Rất nhiều trường hợp người bệnh có thể chủ quan khi bị ngộ độc thực phẩm. Từ đó gây ra nhiều nguy hiểm đối với người bệnh. Đối với nhiều trường hợp ngộ độc thực phẩm, việc xác định sai loại ngộ độc cũng như thời gian ủ bệnh của ngộ độc thực phẩm có thể gây ra nhiều khó khăn trong quá trình điều trị và nếu chủ quan còn có thể dẫn đến tử vong.
Đối với ruột già và ruột non có thời gian ủ bệnh kéo dài từ ủ bệnh trung gian trong từ khoảng 1 đến 3 ngày.
Khi ruột già bị nhiễm trùng:
Trong khi đó, ruột già khi bị ngộ độc thực phẩm sẽ nhanh chóng bị nhiễm trùng ruột già hoặc ruột kết và có thể gây ra tình trạng tiêu chảy ra máu, nhầy kèm theo đau bụng quặn.
- Campylobacter, theo dữ liệu của Trung tâm kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) cho biết đây là nguyên nhân số một gây ra bệnh truyền qua thực phẩm ở Hoa Kỳ.
- Shigella spp làm ô nhiễm thức ăn và nước uống và gây ra bệnh kiết lỵ (tiêu chảy nặng thường chứa chất nhầy và máu).
- Tình trạng nhiễm khuẩn Salmonella thường xảy ra do chế biến gà và trứng không chín hoặc chưa chín kỹ. Đặc biệt dễ xảy ra ở đối tượng có hệ miễn dịch suy yếu, bao gồm cả người cao tuổi, nhiễm trùng có thể xâm nhập vào máu và gây ra các bệnh nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng người bệnh.
- Vibrio parahaemolyticus có thể làm ô nhiễm động vật có vỏ nước mặn và gây tiêu chảy ra nước.
Đối với nhiễm trùng ruột non xảy ra:
- Tình trạng tiêu chảy do nhiễm trùng ruột non có xu hướng không ra máu nhưng nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến cả ruột non và ruột già cùng một lúc.
- E. coli (enterotoxigenic) được coi là nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy cho người đi du lịch. Ngoài ra, tình trạng tiêu chảy còn thiếu các triệu chứng như sốt hoặc tiêu chảy ra máu.
- Vibrio cholerae, thường do nước uống bị ô nhiễm, tạo ra bệnh tiêu chảy nhiều hơn.
- Đối với các loại virus như Norwalk, rotavirus và adenovirus đều có xu hướng có các triệu chứng khác liên quan đến nhiễm trùng bao gồm sốt, ớn lạnh, đau đầu và nôn mửa.
Ngộ độc là do Clostridium botulinum toxin và có thể biểu hiện sốt, nôn mửa, tiêu chảy nhẹ, tê và yếu kém dẫn đến tê liệt vô cùng nguy hiểm.
Xuất huyết E. coli 0157: H7 và enterocolitica Yersinia nhiễm có thời gian ủ bệnh dài từ 3 đến 5 ngày.
E. coli xuất huyết (chủ yếu là E. coli 0157: H7) có thể gây viêm ruột kết dẫn đến phân có máu. Ở một số trẻ em, Trong khoảng một tuần sau khi nhiễm bệnh, nó có thể tiến triển thành hội chứng urê huyết tán huyết (HUS).
Còn đối với người cao tuổi có thể mắc ban xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối (TTP). Độc tố từ vi khuẩn xâm nhập vào máu và làm tan máu hoặc phá hủy hồng cầu. Ngoài ra, các chất độc gây suy thận và nhiễm độc niệu, nơi các chất cặn bã tích tụ trong cơ thể.
Yersinia enterocolitica còn có thể gây viêm các hạch bạch huyết trong niêm mạc bụng và có thể giống như viêm ruột thừa.
Một số "ngộ độc thực phẩm" có thể không phải do độc tố hoặc hóa chất trong thực phẩm mà là do các tác nhân truyền nhiễm xảy ra làm ô nhiễm thực phẩm. E. coli O157: H7 (E. coli xuất huyết) thường xảy ra khi ăn thực phẩm bị ô nhiễm, nhưng nó cũng có thể lây lan từ:
- Nguồn nước bị ô nhiễm.
- Hồ bơi bị ô nhiễm.
- Lan truyền từ trẻ bị bệnh sang trẻ khoẻ ở trong nhà trẻ.
Thời gian ủ bệnh do hoá chất và vi khuẩn đều có thời gian ủ bệnh gây ngộ độc thực phẩm tương đối ngắn chỉ dưới 16 đến 24 giờ.
Nguyên nhân hóa học
Ngộ độc scrombroid thường do cá nấu chín hoặc bảo quản không kỹ. Người bị ảnh hưởng sẽ bị đỏ bừng mặt, khó thở và khó nuốt trong vòng 1 đến 2 giờ sau khi ăn.
Ngộ độc Ciguatera là một loại độc tố khác của cá xảy ra sau khi ăn các loại cá như cá mú, cá hồng và cá nhồng. Các triệu chứng bao gồm nôn mửa và tiêu chảy, đau nhức cơ và các phàn nàn về thần kinh bao gồm nhức đầu, tê và ngứa ran, ảo giác và khó giữ thăng bằng (mất điều hòa).
Ăn phải nấm có thể gây ra các triệu chứng ban đầu như nôn mửa và tiêu chảy. Ăn nấm Amanita có thể bị suy gan , thận dẫn đến tử vong.
