Tìm hiểu những lầm tưởng về vắc-xin COVID-19 lan truyền trên mạng

Hiện nay có không ít các câu chuyện hoang đường, sai sự thật về vaccine COVID-19 đang tràn lan khắp các mạng xã hội. Trong số những nhầm lẫn về vắc xin COVID-19 này có thể ảnh hưởng rất nhiều đến sức khoẻ tinh thần của mọi người. Tìm hiểu thông tin đáng tin cậy từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) là điều mọi người nên làm.

Thực tế, sự lan truyền của các thông tin y học sai lệch đến nay được biết không phải heienj tượng mới xảy ra. Trước đây, các thông tin sai lệch cũng đã diễn ra khi thời đại truyền thông, mạng xã hội đang phát triển như hiện nay.

Vấn đề này trở nên nghiêm trọng hơn khi mở rộng nhanh hơn, xa hơn trong dịch COVID-19.

COVID-19 là căn bệnh mới, nhiều người vẫn còn đang bị kẹt lại với các thuyết âm mưu hay các sự nhầm lẫn tai hại và tìm kiếm câu trả lời từ những nhầm lẫn về vắc xin COVID-19 mọi người nên biết:

Lầm tưởng: Vắc xin COVID-19 đã được đưa ra gấp rút và còn quá mới để biết chắc liệu nó có an toàn hay không

Thật khó tin khi nhiều người cho rằng bản thân đang được sử dụng như một thí nghiệm khoa học khi thực hiện tiêm phòng vắc xin COVID-19 hiện nay.

Theo nhà dịch tễ học và thành viên Khoa cốt lõi của Đại học Walden, Vasileios Margaritis, Tiến sĩ, Margaritis cho biết: "Mặc dù có vẻ như vắc-xin COVID-19 đã được phát triển trong một thời gian kỷ lục, nhưng đây là một trong những thành tựu lớn nhất của nghiên cứu y học. Chúng là kết quả của sự hợp tác khoa học quốc tế chưa từng có cũng như sự phân bổ nguồn nhân lực và tài chính khổng lồ."

Sau khi nói về thông tin vaccine, TS cũng đưa ra lời giải thích rằng công nghệ sản xuất vắc-xin thực sự đã tồn tại trong nhiều năm. Hiện tại, các nhà sản xuất vắc xin chỉ có thể phát triển những loại vắc xin này vì những công việc khó khăn đã được thực hiện trước đây.

Điều đó cho thấy, sự kết hợp với số lượng lớn kinh phí và nỗ lực dành cho việc tiến hành hoạt động sau khi có nhu cầu, đã cho phép những loại vắc-xin cứu sinh này được phát triển ngay bây giờ.

Margaritis nói: "Tất cả các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm và lâm sàng đều được thực hiện tuân thủ các quy tắc, tiêu chuẩn và tiêu chí đạo đức nghiêm ngặt nhất, mà không ảnh hưởng đến sự an toàn của những người tham gia. Vắc xin nhanh chóng được phê duyệt để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp vì băng đỏ được cắt chứ không phải ở góc."

Và ngay cả bây giờ, ông nói, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) và cộng đồng khoa học đang tiếp tục giám sát chặt chẽ quá trình tiêm chủng trên toàn thế giới để đảm bảo an toàn cho các quần thể được tiêm chủng.

Lầm tưởng: Vắc xin COVID-19 gây vô sinh

Theo nhà dịch tễ học và chuyên gia sức khỏe cộng đồng tại Parenting Pod, Tiến sĩ Elizabeth Beatriz, tuyên bố này bắt nguồn từ một bức thư chia sẻ thông tin không chính xác về những gì có trong vắc xin.

Beatriz nói: "Mặc dù thông tin là sai sự thật, nhưng nó đã lan truyền như cháy rừng."

Cô cũng giải thích rằng một số phụ nữ tham gia vào các cuộc thử nghiệm vắc-xin thực sự đã mang thai ngay sau khi tiêm chủng - có nghĩa là họ không bị vô sinh do vắc-xin.

