Sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp: Khi nào bắt đầu và lưu ý gì?

Đối với bệnh nhân tăng huyết áp, khi đã được chẩn đoán xác định bệnh thì vấn đề điều trị cần phải được đặt ra sớm nhất có thể. Hiện nay có rất nhiều phương pháp điều trị khác nhau có thể được dùng để điều trị tăng huyết áp. Trong đó, phương pháp sử dụng các loại thuốc điều trị tăng huyết áp là một trong các phương pháp cơ bản và phổ biến hàng đầu.

1. Ý nghĩa của việc sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp

Đối với bệnh nhân tăng huyết áp, điều trị bằng cách sử dụng các loại thuốc có nhiều ý nghĩa khác nhau, kể đến như:

- Kiểm soát huyết áp, ngăn ngừa biến chứng: Huyết áp tăng càng cao thì nguy cơ biến chứng ở bệnh nhân tăng huyết áp càng lớn. Các loại thuốc điều trị tăng huyết áp có thể giúp kiểm soát huyết áp ở chỉ số hợp lý, điều này làm giảm đáng kể sự xuất hiện của các biến chứng nguy hiểm do tăng huyết áp gây nên như đột quỵ, nhồi máu cơ tim,...

- Chống tái phát: Tăng huyết áp là bệnh lý mãn tính, chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn. Do đó bệnh vẫn có thể quay trở lại kể cả khi huyết áp đã khôi phục mức bình thường. Vì thế, sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp có thể giúp duy trì hiệu quả điều trị, tránh cho bệnh tái phát trở lại.

2. Khi nào nên sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp?

Thực tế thì không có một mốc thời gian nào chung cho tất cả các bệnh nhân tăng huyết áp về thời điểm bắt đầu sử dụng thuốc. Thời điểm hợp lý và cần thiết để bắt đầu sử dụng tăng huyết áp sẽ được căn cứ vào các yếu tố chủ yếu bao gồm tuổi tác, mức độ tăng huyết áp và các yếu tố nguy cơ tim mạch đi kèm.

Thời điểm nên bắt đầu sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp theo mức độ tăng huyết áp:

- Bệnh nhân tiền tăng huyết áp: Nhóm bệnh nhân này chưa cần dùng thuốc để điều trị tăng huyết áp mà chỉ cần áp dụng các biện pháp thay đổi lối sống thích hợp, lành mạnh. Chỉ xem xét sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp khi bệnh nhân có nguy cơ tim mạch rất cao (bệnh tim có triệu chứng, bệnh thận mạn giai đoạn 4, đái tháo đường có biến chứng).

- Bệnh nhân tăng huyết áp độ 1: Bệnh nhân tăng huyết áp độ 1 (140-159/90-99mmHg) chỉ nên sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp khi đã áp dụng tích cực các biện pháp thay đổi lối sống trong 3 đến 6 tháng nhưng không có hiệu quả. Hoặc có thể xem xét sử dụng thuốc ngay khi chẩn đoán xác định bệnh nhân bị tăng huyết áp độ 1 nếu có nguy cơ tim mạch cao (bệnh thận mạn giai đoạn 3, đái tháo đường chưa có tổn thương cơ quan).

- Bệnh nhân tăng huyết áp mức độ 2 và mức độ 3: Bệnh nhân nên được sử dụng thuốc ngay lập tức nếu có chẩn đoán xác định tăng huyết áp.

Cần lưu ý rằng, riêng đối với bệnh nhân cao tuổi (trên 80 tuổi) thì ngưỡng huyết áp bắt đầu sử dụng thuốc cao hơn so với nhóm bệnh nhân dưới 80 tuổi, bệnh nhân chỉ cần sử dụng thuốc khi huyết áp lớn hơn 160/90mmHg.

3. Nên bắt đầu sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp như thế nào?

Do đặc điểm khác nhau về nhóm tuổi, về mức độ tăng huyết áp và mức độ nguy cơ biến chứng tim mạch mà vấn đề bắt đầu sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp như thế nào cũng rất khác nhau giữa các bệnh nhân.