Nguyên nhân do vi khuẩn
Ngộ độc tụ cầu vàng là do độc tố được hình thành sẵn trong thực phẩm trước khi ăn. Nó gây nôn mửa trong vòng 1 đến 6 giờ sau khi ăn thực phẩm bị ô nhiễm.
Bacillus cereus là một bệnh nhiễm trùng xảy ra sau khi ăn cơm chưa nấu chín hoặc sống.
Clostridium perfringens tạo ra một bào tử có thể nảy mầm trong thịt đã nấu chín được bảo quản trong môi trường quá ấm. Trong vòng 8 đến 12 giờ, nó có thể gây tiêu chảy nhiều.
Thời gian ủ bệnh của ký sinh trùng cũng như các triệu chứng gây nhiễm trùng khác ở con người:
Bệnh giardia có thể xảy ra sau khi uống nước từ hồ hoặc sông đã bị ô nhiễm bởi hải ly, chuột xạ hương hoặc cừu đang chăn thả. Đây là loại bệnh cũng có thể được truyền từ người này sang người khác.
Bệnh amip gặp trong nước uống bị ô nhiễm, thường là ở vùng khí hậu nhiệt đới hoặc bán nhiệt đới và có thể lây truyền từ người sang người.
Trichinosis là do nhiễm trùng khi ăn thịt lợn nấu chưa chín hoặc các động vật hoang dã như thịt gấu. Ngoài sốt và các phàn nàn về đường tiêu hóa, các triệu chứng bao gồm đau cơ, sưng mặt và chảy máu quanh mắt và dưới móng tay.
Bệnh sán dây lợn thường thấy ở các nước đang phát triển, nơi nước bị nhiễm sán dây lợn và người nuốt phải buồng trứng tạo thành sán dây. Nhiễm trùng có thể xâm nhập vào não (bệnh tế bào thần kinh) gây co giật .
Cyclospora là một loại ký sinh trùng đơn bào lây nhiễm vào ruột non gây ra hiện tượng đại tiện phân nát, chảy nước. Nhiễm trùng Cyclospora do ăn thức ăn hoặc nước uống bị ô nhiễm. Nhiễm trùng Cyclospora thường không lây từ người sang người. Các triệu chứng cũng có thể bao gồm đau đầu , đau nhức cơ thể, khó chịu và có thể bắt chước nhiễm trùng loại vi rút. Nếu không điều trị bằng thuốc kháng sinh, nhiễm trùng Cyclospora sẽ dần dần khỏi trong quá trình nhiều tuần, nhưng có thể đến và biến mất (tái phát) trong khoảng thời gian đó.
Vi khuẩn xảy ra như thế nào?
Bệnh Listeriosis thường xảy ra sau khi ăn phải thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn Listeria. Chúng bao gồm sữa tươi chưa tiệt trùng, pho mát mềm, thịt và gia cầm đã qua chế biến. Rau và trái cây cũng có thể bị nhiễm vi khuẩn Listeria. Vi khuẩn có thể nằm im trong hoặc trên bề mặt thực phẩm trong nhiều tuần.
Bệnh Brucella xảy ra do ăn phải sữa tươi và pho mát chưa được tiệt trùng, đặc biệt là sữa dê bị nhiễm vi khuẩn Brucella spp
Virus có thời gian ủ bệnh và triệu chứng ra sao?
Viêm gan A lây lan do xử lý thực phẩm không tốt chứ không phải do tiếp xúc với máu như viêm gan B và C.
Động vật nguyên sinh
Bệnh Toxoplasmosis thường được truyền sang người từ phân mèo có chứa ký sinh trùng Toxoplasma ; hầu hết các bệnh nhiễm trùng không có triệu chứng, nhưng những người bị suy giảm hệ thống miễn dịch có thể phát triển các triệu chứng bệnh toàn thân.
Prion
Bovine Spongiform encephalopathy ( bệnh bò điên ) mắc phải khi ăn thức ăn có chứa prion (tác nhân truyền dẫn gây ra sự gấp khúc bất thường của protein não) làm ô nhiễm não hoặc tủy sống của những con bò bị nhiễm bệnh.
Các bệnh khác có thể liên quan đến các chất độc hóa học sinh ra trong một số loại thực phẩm được nấu chín hoặc bảo quản kém. Nhiễm độc scrombroid gây ra các triệu chứng giống như phản ứng dị ứng và một số triệu chứng khác như:
- Sưng mặt.
- Bị ngứa.
- Khiến người bệnh khó thở và khó nuốt.
Nhiễm độc scombroid đôi khi còn có thể bị nhầm lẫn với dị ứng động vật có vỏ .
Hầu hết các trường hợp bị ngộ độc thực phẩm chỉ xảy ra ở mức độ nhẹ và có khoảng kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Tuy nhiên, cũng có không ít các trường hợp nặng khiến người bệnh cần phải nhập viện và có thể gây ra rất nhiều những vấn đề sức khoẻ lâu dài.
Do đó, người bị ngộ độc có thể bị tử vong nếu không cấp cứu kịp thời thì một số biến chứng mà ngộ độc thực phẩm gây ra cũng kéo dài đến suốt đời đối với người bệnh như: người bệnh có thể bị viêm khớp mãn tính, gây tổn thương não và thần kinh, ngoài ra còn có thể gặp phải hội chứng huyết tán ure huyết (HÚ) dẫn đến suy thận.
Nguồn tham khảo: https://www.medicinenet.com/food_poisoning/article.htm
https://www.cdc.gov/