Thực phẩm biến đổi gen có gây hại cho sức khỏe không? Hướng dẫn 2 cách phân biệt với thực phẩm truyền thống

Thực phẩm biến đổi gen được sử dụng nhiều trên thế giới đặc biệt là tại Mỹ. Hiện chưa có nghiên cứu khoa học nào khẳng định việc sử dụng thực phẩm biến đổi gen có hại cho sức khỏe. Tuy nhiên nhiều người vẫn e ngại về tính an toàn khi sử dụng chúng, cho nên việc dán nhãn phân biệt cho người tiêu dùng vẫn là cần thiết.

1. Thực phẩm biến đổi gen là gì?

Định nghĩa thực phẩm biến đổi gen là những loại thực phẩm được trồng từ những loại hạt giống đã có sự biến đổi về gen DNA như đậu tương, ngô hoặc các loại thực vật khác. Tại Mỹ, có đến 90% sản lượng ngô, đậu nành, bông đều được trồng từ các hạt giống biến đổi gen.

Tại Mỹ, người dân vẫn sử dụng các thực phẩm biến đổi gen trong bữa ăn hàng ngày như bánh mỳ, bánh quy, tuy nhiên nhóm người sử dụng thực phẩm hữu cơ lại nói không với thực phẩm biến đổi gen.

Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, các loại rau quả hữu cơ không được phép trồng bằng hạt giống biến đổi gen, các loại thịt dán nhãn thịt sạch không được giết mổ từ những động vật đã được nuôi bằng thực vật biến đổi gen. Ở Việt Nam, người dân chưa được tiếp cận nhiều với nhóm thực phẩm này và còn nhiều lo sợ khi lựa chọn thực phẩm biến đổi gen.

2. Tại sao cần biến đổi gen thực vật?

Việc biến đổi gen thực vật có rất nhiều lý do để phù hợp với các mục đích khác nhau. Việc sử dụng hạt giống biến đổi gen nhằm tăng khả năng chống chịu sâu bệnh và thích ứng với những điều kiện thời tiết, đất trồng khác nhau, hoặc để thực phẩm có màu sắc đẹp hơn, vòng đời lâu hơn...

Một số loại thực vật biến đổi gien cũng chứa hàm lượng các chất dinh dưỡng cao hơn như protein, canxi và folat.

Đọc thêm: 

Bỏ túi cách bảo quản thực phẩm luôn tươi ngon, tránh nhiễm khuẩn trong mùa dịch Covid-19  

Hơn 400 nghìn chết mỗi năm do ăn thực phẩm không an toàn, WHO khuyến cáo nên tránh xa 8 nhóm này

3. Một số ảnh hưởng sức khỏe khi sử dụng thực phẩm biến đổi gen

Mặc dù chưa có nghiên cứu khoa học chỉ ra việc sử dụng thực phẩm biến đổi gen gây hại cho con người, tuy nhiên có một số ý kiến cho rằng, tiêu thụ thực phẩm biến đổi gen có thể gây dị ứng, ức chế miễn dịch, kháng kháng sinh hoặc gây ra bệnh ung thư.

- Dị ứng

Theo Trung tâm thống kê y tế quốc gia Hoa Kỳ, tình trạng dị ứng thực phẩm ở trẻ em dưới 18 tuổi đã tăng từ 3,4% vào năm 1997 – 1999 lên tới 5,1% vào năm 2009-2011. Đây lại là đất nước có tỷ lệ sử dụng thực phẩm biến đổi gen rất cao mặc dù chưa có khẳng định 100% dị ứng có liên quan đến việc tiêu thụ nhóm thực phẩm này, tuy nhiên cần cảnh giác đối với những người có cơ địa dị ứng hoặc trẻ nhỏ.

- Tình trạng kháng kháng sinh

Mỗi năm có tới 23 nghìn người tử vong do các bệnh nhiễm trùng, theo Trung tâm Kiểm soát và phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), các vi sinh vật kháng kháng sinh có ảnh hưởng tới 2 triệu người mỗi năm. Nhiều giả thuyết cho rằng, do các loại gen đã kháng kháng sinh cho nên việc sử dụng các loại thực phẩm biến đổi gen cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng kháng thuốc trên người.

- Ung thư, giảm tuổi thọ

Vào năm 2013, tạp chí Food and Chemical Toxicology đã rút lại một bài báo với nội dung rằng ngô biến đổi gien và thuốc diệt cỏ Roundup là nguyên nhân gây ung thư và chết non trên mô hình chuột, và cho rằng kết quả của bài báo là chưa thuyết phục.

Dù chưa có chứng cứ khoa học nào khẳng định sử dụng thực phẩm biến đổi gen có hại cho sức khỏe, tuy nhiên việc dán nhãn để người tiêu dùng biết là rất cần thiết.

Ở Việt Nam mới ghi nhận 4 giống ngô biến đổi gen tuy nhiên chưa trồng đại tra, tuy nhiên nước ta đã nhập các thực phẩm biến đổi gen như đậu tương, hoa quả khoảng 10 năm gần đây, do vậy người tiêu dùng nên cẩn thận trước khi quyết định sử dụng thực phẩm biến đổi gen.

4. Phân biệt thực phẩm biến đổi gen và hữu cơ

– Nhận biết bằng tem nhãn

Thực phẩm biến đổi gen được ký hiệu bằng GMO và có tem dán nhãn gồm năm chữ số, bắt đầu bằng số 8. Ví dụ tại siêu thị, một loại chuối có tem dán là 4011 là chuối truyền thống, nếu có số 84011 là chuối đã biến đối gen.

Đối với các thực phẩm thông thường, tem dán nhãn gồm 4 chữ số và bắt đầu bằng số 3 hoặc 4, đây là nhóm thực phẩm không bị biến đổi gen, được gieo trồng truyền thống và có sử dụng các chất hóa học bảo vệ thực phẩm. Nếu mua các nhóm thực phẩm này, lưu ý ngâm và rửa kỹ nhiều lần dưới vòi nước mạnh hoặc gọt bỏ vỏ trước khi ăn.

Với thực phẩm hữu cơ luôn được dán nhãn gồm năm chữ số và bắt đầu bằng số 9, bạn có thể hoàn toàn yên tâm khi sử dụng nhóm thực phẩm này vì chúng không chứa một loại hóc môn tăng trưởng cũng như không sử dụng thuốc trừ sâu nào trong quá trình nuôi trồng.

- Nhận biết bằng mắt thường

Với một số thực phẩm, bạn cũng có thể nhận biết chúng là biết đổi gen hay hữu cơ bằng mắt thường. Thông thường, thực phẩm hữu cơ thường có hình dáng kém bắt mắt, màu sắc nhạt không ưa nhìn, kích thước không đồng đều, có dấu hiệu côn trùng ăn do nuôi trồng tự nhiên. Ngược lại các loại thực phẩm có vẻ ngoài bắt mắt, kích thước đều, màu đều giống nhau hoặc có mùi vị khác có thể là thực phẩm sử dụng thuốc bảo vệ thực phẩm hoặc thực phẩm biến đổi gen, các loại thực phẩm này có thời gian bảo quan tương đối lâu.