Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là bệnh lý mãn tính ở đường tiêu hóa do sự trào ngược của dịch vị dạ dày lên các phần cao hơn của ống tiêu hóa như thực quản, miệng, thanh quản,... từ đó gây nên các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản khác nhau.
Sự biểu hiện các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản giữa các bệnh nhân là không giống nhau, phụ thuộc nhiều vào giai đoạn mắc bệnh của người bệnh.
Hiện nay, người ta thường chia trào ngược dạ dày thực quản thành 5 giai đoạn dựa trên các tổn thương thực thể ở thực quản và các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản mà bệnh nhân biểu hiện.
Giai đoạn 0 là giai đoạn mắc bệnh nhẹ nhất trên bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản. Trong giai đoạn này, người bệnh chưa có các tổn thương thực thể thấy được trên hình ảnh nội soi.
Thường biểu hiện bằng các triệu chứng như ợ nóng và ợ hơi. Đôi khi các triệu chứng của giai đoạn này khá mờ nhạt, không liên tục nên có thể nhầm lẫn với một rối loạn tiêu hóa thông thường.
Khi bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản đã có bệnh tiến triển đến giai đoạn A thì những tổn thương thực thể thực quản đã bắt đầu xuất hiện và có thể quan sát được bằng nội soi. Hình ảnh tổn thường trên nội soi thường thấy là hình ảnh các vết loét chợt có chiều dài nhỏ hơn 5mm và xuất hiện riêng rẽ.
Biểu hiện triệu chứng dạ dày thực quản lâm sàng cho giai đoạn này thường có là ợ nóng hoặc nóng ở cổ họng. Đôi khi người bệnh còn có thể cảm thấy có vị chua trong miệng, kèm theo đó là nóng rát ở phía sau xương ức.
Hình ảnh tổn thương thường thấy trên nội soi thực quản ở bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản giai đoạn B là các vết loét, chợt có chiều dài lớn hơn 5mm trên thực quản, những vết loét này có thể tụ lại thành từng đám hoặc đứng riêng rẽ, tách biệt.
Sự tổn thương trên thực quản nhiều hơn khiến cho các biểu hiện triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản trong giai đoạn này cũng trở nên nặng nề hơn.
Người bệnh sẽ thường xuyên cảm thấy đau hoặc cảm giác nghẹn khi nuốt thức ăn (nhất là những thức ăn cứng), đau rát ở cổ họng, và có thể có đau bụng âm ỉ vùng thượng vị,...
Giai đoạn C của bệnh trào ngược dạ dày thực quản có đặc điểm tổn thương thực quản bằng các tổn thương loét chợt trên thực quản tập trung lại nhiều và tạo nên các vết loét có diện tích lớn. Ngoài ra, kết quả giải phẫu bệnh cho thấy sự biến đổi màu sắc và thành phần của các tế bào thực quản ở giai đoạn này.
Các triệu chứng lâm sàng điển hình của bệnh trào ngược dạ dày thực quản giai đoạn C bao gồm ợ nóng, ợ chua, đau rát ngực, buồn nôn, nôn ra máu, đi cầu ra máu,...
Giai đoạn D là giai đoạn nặng nề nhất của bệnh trào ngược dạ dày thực quản, người bệnh có sự tổn thương thực thể lớn hơn 75% diện tích thực quản.
Bên cạnh các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản thường gặp như ợ nóng, ợ chua, đau rát ngực, đau bụng thượng vị, nôn, buồn nôn,... thì người bệnh còn có các biểu hiện khác như người mệt mỏi và cảm giác thiếu năng lượng.
Có thể thấy rằng, sự biểu hiện triệu chứng ở các giai đoạn bệnh trào ngược dạ dày thực quản là rất khác nhau. Do đó, sự phát hiện các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản ngay từ những giai đoạn sớm của bệnh là điều kiện để có thể điều trị bệnh sớm, ngăn ngừa biến chứng xảy ra.