Beatriz nói thêm: "Điều đặc biệt quan trọng đối với những phụ nữ đang mang thai hoặc đang nghĩ đến việc mang thai là phải tiêm vắc-xin, bởi vì nếu họ bị nhiễm COVID, thì nguy cơ hậu quả nghiêm trọng sẽ cao hơn nếu bạn đang mang thai."

Nhầm lẫn khi cho rằng rất nhiều người đã chết vì vắc-xin COVID-19

Margaritis giải thích: "Hệ thống Báo cáo Sự kiện Có hại của Vắc-xin (VAERS) chấp nhận và phân tích các báo cáo về tất cả các vấn đề sức khỏe sau khi tiêm chủng. Bất kỳ ai cũng có thể gửi báo cáo cho VAERS, ngay cả công chúng, nhưng báo cáo này không có nghĩa là vắc xin gây ra vấn đề sức khỏe được phát hiện - bao gồm cả tử vong".

Mặc dù VAERS có thể cung cấp cho Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) và FDA thông tin quan trọng (dẫn đến các cuộc điều tra và hành động sâu hơn khi cần thiết), nhưng có thể gây hiểu lầm nếu đọc quá nhiều vào các báo cáo đó mà không có lợi ích về bối cảnh hoặc nền tảng khoa học .

Margaritis tiếp tục giải thích: "Khi chúng tôi tiêm chủng cho hàng triệu người trên toàn cầu, rất nhiều người trong số họ sẽ chết vì những lý do không liên quan đến phản ứng của cơ thể họ với vắc xin COVID-19 như mọi người nghĩ."

Những gì nhìn thấy hiện nay có tới gần 600.000 người đã chết vì COVID-19 chỉ riêng ở Hoa Kỳ - điều này cũng là nguyên nhân khiến tình trạng nhiễm trùng trở nên nguy hiểm hơn.

Sai lầm khi cho rằng nếu bạn tiêm vắc-xin khi đang mang thai, bạn sẽ bị sẩy thai

Câu chuyện sau khi tiêm vaccine bị sảy thai cũng tương tự như chuyện sau khi tiêm vắc-xin COVID-19 dẫn tới sảy thai nếu đang mang bầu. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác.

Beatriz cho biết: "Nhiều phụ nữ đã thực hiện chủng ngừa COVID-19 khi đang mang thai và sinh con thành công với những đứa trẻ khỏe mạnh, xinh đẹp. Điều này bao gồm những phụ nữ đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng (có thai sau khi tiêm phòng) và những phụ nữ đã tiêm phòng khi đang mang thai vì vaccine đã được phổ biến rộng rãi hơn."

Đọc thêm:

Vaccine COVID-19 có ảnh hưởng tới chu kì kinh nguyệt của nữ giới không?

Nghiên cứu: Phụ nữ mang thai mắc COVID-19 phải đối diện với những nguy cơ nghiêm trọng hơn

Phụ nữ đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai cần biết gì về vaccine ngừa COVID-19?

Lầm tưởng: Ngay cả khi bạn không tiêm phòng, vẫn có thể chịu ảnh hưởng khi ở cạnh người mới tiêm vắc-xin

Nhiều người cho rằng ngay cả khi không tiêm phòng bạn vẫn có thể chịu ảnh hưởng từ vaccine COVID-19, nếu bạn dành thời gian ở gần những người mới được tiêm chủng vì họ 'thải loại virus'.

Thực tế, những câu chuyện hoang đường về vắc-xin hiện nay có tác động ảnh hưởng một cách tiêu cực tới nỗi sợ hãi của mỗi người. Đặc biệt, câu chuyện vaccine và những lầm tưởng về vaccine xuất hiện phổ biến hiện nay.

Những lầm tưởng sai lệch về vaccine này không chỉ thuyết phục những người tin rằng không nên tự tiêm chủng mà còn khuyến khích họ xa lánh những người đã được tiêm chủng.

Beatriz giải thích rằng: "Vaccine COVID-19 hoạt động bằng cách thúc đẩy phản ứng miễn dịch ở người được tiêm chủng. Nó không mang lại cho bạn một căn bệnh có thể lây lan sang người khác. Ngoài ra, vaccine cũng sẽ không gây hại cho người được tiêm. Sau khi thực hiện quá trình tiêm phòng chỉ xảy ra phản ứng miễn dịch lành mạnh và không gây hại cho người xung quanh".

