Phốt phát là một hóa chất được tìm thấy trong cơ thể. Nó chứa một khoáng chất gọi là phốt pho thường có trong nhiều loại thực phẩm. Phốt pho hỗ trợ xương và răng phát triển, giúp biến thức ăn thành năng lượng cho cơ thể sử dụng.
Nếu thận không có điều gì bất thường có thể kiểm soát mức độ phốt phát. Tuy nhiên, nếu thận không hoạt động hiệu quả, chúng có thể không thể loại bỏ đủ phốt phát, dẫn đến mức độ cao trong cơ thể.
Điều trị thừa phốt pho sẽ phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của người bệnh. Đối với những người mắc bệnh thận, sự kết hợp của chế độ ăn uống và thuốc được sử dụng để kiểm soát nồng độ phốt pho.
Tăng phốt pho máu thường không có triệu chứng rõ ràng. Nhiều khả năng các triệu chứng của một căn bệnh tiềm ẩn nào đó có thể gây ra thừa phốt pho cho cơ thể, chẳng hạn như bệnh tiểu đường không được kiểm soát sẽ được phát hiện đầu tiên.
Nếu nồng độ phốt phát trong máu trở nên quá cao, nó có thể gây ra rối loạn khoáng chất, xương và vôi hóa.
Rối loạn khoáng chất và xương
Xương cần khoáng chất để giúp kích thích phát triển cũng như khỏe hơn. Thận cân bằng lượng phốt pho và canxi trong máu. Nếu những thứ này mất cân bằng, nó có thể rút canxi ra khỏi xương và làm suy yếu chúng.
Vì thận kiểm soát sự cân bằng của khoáng chất và các hóa chất khác, bệnh thận mãn tính có thể gây ra rối loạn khoáng chất và xương. Những người đã bị suy thận và đang chạy thận có nguy cơ cao nhất.
Sự suy giảm này có thể diễn ra trong nhiều năm, thường không có triệu chứng. Nhưng, khi xương bắt đầu yếu đi, chúng ta có thể bắt đầu cảm thấy đau ở xương hoặc khớp.
Nếu điều này xảy ra ở những trẻ em mắc bệnh thận, nó có thể nghiêm trọng hơn vì xương của chúng vẫn đang phát triển. Trẻ bị rối loạn khoáng chất và xương có thể không phát triển chiều cao đầy đủ. Xương ở chân của chúng có thể uốn cong vào trong hoặc ra ngoài, dẫn đến còi xương.
Vôi hóa
Vôi hóa xảy ra khi canxi lắng đọng trong các cơ quan hoặc mô trong cơ thể. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến tĩnh mạch và động mạch và được gọi là vôi hóa mạch máu. Đây là một tình trạng đặc biệt nghiêm trọng vì tim sẽ cần phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể. Vôi hóa có thể làm cho việc lọc máu khó khăn hơn.
Nồng độ phốt pho và canxi trong máu cao cũng có thể gây ngứa da và đỏ mắt.
Bệnh thận là nguyên nhân phổ biến nhất của việc thừa phốt pho. Thận khỏe mạnh điều chỉnh mức độ khoáng chất trong máu.
Tuy nhiên, có những điều kiện khác liên quan đến nồng độ phốt phát cao trong máu, bao gồm:
- Bệnh tiểu đường không được kiểm soát: Điều này gây ra lượng đường trong máu cao có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng, chẳng hạn như tổn thương nội tạng.
- Ketoacidosis tiểu đường: Một biến chứng của bệnh tiểu đường có thể xảy ra nếu cơ thể bắt đầu hết insulin. Ketone có hại tích tụ trong cơ thể và lượng đường trong máu tăng lên.
- Suy tuyến cận giáp: Một rối loạn nội tiết tố hiếm gặp trong đó cơ thể không sản xuất đủ hormone tuyến cận giáp (PTH). PTH giúp kiểm soát mức độ phốt pho trong máu và xương.
- Hạ canxi máu: Nồng độ canxi trong máu thấp.
Uống bổ sung phốt phát cũng có thể dẫn đến thừa phốt pho. Hầu hết mọi người sẽ nhận được nhiều hơn đủ phốt pho từ chế độ ăn uống của họ, và cơ thể thường rất tốt trong việc điều chỉnh mức độ. Không ai nên dùng hơn 250 miligam (mg) để bổ sung phốt pho mỗi ngày.
Điều trị dư thừa phốt pho sẽ phụ thuộc vào những điều kiện khác nhau:
- Nếu một người mắc bệnh tiểu đường, điều cần thiết là phải kiểm soát điều này bằng chế độ ăn uống, tập thể dục và một loại thuốc gọi là insulin.
- Một người bị rối loạn tuyến giáp, rối loạn nội tiết tố có thể cần phải bổ sung. Điều này sẽ đưa mức canxi và pho phát trong máu trở lại bình thường. Một chế độ ăn giàu canxi và ít phốt pho có thể giúp giữ mức độ ổn định.
- Khi bệnh thận gây ra chứng thừa phốt pho, sự kết hợp của những thay đổi trong chế độ ăn uống và thuốc thường được sử dụng để điều trị nó. Mục đích chính là để ngăn ngừa thiệt hại thêm cho xương.
- Chất kết dính phốt phát là một loại thuốc có chứa canxi. Khi dùng cùng với bữa ăn, thuốc sẽ kiểm soát lượng phốt pho mà cơ thể hấp thụ từ thức ăn.
- Một người bị suy thận thường sẽ cần lọc máu. Đây là một quá trình để làm sạch máu của các chất thải và loại bỏ chất lỏng dư thừa nếu thận không thể làm điều này. Lọc thận cũng loại bỏ một số phốt phát ra khỏi máu.
Cách chính để ngăn ngừa dư thừa phốt pho là kiểm soát mức độ phốt pho và canxi trong cơ thể. Điều này thường được thực hiện bằng cách ăn một số loại thực phẩm và tránh những thứ khác.
Thực phẩm chế biến thường chứa phốt pho như một chất bảo quản, được thể hiện bởi các thành phần có chữ PHOS với nhau. Một người có tình trạng tiềm ẩn liên quan đến chứng tăng phốt phát huyết có thể muốn tránh những thực phẩm này.
Một số thực phẩm tự nhiên, chẳng hạn như đậu Hà Lan, sữa và bơ đậu phộng, cũng chứa hàm lượng phốt pho cao.
Đối với những người mắc bệnh thận, ăn một chế độ ăn uống với lượng khoáng chất phù hợp là một phần thiết yếu để kiểm soát tình trạng này. Điều này có thể phức tạp, vậy nên cần ý kiến của bác sĩ để giúp giải thích những loại thực phẩm nên ăn hoặc tránh.
Nguồn: https://www.medicalnewstoday.com/articles/320521.php