Thốt nốt: Không chỉ giúp giải nhiệt mà còn có nhiều lợi ích đối với sức khỏe

Thốt nốt được sử dụng để làm thành đường, nước giải khát hoặc kết hợp trong các món chè giải nhiệt trong mùa hè, ... Hầu như các bộ phận của cây thốt nốt đều có lợi ích đối với sức khoẻ, đặc biệt là nước thốt nốt tươi.

1. Giới thiệu về cây thốt nốt

Thốt nốt thuộc họ dừa, là cây có thân dạng cột và được chia làm từng khoanh ngắn, cây có thể cao tới 30m. Trên phía ngọn của cây sẽ có một tán lá xòe rộng. Thân cây có thể được dùng làm cột, đồ nội thất, ... 

Lá của thốt nốt có gai, cuống to dài, phiến hình quạt tua chẻ làm 2 ở phần đầu. Mặt lá có màu xanh đậm, cứng và dày. 

Thốt nốt có hoa đực và hoa cái trên các cây riêng biệt. Hoa đực không cuống, với các lá đài hình nêm hẹp với các đầu uốn cong và hình trứng, cánh hoa ngắn hơn, bao phấn lớn. Hoa cái có đài hoa nhiều thịt, lớn, hình thận, cánh hoa nhỏ hơn, bầu nhụy hình tam giác phụ, đầu nhụy cong lại và không cuống. Hoa thốt nốt thường nở vào khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 4.

Quả của cây là dạng bạch tròn có màu nâu sẫm, có cạnh, chứa cùi trắng, hạt thuôn chia làm 3 thuỳ ở đầu. Phần nhân bên trong quả mềm như thạch, trong suốt như đá đi kèm với nước ngọt thanh.

Đọc thêm:

- Thời tiết nắng nóng trở lại, điểm danh các thực phẩm giúp giải nhiệt, chống khó tiêu và mẩn ngứa

- Có thể cũ nhưng mới với nhiều người: Mùa nóng nên ăn dưa hấu hay ăn dứa?

2. Tác dụng của thốt nốt

Theo y học cổ truyền, thốt nốt có nhiều tác dụng như giải nhiệt, lợi tiểu, chống viêm, giảm đau, nhuận tràng, hạ sốt, mạnh gân cốt, bồi bổ cơ thể, ...

Theo một số nghiên cứu (1), thốt nốt có nhiều tác dụng như:

- Nước từ mật bông thốt nốt là một chất làm ngọt tự nhiên, đặc biệt giàu khoáng chất (natri, kali, phốt pho, sắt, kẽm và đồng) và vitamin (thiamine, riboflavin, pyridoxine, axit pantothenic và axit nicotinic), có hoạt động chống oxy hóa hiệu quả. Ngoài ra, chiết xuất từ hoa thốt nốt giúp làm giảm nồng độ glucose huyết thanh ở chuột ăn sucrose, được sử dụng như một chất chống viêm và có tác dụng giảm đau và hạ sốt.

- Nước từ cây thốt nốt là một loại nước giải khát dinh dưỡng, trong suốt, không màu và dễ uống. Giá trị pH trong khoảng 6,57 đến 7,5. Có chứa một số chất có hoạt tính thu hồi gốc tự do DPPH và hoạt tính kháng khuẩn. 

- Theo báo cáo của Tạp chí khoa học dược phẩm và nghiên cứu khoa học sinh học (2), nước cây thốt nốt được chỉ định chống lại E. coli, Streptococcus aureus, Bacillus subtilis, Klebsiella pneumonia. Đặc biệt, nước cây thốt nốt còn được đánh giá về các hoạt động chống oxy hóa trong ống nghiệm sau hoạt động loại bỏ oxit nitric, hoạt tính loại bỏ hydro peroxide và hoạt tính ức chế peroxy hóa lipid.

Ngoài những tác dụng và đặc tính trên, thốt nốt còn được biết đến với nhiều lợi ích nổi bất khác như:

- Tốt cho tiêu hoá: thốt nốt giúp giảm táo bón và thúc đẩy nhu động ruột bình thường. Loại quả này cũng giúp ngăn ngừa axit và loét dạ dày.

- Làm mát cơ thể: thốt nốt là một chất làm mát tự nhiên và giúp giữ cho cơ thể mát mẻ trong mùa hè. Nước thốt nốt cũng giúp ngăn ngừa một số vấn đề liên quan đến nhiệt như rôm sảy, mất nước, khô da, suy thận và rụng tóc. Đặc biệt, nước thốt nốt không chỉ cung cấp nước cho cơ thể mà còn giúp thay thế các chất dinh dưỡng và chất điện giải bị mất do đổ mồ hôi quá nhiều.

- Giúp giảm cân: Thốt nốt là một loại trái cây có hàm lượng calo thấp, giàu hàm lượng nước, giúp giữ cho dạ dày của bạn no lâu nên rất phù hợp với những người đang giảm cân.

3. Một số bài thuốc từ thốt nốt

- Giúp nhuận tràng: Để giúp nhuận tràng và giảm tình trạng táo bón, mọi người có thể cắt cụm hoa của cây rồi lấy phần nước chảy ra từ bộ phận này vào buổi sáng sớm. Uống trực tiếp phần nước thu được, điều này sẽ thúc đẩy nhu động ruột bình thường.

- Hỗ trợ điều trị viêm họng: Mỗi ngày bạn nên ngậm một mẩu đường thốt nốt nhỏ, loại đường này có tác dụng kháng khuẩn và làm dịu cổ họng.

- Giúp lợi tiểu: Chuẩn bị khoảng 50g rễ cây thốt nốt. Sau đó, đem rửa sạch, thái thành từng khúc. Tiếp tục, cho vào ấm sắc chung với 3 bát nước trên lửa nhỏ đến khi chỉ còn 1 bát. Bạn có thể uống trực tiếp khi nước thuốc còn ấm nóng, uống trong ngày.

- Hỗ trợ trị giun đũa: Sử dụng cuống cụm hoa thốt nốt và đem đi nướng. Sau đó vắt lấy nước và cho thêm một chút đường uống trong buổi sáng. Sử dụng bài thuốc này trong khoảng vài ngày.

* Lưu ý: Các bài thuốc trên chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị, không thay thế được các chỉ định của bác sĩ. Trước khi áp dụng nên tham khảo ý kiến của y bác sĩ.

4. Người bị tiểu đường có nên sử dụng thốt nốt không?

Nhiều người cho rằng, thốt nốt có hàm lượng đường cao, đặc biệt khi được chế biến thành đường thốt nốt. Do đó, người bị tiểu đường có thể bị ảnh hưởng sức khoẻ khi sử dụng loại đường hoặc nước, quả từ loại cây này.

Tuy nhiên, thốt nốt có chỉ số đường huyết khá thấp, hơn nữa đây là một chất thay thế lành mạnh cho đường nhân tạo, do đó có thể giúp ngăn ngừa sự khởi phát của bệnh tiểu đường.

Tiêu thụ đường thốt nốt đã được báo cáo là không gây ra sự gia tăng đột ngột lượng đường trong máu. Dù không nguy hại nhưng bệnh nhân bị tiểu đường nên cân nhắc tiêu thụ đường thốt nốt ở mức an toàn để đảm bảo sức khoẻ.

Nguồn tham khảo:

1. Health benefits of Palmyra Fruit

2. Bioactive and Physicochemical Characteristics of Natural Food: Palmyra Palm (Borassus flabellifer Linn.) Syrup