Lầm tưởng: Nếu bạn cho con bú sữa mẹ sau khi tiêm phòng, con bạn có thể tử vong

Đây là một sai lầm nghiêm trọng về vắc-xin COVID-19 mà mọi người được biết.

Beatriz cho biết: "Không có bất kỳ nghiên cứu nào chứng minh cho tuyên bố này và dựa trên cách hoạt động của vắc-xin, không có lý do gì để tin rằng vắc-xin có thể gây hại cho mẹ hoặc con".

"Trên thực tế, có một số nghiên cứu cho thấy rằng những phụ nữ tiêm phòng khi đang cho con bú có thể thực sự bảo vệ trẻ đang bú mẹ khỏi COVID bằng cách chia sẻ các kháng thể thông qua sữa mẹ của chúng."

Lầm tưởng: Thuốc chủng ngừa thậm chí không bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm COVID-19

Trong những lầm tưởng về vắc-xin COVID-19 thì nghiêm trọng hơn cả là sau khi thực hiện tiêm chủng nhưng vẫn không giúp bảo vệ bạn khỏi bị nhiễm COVID-19.

Margaritis nói: "Chúng ta cần làm rõ rằng có nhiều loại hiệu quả khác nhau của vắc-xin, chẳng hạn như hiệu quả để ngăn ngừa nhiễm trùng và hiệu quả để ngăn ngừa bệnh có triệu chứng hoặc bệnh nặng".

Trong trường hợp của vắc-xin COVID-19, ông đưa ra giải thích rằng hầu hết tất cả các thử nghiệm vắc-xin giai đoạn 3 đều được thiết kế đặc biệt để đánh giá hiệu quả ngăn ngừa các bệnh có triệu chứng trước tiên và hiệu quả chống nhiễm trùng và bệnh nặng thứ hai.

Margaritis giải thích thêm: "Với thiết kế nghiên cứu này, hiệu quả của vắc-xin COVID-19 là 95% cho thấy rằng một người được tiêm chủng giảm 95% nguy cơ mắc bệnh có triệu chứng so với một người không được tiêm chủng tương đương".

Mặc dù hiện nay các nhà nghiên cứu đã có dữ liệu đáng khích lệ rằng quá trình tiêm vắc-xin COVID-19 được phân phối ở Hoa Kỳ cũng đã đem lại hiệu quả có thể ngăn ngừa hoàn toàn sự lây nhiễm. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng cho biết thêm họ vẫn chưa chắc chắn về điều này. Vì vậy, mọi người có thể nhận vắc-xin và vẫn có khả năng bị nhiễm bệnh, nhưng mức độ nghiêm trọng của bệnh được giảm thiểu một cách đáng kể.

Thực tế, đối với bất kỳ loại vaccine này đều sẽ mất một thời gian dài để xác minh mức độ hiệu quả của vắc-xin ngăn ngừa nhiễm trùng. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa với việc tiêm phòng vắc-xin COVID-19 không có tác dụng bảo vệ sức khoẻ bạn. Thực tế cho thấy, việc tiêm phòng đã đem lại tác dụng bảo vệ.

Đọc thêm:

Vaccine Covid-19 có thể bảo vệ con người trong bao lâu?

Chủng ngừa vaccine Covid-19 đầy đủ, khi nào an toàn để xã hội hóa trở lại?

Vắc xin COVID-19 sẽ thay đổi DNA của bạn

Có nhiều nhầm lẫn về những vấn đề có liên quan đến vaccine COVID-19 như thay đổi DNA cũng như cách loại vaccine này hoạt động trong cơ thể.

Margaritis nói: "Vắc xin mRNA chống lại COVID-19 được tiêm vào cánh tay để dạy các tế bào cơ cách tạo ra một phần protein đột biến của loại coronavirus mới. Sau đó, một phản ứng miễn dịch đối với protein này được tạo ra và nếu virus xâm nhập vào cơ thể chúng ta, hệ thống miễn dịch của chúng ta đã được huấn luyện để tấn công nó."

