Test mù màu là gì? Những điều cần biết về test mù màu

Mắt bình thường có khả năng nhận biết được tất cả các màu sắc nằm trong khoảng nhìn thấy. Khi mắt không biết được một hoặc một số màu một cách bình thường, điều này có nghĩa là người đó đang bị bệnh mù màu. Vậy, bệnh mù màu là gì và các test mù màu hiện nay hay sử dụng là những loại nào?

1. Sơ lược về bệnh mù màu

Bệnh mù màu là một căn bệnh rối loạn sắc giác khiến cho người bệnh không thể phân biệt được một hoặc một số màu sắc nhất định, hoặc đôi khi nặng nề hơn là không thể nhận biết được tất cả các màu sắc. Cơ chế gây bệnh chủ yếu là do sự hoạt động bất thường của các tế bào hình nón, là những tế bào có chức nặng nhận biết màu sắc của mắt.

Bệnh mù màu có thể gây nên do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên trong đó phổ biến nhất là do nguyên nhân di truyền, thường gặp là bệnh mù màu đỏ và xanh lục do di truyền gen lặn trên nhiễm sắc thể giới tính X. Ngoài ra còn có một số các nguyên nhân khác gây bệnh mù màu có thể kể đến như bệnh lý võng mạc, chấn thương mắt, tác dụng phụ của thuốc, nhiễm độc,...

Mặc dù có thể xảy ra ở cả hai giới, tuy nhiên có thể do nguyên nhân chủ yếu của phần lớn các trường hợp là do di truyền, vì vậy tỷ lệ mắc bệnh mù màu ở nam cao hơn nữ rất nhiều trên thực tế.

Trong hầu hết các trường hợp, bệnh mù màu là lành tính và không gây nên ảnh hưởng cho bất kỳ cơ quan nào khác nếu nguyên nhân gây ra nó là do di truyền. Tuy nhiên, bệnh mù màu lại khiến người bệnh gặp khá nhiều trở ngại khi phải thực hiện các công việc liên quan đến phân biệt màu sắc, chẳng hạn như quan sát đèn tín hiệu giao thông,...

Cho đến hiện nay, vẫn chưa có phương pháp để điều trị bệnh mù màu hiệu quả, nhất là các trường hợp mù màu do di truyền. Tuy nhiên, các phương pháp cải thiện khả năng nhận thức màu sắc của bệnh nhân để tăng chất lượng sinh hoạt vẫn đang được nghiên cứu, cải tiến một cách tích cực.

Đọc thêm:

Bệnh mù màu là bệnh gì? Thông tin từ A đến Z về bệnh mù màu

Mắt bị đỏ tròng trắng là gì? Những thông tin về mắt bị đỏ tròng trắng người bệnh nên biết

2. Test mù màu là gì?

Để nhận biết sớm bệnh mù màu ở một người nào đó, các bài test mù màu có thể được đưa ra. Đây là những bài test yêu cầu người bệnh phải nhận biết màu sắc một cách chính xác để có thể nhận biết được nội dung trong từng trường hợp cụ thể.

Ngày nay, các bài test mù màu được sử dụng trên thực tế được phân chia và xếp vào hai nhóm là test mù màu định tính và các test mù màu định lượng. Trong đó, các test mù màu định tính là những test mù màu được sử dụng phổ biến hơn nhờ sự đơn giản, dễ thực hiện.

Ai cần làm test mù màu?

Không phải tất cả mọi người đều cần phải được làm test mù màu bởi căn bệnh này chỉ thực sự ảnh hưởng đến một số nhóm đối tượng nhất định. Những đối tượng được xếp vào nhóm cần thực hiện các test mù màu bao gồm:

- Những người có làm các công việc có liên quan nhiều đến khả năng nhận biết chính xác các màu sắc như họa sĩ, nhà thiết kế, kiến trúc sư,... là những đối tượng cần được thực hiện test mù màu.

- Người có khó khăn hoặc cảm thấy bất thường khi nhận biết màu sắc là những đối tượng cũng cần được làm test mù màu. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp này đều là những trường hợp mù màu thứ phát sau tác nhân gây hại cho mắt. Còn đối với các trường hợp mù màu di truyền thì do đã xuất hiện bẩm sinh nên thường chính người bệnh cũng không cảm nhận được các bất thường này.

- Khi một người có người thân bị mắc bệnh mù màu, đặc biệt là cha, mẹ, anh, chị, em ruột,... thì cần phải được làm test mù màu để kiểm tra do phần lớn các trường hợp mù màu là do di truyền gây nên.

3. Các loại test mù màu hiện nay

Như đã nói, hiện nay có khá nhiều bài test mù màu khác nhau được áp dụng trên thực tế để nhận biết sớm bệnh mù màu. Nhưng, các bài test mù màu sau đây là những bài test thường được áp dụng và cho kết quả chính xác nhất:

3.1. Test mù màu Ishihara

Bảng test mù màu Ishihara là một bài test mù màu cổ điển, mang tính định tính và đã được sử dụng từ lâu để nhận biết bệnh mù màu.

