Sốt xuất huyết nguy hiểm như thế nào?

1. Sốt xuất huyết hết sức nguy hiểm nếu không biết cách trị

Hiện tại đang là thời điểm bùng phát dịch sốt xuất huyết Dengue với số ca mắc ngày càng tăng. Các chuyên gia cho biết tháng 9-11 hàng năm chính là khoảng thời gian dịch sốt xuất huyết bùng phát mạnh mẽ. 

Số ca mắc bệnh trong 8 tháng đầu năm đã gần bằng tổng số ca trong năm 2016. Số bệnh nhân mắc sốt xuất huyết vẫn chưa thể dừng lại, nhất là khi cả nước đang chuẩn bị bước vào tháng 9. Ngay từ đầu vụ dịch, các bác sĩ cho biết nhiều bệnh nhân có diễn biến bệnh nặng, thậm chí nhiều người đã tử vong.

Phóng viên: Ông vui lòng cho biết tình hình sốt xuất huyết đến thời điểm hiện tại?

Ths.BS. Nguyễn Trung Cấp: Theo báo cáo tại Hội nghị trực tuyến Giao ban phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết tại UBND TP Hà Nội vào chiều 24/8, tính đến hết ngày 23/08/2017, nước ta đã ghi nhận 99.647 trường hợp mắc sốt xuất huyết, trong đó có 26 trường hợp tử vong.

Hội nghị cho thấy, từ ngày 01/01/2017 đến ngày 23/08/2017, riêng thủ đô Hà Nội đã ghi nhận 19.962 bệnh nhân mắc sốt xuất huyết, 7 trường hợp tử vong do sốt xuất huyết.

Các trường hợp mắc sốt xuất huyết cộng dồn cao tập trung ở các quận/huyện: Hoàng Mai (3.221), Đống Đa (3.121), Hai Bà Trưng (1.816), Thanh Xuân (1.607), Hà Đông (1.306), Cầu Giấy (1.248), Thanh Trì (1.131), Ba Đình (1.039), Nam Từ Liêm (725), Thanh Oai (669), Thường Tín (482), Hoàn Kiếm (479).

Với số liệu thống kê kể trên, thủ đô Hà Nội đang là đơn vị đứng đầu cả nước về số ca mắc sốt xuất huyết.

Hiện nay, hàng ngày, BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận 800-1000 bệnh nhân sốt XH đến khám, trong đó có 50-70 bệnh nhân có dấu hiệu nặng cần nhập viện ngay lập tức.

Trao đổi với đồng nghiệp ở các bệnh viện khác, chúng tôi được biết các bệnh viện khác trên địa bàn thành phố Hà Nội, số bệnh nhân sốt xuất huyết cũng đang khá đông.

Phóng viên: Năm nay, dịch sốt xuất huyết phát triển mạnh, có gì khác biệt so với mọi năm không?

Ths.BS Nguyễn Trung Cấp: Dịch sốt xuất huyết ở miền Bắc thường xuất hiện trong khoảng từ tháng 4 đến tháng 11.

Tuy nhiên, mọi năm khoảng tháng 4,5, 6 số bệnh nhân còn ít nhưng năm nay dịch sốt xuất huyết trên địa bàn Hà Nội đang có nhiều diễn biến phức tạp. Dịch bệnh đến sớm hơn 3 tháng so với chu kỳ 30 năm qua. Trong 30 năm qua, đỉnh dịch rơi vào tháng 9, 10, 11 nhưng năm nay đỉnh dịch lại rơi vào tháng 7.

Các chuyên gia đều đưa ra một nhận định chung là dịch sốt xuất huyết năm nay diễn biến phức tạp và đến sớm hơn mọi năm. Theo nhận định của các chuyên gia, con số bệnh nhân mắc sốt xuất huyết chưa Do đó, sự khác biệt lớn nhất là năm nay dịch sốt xuất huyết có vẻ đến sớm hơn, số bệnh nhân cũng đông hơn. Chúng tôi cũng nhận thấy rằng mọi năm, thường đến cuối vụ dịch mới có nhiều bệnh nhân bị nặng, nhưng năm nay, ngay từ đầu vụ dịch chúng tôi cũng đã gặp rất nhiều bệnh nhân có diễn biến nặng, thậm chí có nhiều bệnh nhân tử vong.

Phóng viên: Ngành Y tế đã có nhiều cố gắng trong công tác phòng chống dịch, tuy nhiên số bệnh nhân vẫn tiếp tục tăng trong thời gian gần đây, vậy theo ông, nguyên nhân là do đâu?