Ông giải thích rằng mRNA được tạo ra tự nhiên bởi cơ thể, nhưng mRNA từ vắc-xin không được tạo ra hoặc đi vào nhân tế bào, nơi chứa DNA thực sự.

Từ điều này, Margaritis cho biết thêm: mRNA từ vắc-xin sẽ bị phá hủy bởi tế bào sau khi hướng dẫn được đọc nên không có sự lưu thông của mRNA được chèn này trong cơ thể chúng ta và chúng ta chỉ có biện pháp bảo vệ miễn dịch đã phát triển.

Nói cách khác: DNA của bạn an toàn. Và bất cứ ai nói khác chỉ đơn giản là không hiểu cách những vắc xin này đã được thiết kế để hoạt động.

Lầm tưởng về vắc-xin COVID-19: Nếu bạn đã mắc COVID-19, bạn không cần phải chủng ngừa

Beatriz cho biết có hai lý do mà mọi người nên chủng ngừa, ngay cả những người đã bị nhiễm bệnh Covid-19 trước đó.

Bà nói: "Khả năng miễn dịch mà bạn nhận được khi bị nhiễm COVID chỉ tồn tại trong vài tháng trong khi khả năng miễn dịch từ vắc-xin tồn tại lâu hơn. Vì vậy, nếu bạn đã mắc bệnh này một thời gian trước, bạn có thể dễ bị tổn thương trở lại hoặc nếu bạn mắc bệnh gần đây, bạn sẽ được bảo vệ lâu hơn với thuốc chủng ngừa."

Theo đó, các yếu tố khác là hiện nay có nhiều biến thể của COVID-19. Việc mắc virus gây bệnh COVID-19 một lần chỉ cung cấp khả năng miễn dịch đối với biến thể cụ thể đó, trong khi vắc-xin dường như làm giảm nguy cơ đối với nhiều biến thể khác nhau.

Kết luận

Những huyền thoại và lầm tưởng về vắc-xin COVID-19 thường lan truyền vì chúng nói lên nỗi sợ hãi mà mọi người đã có và trong một số trường hợp, điều đó được thực hiện có chủ đích.

Beatriz giải thích: "Hầu hết những tuyên bố này thực sự bắt đầu từ những người ủng hộ việc chống tiêm chủng, những người đã lan truyền những tuyên bố sai lầm về vắc xin trong nhiều thập kỷ và gây nhầm lẫn. Nghiêm trọng hơn cả khi các tuyên bố cố tình gây hiểu lầm và lợi dụng nỗi sợ hãi của mọi người".

Đây là lý do tại sao trước khi đọc bất cứ thông tin nào, điều quan trọng là phải chú ý đến nguồn thông tin đến từ đâu và thực hiện nghiên cứu của riêng bạn thông qua các nguồn đáng tin cậy.

Beatriz nói: "Nguồn thông tin đáng tin cậy nhất là Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC). CDC cung cấp thông tin bằng nhiều ngôn ngữ và giải quyết từng mối lo ngại này."

Ngoài ra, tại địa phương, bạn cũng có thể liên hệ với bác sĩ cá nhân hoặc các quan chức y tế công cộng, để tìm hiểu thông tin về vaccine Covid-19 một cách chính xác nhất.

Đừng ngại đặt câu hỏi vì thực tế hiện nay có rất nhiều thông tin xấu ngoài kia. Do đó, việc biết thông tin xấu đó đến từ đâu có thể giúp bạn nhận được sự thật cần thiết để được an toàn.

Hiện nay, với số lượng người được tiêm phòng càng lớn để đạt khả năng miễn dịch. Do đó, mọi người cần chủ động, tìm hiểu thông tin chính xác để bảo vệ sức khoẻ bản thân, người thân và mọi người xung quanh.

Nguồn tham khảo:

1. https://www.healthline.com/health-news/debunking-covid-19-vaccine-myths-spreading-on-parent-facebook-groups

2. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.html

3. https://www.fda.gov/