hình ảnh của cột sống của bé được chụp từ 2 phía trước-sau và bên. X-quang sẽ cho biết các đốt sống bất thường và mức độ nghiêm trọng đường cong.

Chụp cắt lớp điện toán (CT): CT có thể cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về cột sống của bé, hiển thị kích thước, hình dạng và vị trí của các đốt sống. Để xem các đốt sống tốt hơn, bác sĩ có thể sử dụng hình ảnh 3-D làm từ CT giống như xem một bức ảnh thật của cột sống.

Siêu âm cũng có thể phát hiện các triệu chứng bất thường của cong vẹo cột sống

Chụp cộng hưởng từ (MRI): Bởi vì MRI có thể đánh giá các mô mềm tốt hơn so với chụp CT, MRI sẽ được thực hiện để kiểm tra bất thường của tủy sống ít nhất một lần cho một bé.

Có điều trị cong vẹo cột sống tại nhà được không?