Một chế độ dinh dưỡng tốt rất quan trọng đối với sức khoẻ tổng thể của người lớn tuổi. Vậy suy dinh dưỡng ở người cao tuổi nguy hiểm như thế nào? Có những bài kiểm tra nào giúp nhận biết chính xác dấu hiệu suy dinh dưỡng ở người cao tuổi không?
Suy dinh dưỡng ở người già có thể dẫn tới những tác động xấu tới sức khoẻ bao gồm:
- Suy giảm hệ thống miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm trùng
- Vết thương lâu lành hơn
- Các cơ suy yếu, giảm khối lượng xương có thể dân tới ngã hoặc gãy xương
- Nguy cơ nhập viện cao hơn
- Tăng nguy cơ tử vong!
Nguyên nhân của suy dinh dưỡng nghe có vẻ đơn giản: ăn quá ít thức ăn hoặc chế độ ăn thiếu dinh dưỡng. Nhưng trên thực tế thì suy dinh dưỡng thường là hệ quả do sự kết hợp của các yếu tố về thể chất, xã hội và tâm lý.
Cụ thể:
- Những thay đổi tự nhiên theo độ tuổi (quá trình lão hoá)
Bao gồm thay đổi về vị giác, khứu giác và cảm giác thèm ăn thường bị giảm dần đi theo tuổi tác khiến việc ăn uống và duy trì thói quen ăn uống thường xuyên trở nên khó khăn hơn
- Sự ốm yếu
Viêm nhiễm và bệnh tật cũng góp phần khiến việc thèm ăn bị giảm đi. Cùng với đó là việc cơ thể gặp khó khăn trong xử lý các chất dinh dưỡng.
- Khó nuốt, răng kém (chẳng hạn như bị rụng răng)
- Chứng mất trí nhớ, sa sút trí tuệ
Những vấn đề về hành vi hoặc trí nhớ do bệnh Alzheimer hay sa sút trí tuệ có thể dẫn tới việc quên ăn hay các thói quen ăn uống thất thường khác.
- Thuốc men
Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng tới sự thèm ăn hay khả năng hấp thụ dinh dưỡng.
- Chế độ ăn kiêng
Một số chế độ ăn kiêng có thể hỗ trợ giảm nhẹ và kiểm soát bệnh lý nhưng nếu ăn kiêng quá đà, thiếu muối, đường, chất béo,... cũng có thể khiến người già bị suy dinh dưỡng.
- Nghiện rượu
Uống quá nhiều rượu có thể cản trở quá trình tiêu hoá và hấp thụ chất dinh dưỡng. Lạm dụng rượu có thể dẫn tới thói quen ăn uống kém và thiếu dinh dưỡng.
- Người già cô đơn, không được theo dõi và chăm sóc sức khoẻ kỹ càng, không thể tự nấu ăn, khó khăn trong việc mua bán, đi lại hoặc thu nhập thấp
- Đờ đẫn, khó tập trung, tính tình gắt gỏng, tâm lý hay thay đổi
- Rụng tóc
- Móng tay khô, nứt
- Miệng khô
- Chán ăn, ăn không có cảm giác
- Các vết thương lâu lành, dễ bầm tím
- Da khô, gầy, xanh xao.
- Nhịp tim nhanh
- Tiêu hoá khó khăn, hay bị táo bón
- Di chuyển khó khăn, dễ ngãn, dễ gãy xương, dễ gặp các tai nạn,...
Đọc thêm: Làm gì để phụ nữ bước vào tuổi trung niên không gặp khủng hoảng?
Một người bị coi là suy dinh dưỡng khi chỉ số BMI của cơ thể dưới 18.5 hoặc bị sụt cân bất thường dao động trong khoảng trên 10% trọng lượng cơ thể trong vòng 3 - 6 tháng mà không có tác động ngoại cảnh hay vật lý.
Nhưng không phải lúc nào bạn cũng dễ dàng phát hiện ra các dấu hiệu của suy dinh dưỡng. Một phần có thể do vấn đề suy dinh dưỡng ở người cao tuổi xảy ra trong một thời gian dài và các dấu hiệu vô tình bị coi như một "quá trình lão hoá tự nhiên". Nhưng một số dấu hiệu như quần áo, răng giả của người cao tuổi trở nên "lỏng lẻo" hay bị chán ăn, mất cảm giác ăn uống, thường xuyên mệt mỏi, tâm trạng thay đổi và suy nhược có thể dễ dàng nhận biết hơn.
Nhìn chung, vẫn cần một bảng đánh giá để có thể làm thang đo chính xác xem người cao tuổi có đang bị suy dinh dưỡng hay không. Bạn có thể thực hiện sàng lọc suy dinh dưỡng cho ông bà, cha mẹ TẠI ĐÂY.
Là người chăm sóc hoặc con của người lớn tuổi, bạn có thể thực hiện các bước để theo dõi sức khoẻ dinh dưỡng, tình trạng sụt cân và giải quyết các yếu tố nguy cơ của suy dinh dưỡng ở người cao tuổi như sau:
- Theo dõi cân nặng
Có thể giúp người cao tuổi kiểm tra cân nặng định kì tại nhà, tốt nhất là nên thực hiện hàng tuần.
- Quan sát các thói quen
Dành thời gian với ông bà, cha mẹ để quan sát thói quen ăn uống, lưu ý xem định lượng mỗi loại thực phẩm tiêu thụ là bao nhiêu.
- Theo dõi các loại thuốc
Cần ghi chép lại tất cả các loại thuốc, đánh dấu phân loại mục đích sử dụng với liều lượng và chỉ định của bác sĩ cũng như các tác dụng phụ có thể xảy ra.
- Lên kế hoạch về chế độ ăn lành mạnh
Hãy lên một kế hoạch chi tiết về thực đơn ăn uống cho người cao tuổi.
- Khuyến khích các hoạt động thể chất thường xuyên, kể cả chỉ là di chuyển nhẹ nhàng cũng có thể hỗ trợ củng cố hệ cơ - xương.
Tóm lại suy dinh dưỡng ở người cao tuổi có thể được kiểm soát bằng chế độ ăn và tập luyện. Hãy trò chuyện với bác sĩ nếu như người lớn tuổi trong nhà đang có dấu hiệu suy dinh dưỡng để được tư vấn và giải quyết sớm trước khi xảy ra các hệ luỵ sức khoẻ nguy hiểm.
Nguồn dịch: https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/caregivers/in-depth/senior-health/art-20044699