Trong trường hợp bệnh nhân có nguy tim mạch thấp hoặc lớn tuổi ( trên 80 tuổi) và không thể dung nạp mức huyết áp thấp hoặc có nguy cơ hạ huyết áp xuống quá thấp,... thì chỉ nên khởi đầu điều trị bằng 1 loại thuốc duy nhất. Các thuốc điều trị tăng huyết áp được lựa chọn nên là thuốc có tác dụng kéo dài để giảm số lần sử dụng thuốc.

Nếu bệnh nhân bị tăng huyết áp mức độ 2, mức độ 3 hoặc chỉ bị tăng huyết áp độ 1 nhưng có nguy cơ tim mạch cao thì người bệnh nên được bắt đầu điều trị với hai loại thuốc phối hợp với nhau. Phối hợp hai thuốc điều trị tăng huyết áp dù với liều thấp cũng sẽ đem lại nhiều hiệu quả hơn và giảm tác dụng phụ hơn hẳn so với việc chỉ dùng một thuốc điều trị tăng huyết áp ở liều cao.

Nghiên cứu cho thấy rằng, cứ sử dụng thêm một nhóm thuốc điều trị tăng huyết áp huyết áp sẽ giúp giảm huyết áp thêm 10mmHg. Do đó, nó vừa đáp ứng được yêu cầu hạ áp nhanh mà không gây nhiều tác dụng phụ lên người bệnh.

Khi sử dụng phối hợp thuốc hạ huyết áp thì nên lựa chọn các chế phẩm thuốc điều trị tăng huyết áp phối hợp với liều cố định. Điều này giúp đảm bảo độ chính xác về tỷ lệ giữa các thuốc điều trị tăng huyết áp và giảm số lần sử dụng thuốc cho bệnh nhân.

4. Các lưu ý cần nhớ khi bắt đầu sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp

Khi bắt đầu sử dụng các loại thuốc điều trị tăng huyết áp, người bệnh nên lưu ý một số điều sau đây để khiến quá trình điều trị an toàn và hiệu quả hơn, bao gồm:

- Việc sử dụng thuốc tăng điều trị huyết áp là suốt đời, người bệnh cần kiên trì thực hiện sử dụng thuốc để kiểm soát và duy trì huyết áp ở mức độ ổn định.

- Thuốc điều trị tăng huyết áp không thể giúp chữa khỏi hoàn toàn bệnh lý tăng huyết áp, nó chỉ giúp kiểm soát huyết áp ổn định và ngăn ngừa bệnh tiến triển và phòng tránh các biến chứng do tăng huyết áp gây nên.

- Việc bắt đầu sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp cần phải được diễn ra theo chỉ định của bác sĩ. Người bệnh cần tuân thủ đúng các chỉ định bao gồm đúng loại thuốc, đúng liều lượng và đúng thời gian sử dụng. Tuyệt đối không tự ý sử dụng bất kỳ thuốc điều trị tăng huyết áp nào khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

- Luôn theo dõi các phản ứng của cơ thể khi sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp, thông báo ngay với bác sĩ nếu có bất kỳ tác dụng phụ nào do thuốc xảy ra để có phương pháp xử trí và điều trị thích hợp.

- Quá trình dùng thuốc phải kết hợp với các biện pháp thay đổi lối sống lành mạnh, tích cực hơn bao gồm chế độ ăn hợp lý, vận động thường xuyên, hạn chế bia rượu, thuốc hạ, tránh lo âu,...

- Thăm khám định kỳ đúng lịch hẹn khi sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp để đánh giá hiệu quả của thuốc và phát hiện tác dụng phụ nếu có.

Trên đây là các thông tin sơ lược mà bệnh nhân cần biết khi sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến sử dụng thuốc trong quá trình điều trị, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được giải đáp chính xác và đầy đủ nhất.