Tìm hiểu về các phương pháp xạ trị ung thư xương

Xạ trị là phương pháp sử dụng các tia hoặc hạt năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư. Xạ trị chùm tia bên ngoài là bức xạ được truyền từ các nguồn bên ngoài vào trong cơ thể, tập trung bắn tia xạ vào vùng có khối u. Đây là loại xạ trị dùng để điều trị ung thư xương.

Hầu hết các khối u xương đều không dễ dàng bị tiêu diệt bởi bức xạ, do đó cần có bức xạ liều cao. Tuy nhiên, bức xạ liều cao có thể làm hỏng các mô khỏe mạnh lân cận, cũng như ảnh hưởng đến các cấu trúc chính (như dây thần kinh và mạch máu) trong khu vực liên quan. Đây là lý do tại sao xạ trị không được sử dụng như một phương pháp chính điều trị ung thư xương .

Trong hầu hết trường hợp, xạ trị được sử dụng để điều trị cho các bệnh nhân ung thư xương mà  không thể  loại bỏ hoàn toàn chỉ bằng phương pháp phẫu thuật.

Bức xạ cũng có thể được sử dụng sau phẫu thuật nếu các tế bào ung thư còn sót lại ở các mép cắt của mô bị loại bỏ. Trong trường hợp này, bức xạ có thể được áp dụng để tiêu diệt bất kỳ vùng ung thư nào còn sót lại.

Nếu ung thư xương tái phát sau khi điều trị, bức xạ có thể giúp kiểm soát các triệu chứng như đau và sưng.

1. Các loại xạ trị điều trị ung thư xương

Dưới đây là một số loại xạ trị được sử dụng phổ biến trong việc điều trị ung thư xương. Những loại xạ trị này giúp cho bác sĩ có thể kiểm soát tốt nhất kích thước và năng lượng của chùm tia bức xạ để vừa loại bỏ khối u, vừa bảo vệ các mô lành lân cận.

- Liệu pháp xạ trị điều biến cường độ chùm tia

Liệu pháp xạ trị điều biến cường độ (IMRT) là một hình thức tiên tiến của phương pháp xạ trị chùm tia chiếu ngoài. Với kỹ thuật này, máy tính sẽ khớp các chùm bức xạ với hình dạng của khối u, qua đó điều chỉnh cường độ của chùm tia. Bức xạ được chiếu đến khối u từ nhiều hướng để giảm thiểu lượng phóng xạ đi qua khu vực mô bình thường. Điều này làm giảm thiệt hại bức xạ cho các mô bình thường, đồng thời gia tăng liều bức xạ cho vùng cần điều trị.

- Xạ trị điều trị ung thư xương bằng chùm proton

Xạ trị chùm proton là một dạng xạ trị điều trị ung thư xương đặc biệt, sử dụng các proton thay vì tia X thông thường để tiêu diệt các tế bào ung thư. Proton là các hạt tích điện dương được tìm thấy bên trong tất cả các nguyên tử. Chúng gây ra ít thiệt hại hơn cho các mô mà chúng đi qua, nhưng phát huy tác dụng rất tốt trong việc tiêu diệt các tế bào ung thư mà chúng tiếp xúc. Điều này cho phép người ta đưa một liều phóng xạ cao vào khối u mà không làm tổn thương các mô bình thường xung quanh nó.

Xạ trị bằng proton đòi hỏi thiết bị chuyên dụng cao và thường không có sẵn ở các trung tâm y tế. Hình thức bức xạ này rất hữu ích trong điều trị vùng ung thư xương sọ, xương sống, xương ức, ung thư sụn và chứng u nguyên sống.

- Xạ trị Extracorporeal

Mặc dù không được sử dụng phổ biến, nhưng vẫn có một phương pháp xạ trị điều trị ung thư xương là xạ trị Extracorporeal. Phương pháp này có thể được sử dụng cùng với phẫu thuật bảo tồn chi. Extracorporeal liên quan đến việc lấy mẫu xương bị ung thư ra khỏi cơ thể, điều trị bằng bức xạ và sau đó đưa nó trở lại.

Các tác dụng phụ của phương pháp này bao gồm các vấn đề về phục hồi vết thương, sự mất linh hoạt trong vận động các khớp, thay đổi kích thước và nứt gãy ở phần xương được điều trị.

2. Tác dụng phụ của xạ trị ung thư xương

Tác dụng phụ của xạ trị phụ thuộc vào vị trí chiếu xạ trên cơ thể và lượng bức xạ được sử dụng. Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm:

- Mệt mỏi.

- Chán ăn.

- Thay đổi màu da ở khu vực được điều trị, từ mức độ nhẹ là ửng đỏ và rụng tóc/lông đến phồng rộp và bong tróc da.

- Thiếu máu.

- Buồn nôn, ói mửa và tiêu chảy (phổ biến khi chiếu xạ vào bụng).

Dịch: https://www.cancer.org/cancer/bone-cancer/treating/radiation.html