Bài test này được thực hiện bằng cách cho một người nhìn vào một bảng test mù màu có hình tròn tạo nên bởi rất nhiều các chấm nhỏ có màu sắc và kích thước khác biệt. Ẩn trong đó là một số số chấm phối hợp với nhau để tạo nên các con số có thể phân biệt với màu nền. Người làm kiểm tra được yêu cầu nhận biết các nội dung trong bảng và chỉ những người có khả năng phân biệt màu sắc bình thường mới có khả năng đọc chính xác nội dung.

Bảng test thị lực Ishihara đầy đủ có 36 đĩa màu với nội dung khác nhau. Tuy nhiên, để đơn giản hóa và nhanh chóng hơn khi kiểm tra thì người ta rút gọn xuống còn 14 hoặc 24 đĩa màu.

3.2. Test mù màu Cambridge

Có nguyên tắc kiểm tra tương tự như với test mù màu Ishihara, nhưng thay vào đó bảng test mù màu Cambridge chỉ yêu cầu người kiểm tra nhận biết hướng của chữ C trên nền bài kiểm tra, sau đó nhấn phím chỉ các hướng hoặc nói ra kết quả mà mình nhìn thấy để xác nhận lựa chọn.

Chính bởi bảng test mù màu Cambridge chỉ yêu cầu nhận biết các hướng của chữ C nên nó đơn giản hơn so với bảng test mù màu Ishihara, có thể thực hiện cho cả những đối tượng không biết chữ hoặc trẻ em chưa biết đọc.

3.3. Test mù màu Farnsworth-Munsell

Khác biệt với hai bài test mù màu trước, bài test mù màu Farnsworth-Munsell được xếp vào nhóm bài test mù màu định lượng.

Bảng test mù màu Farnsworth-Munsell gồm nhiều màu sắc khác nhau và cả sắc thái khác nhau của cùng một màu sắc. Yêu cầu được đặt ra là người kiểm tra phải sắp xếp được các màu sắc trong bảng test mù màu Farnsworth-Munsell theo một quy luật nhất định.

Kết quả sắp xếp các màu sắc trong bảng test mù màu Farnsworth-Munsell không chỉ cho phép nhận biết được một người có bị mù màu hay không màu còn cho phép đánh giá khả năng nhận biết được các thay đổi nhỏ trong màu sắc hay không.

3.4. Test mù màu với kính kiểm tra loạn sắc

Đây là một bài test mù màu thường dành cho người bị bệnh mù màu đỏ và xanh lục. Bài test mù màu này được thực hiện bằng cách cho người kiểm tra nhìn vào một thị kính và thấy một vòng tròn. Vòng tròn này được tạo nên bằng hai nửa, nửa trên là do ánh sáng từ đèn vàng, nửa dưới là ánh sáng từ màu đỏ và xanh lục. Người kiểm tra cần phải xoay các núm điều chỉnh sao cho màu trên vòng tròn đồng nhất toàn bộ. Khi màu trên vòng tròn không thể được điều chỉnh đồng nhất thì có nghĩa là có sự bất thường khi nhận biết màu đỏ và xanh lục.

4. Một số lưu ý cần nhớ khi làm test mù màu

Để quá trình kiểm tra mù màu diễn ra kịp thời, nhanh chóng và hiệu quả hãy lưu ý một số điều sau đây:

- Nếu phát hiện bản thân có các bất thường về nhận thức màu sắc hoặc có các yếu tố liên quan đến bệnh mù màu (đặc biệt do di truyền) thì cần phải đi thực hiện test mù màu ngay để kiểm tra.

- Các bài test mù màu thường không có yêu cầu gì đặc biệt trước khi thực hiện. Tuy nhiên, người kiểm tra sẽ được yêu cầu tháo bỏ toàn bộ các dụng cụ thị giác như kính, kính áp tròng có ảnh hưởng đến khả năng nhận biết màu sắc để đảm bảo cuộc kiểm tra được diễn ra chính xác.

- Khi thực hiện các bài test mù màu, người kiểm tra cần trả lời chính xác dựa vào những gì mình nhìn thấy được, không được đoán kết quả. Đoán kết quả hoặc trả lời lung tung khiến cho bài test mù màu không thể cho ra kết quả chính xác và khách quan nhất.

Tóm lại, thực hiện test mù màu là cần thiết để có thể nhận biết sớm sự xuất hiện của bệnh mù màu. Tùy thuộc vào từng đối tượng và trường hợp cụ thể mà bác sĩ có thể hướng dẫn, yêu cầu thực hiện các test mù màu khác nhau cho phù hợp. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được hướng dẫn và giải đáp cụ thể hơn.