Tác hại của thuốc lá điện tử: Phát minh giúp cai nghiện hay kẻ giết người mới?

Thuốc lá điện tử (hay còn gọi là vape, sisha), được một nhà khoa học phát minh nhằm mục đích cai nghiệm hoặc giảm thiếu việc hút thuốc thông thường. 

Rất nhiều người nghiện thuốc lá đã chuyển sang dùng thuốc lá điện tử với mong muốn giảm thiểu tác hại của các hóa chất có trong thuốc. Tuy nhiên ít ai biết rằng, tác hại của thuốc lá điện tử không kém thuốc lá thông thường là bao. Mặc dù vấn đề này còn rất nhiều tranh cãi nhưng một sự thật là các bác sĩ tại bệnh viện lớn cũng chưa tư vấn dùng thuốc lá điện tử vào chương trình cai nghiện.

Một điếu thuốc lá điện tử hoạt động bằng pin và thả ra liều nicotine bốc hơi để người dùng hít vào. Thuốc lá điện tử đem đến cảm giác tương tự như khi hít phải khói thuốc lá nhưng không độc hại bằng thuốc lá và có nhiều loại tinh dầu thay thế, giúp gia tăng mùi vị cho người sử dụng. Loại thuốc lá này được rất nhiều người yêu thích, đặc biệt là giới trẻ.

Để sử dụng thuốc lá điện tử, người ta cần một ống ngậm, hộp mực, bộ làm nóng, pin sạc và mạch điện. Cơ chế hoạt động của thuốc lá điện tử là làm bay hơi dung dịch lỏng nhưng giữ lại được hương vị trong ấm ngậm. Theo thống kê, hàm lượng nicotine sẽ thay đổi từ 0 đến cực cao hoặc 24 đến 36 mg/ml khí thở.

Mặc dù không chứa nhiều hóa chất độc hại như thuốc lá truyền thống, nhưng lượng nicotin trong thuốc lá điện tử vẫn đủ liều lượng khiến người sử dụng bị ảnh hưởng, phụ thuộc và gây nghiện. 

Nicotine từng được sử dụng như một loại thuốc trừ sâu để diệt bọ, hay còn gọi là thuốc diệt cỏ. Đã có rất nhiều trường hợp tử vong khi nicotin trong thuốc lá điện tử hấp thụ qua da. Dù lượng hóa chất không nhiều bằng thuốc lá thông thường, tuy nhiên việc lựa chọn thuốc lá điện tử để thay thế không phải là một hành động khuyến khích. Dưới đây là một số tác hại của thuốc lá điện tử với cơ thể con người.

1. Nicotine trong tinh dầu vape làm tăng nguy cơ ung thư

Nicotine - một loại chất cực độc có thể ảnh hưởng đến não, thần kinh, làm tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim. Nếu sử dụng nicotine với liều lượng cao có thể khiến người sử dụng bị suy tim dẫn đến tử vong. 

Nicotine khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm gia tăng nguy cơ ung thư, phá hủy các tế bào khỏe mạnh. Nếu trong tinh dầu vape có chứa nicotine thì nguy cơ ung thư là chắc chắn có. 

Ngoài ra, tác hại của thuốc lá điện tử khi sử dụng lâu dài có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến bạn dễ bị nhiễm khuẩn, sức khỏe yếu dần và khó chống lại các tác nhân gây bệnh, dễ bị ốm, mệt mỏi hơn người bình thường. Nicotine tồn tại lâu ngày trong phổi, trong máu làm phá vỡ các tế bào khỏe mạnh và kích thích sự nảy sinh của tế bào ung thư.

Mặc dù vẫn còn nhiều tranh cãi cho rằng liều lượng nicotine trong vape  thấp, chỉ bằng 1/10 so với thuốc lá truyền thống nhưng không ai phủ nhận những tác hại của thuốc lá điện tử nếu sử dụng lâu ngày.

2. Nguy cơ mắc bệnh về đường hô hấp

Dù bạn dùng tinh dầu từ trái cây hay tinh dầu nicotine thì cũng đều có hại. Khói thuốc đi qua vòm họng gây ra hiện tượng nóng cổ, tổn thương niêm mạc họng, dễ bị ho, viêm họng. Thuốc lá điện tử dù có ít hóa chất hơn thuốc lá truyền thống nhưng propylene glycol, vegetable glycerin, chất tạo hương vị có trong tinh dầu lại gây ra những tác hại khác lên đường hô hấp. Người hút thuốc lá điện tử nằm trong nhóm dễ bị ung thư vòm họng, ung thư thanh quản và ung thư phổi.

3. Nguy cơ cháy nổ khi dùng thuốc lá điện tử

Ngoài những tác hại của thuốc lá điện tử như làm tăng nguy cơ ung thư, tổn thương tim mạch và hệ thần kinh....thì thuốc lá điện tử có nguy cơ cháy nổ rất cao.

Trên thế giới từng ghi nhận nhiều trường hợp thương tích khi dùng thuốc lá điện tử. Một cậu bé 14 tuổi đã bị mù khi một chiếc thuốc lá điện tử phát nổ tại một ki-ốt trung tâm ở Brooklyn. Chấn thương xảy ra sau khi một nhân viên kết nối bình hút với pin tại cửa hàng. Ở Việt Nam, nhiều bạn trẻ cũng gặp tình trạng tương tự khi thuốc lá điện tử phát nổ khi đang sử dụng, hoặc để quên trong túi áo, túi quần....

Mục đích ban đầu của người sử dụng thuốc lá điện tử có thể nhằm cai nghiện, tuy nhiên sau khi ngừng sử dụng, cơ thể bắt đầu khao khát nicotine. Bạn có thể cảm thấy chán nản, mệt mỏi và cáu kỉnh và ham muốn hút thuốc trở lại. Điều này càng khiến cho người sử dụng lệ thuộc vào vape và rất khó từ bỏ thói quen này. 

Hiện nay, các loại tinh dầu vape chủ yếu là mùi trái cây, ngọt và thơm rất thu hút trẻ em. Điều này làm tăng nguy cơ gây thương tích do trẻ em nuốt nhầm tinh dầu.  Theo nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu và Chính sách Thương tích tại Bệnh viện Nhi đồng Toàn quốc ở Ohio, từ năm 2012-2015, các cuộc gọi phản ánh việc trẻ em nuốt hoặc hít thuốc lá điện tử đã tăng từ 14 lên 223.

Mặc dù vẫn còn nhiều tranh cãi về việc sử dụng thuốc lá điện tử để cai nghiện nhưng những tác hại của thuốc lá điện tử là không thể phủ nhận. Như vậy, người sử dụng vape có nguy cơ đối mặt với 25 loại bệnh tật như ung thư phổi, thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày... Nam giới dễ bị vô sinh, liệt dương, bệnh dạ dày nếu dùng vape trong thời gian dài.