Ths.BS Nguyễn Trung Cấp: Thông thường với bệnh sốt xuất huyết có những chu kỳ 4 năm hoặc 10 năm lại có 1 năm dịch bùng phát mạnh mẽ. Điều này liên quan mật thiết với chu kỳ thay đổi về thời tiết, khí hậu.

Tuy nhiên, con người cũng là một trong những yếu tố dẫn đến sự thay đổi của dịch bệnh, quá trình đô thị hóa làm gia tăng môi trường sinh sống của muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết.

Nếu chúng ta không có ý thức giữ vệ sinh môi trường, không phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh, các vũng nước đọng, không dọn các vật dụng, phế thải đọng nước mưa (lốp xe hỏng, vỏ dừa...), đậy nắp bể nước thì loăng quăng vẫn phát triển, vẫn nở thành muỗi và truyền bệnh sốt xuất huyết.

2. Triệu chứng của sốt xuất huyết

Phóng viên: Do sốt xuất huyết lan rộng, đã có các trường hợp bênh nhân tử vong khiến nhiều người lo lắng nên cứ sốt là nghĩ rằng mình mắc sốt xuất huyết. Vậy thưa ông trong trường hợp nào thì nghĩ đến sốt xuất huyết?

Ths.BS Nguyễn Trung Cấp: Triệu chứng đầu tiên của bệnh sốt xuất huyết thường là sốt cao liên tục khoảng 39-40 độ, người bệnh có cảm giác đau đầu, đau hốc mắt, đau mỏi cơ, nhức xương, khớp, có thể buồn nôn hoặc nôn, mệt mỏi, chán ăn, phát ban đỏ trên da.

Nếu một người sống hoặc lưu trú ở vùng đang có dịch sốt xuất huyết mà có các biểu hiện trên thì phải nghĩ ngay đến sốt xuất huyết, cần đi khám và xét nghiệm để xác định bệnh.

Phóng viên: Làm thế nào để biết sốt xuất huyết chuyển độ từ nhẹ sang nặng và cách theo dõi diễn biến bệnh là gì?

Ths.BS Nguyễn Trung Cấp: Bệnh sốt xuất huyết thường diến biến theo 3 giai đoạn: Giai đoạn sốt cao (thường kéo dài từ 2-3 ngày) với các biểu hiện đã nói ở trên, tiếp đến là giai đoạn có biến chứng (thường kéo dài 3-4 ngày tiếp).

Trong giai đoạn này, đa số bệnh nhân giảm sốt và ổn định dần, nhưng có khoảng 10% -20% số bệnh nhân có thể có các biến chứng nặng như tình trạng tăng tính thấm thành mạch gây cô đặc máu, thậm chí tụt huyết áp và có thể tử vong.

Cũng có nhiều trường hợp, bệnh nhân xuất hiện hạ tiểu cầu trong máu gây xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, rong kinh. Nếu tiểu cầu trong máu hạ quá nhiều có thể gây các chảy máu nghiêm trọng như xuất huyết đường tiêu hóa, băng kinh, xuất huyết trong ổ bụng, xuất huyết não, ....

Qua giai đoạn có biến chứng, bệnh nhân chuyển sang giai đoạn hồi phục. Lúc này, người bệnh thường có cảm giác ngứa toàn thân và tình trạng mệt mỏi có thể kéo dàng hàng tuần sau đó.

Giai đoạn có biến chứng (ngày thứ 4,5,6 của bệnh): Mặc dù bệnh nhân đã giảm sốt nhưng vẫn cần theo dõi sát sao, người bệnh cần đi khám và xét nghiệm công thức máu hàng ngày để có thể phát hiện sớm tình trạng hạ tiểu cầu và cô đặc máu nhiều.

Nếu bất kỳ ai gặp phải những tình trạng này hoặc có các dấu hiệu cảnh báo thì cần phải nhập viện ngay để kịp thời chữa trị.

Phóng viên: Hiện nay, hầu hết các cơ sở y tế đều đã đông và thậm chí rơi vào tình trạng quá tải, vậy theo ông khi nào bệnh nhân cần phải nhập viện ngay?

Ths.BS Nguyễn Trung Cấp: Nếu bệnh nhân đi khám, xét nghiệm thấy có tình trạng cô đặc máu, hạ tiểu cầu trong máu nhiều hoặc có các dấu hiệu sau thì cần nhập viện ngay lập tức:

- Đau bụng nhiều, đau tức vùng gan

- Nôn mửa

- Chảy máu từ chân răng hoặc chảy máu cam

- Đi ngoài, đi tiểu ra máu, nôn ra máu.

- Chảy máu dưới da, có thể trông như vết thâm tím

- Khó thở hoặc thở nhanh

- Da lạnh hoặc vã mồ hôi lạnh

- Mệt lả

- Vật vã, li bì hoặc lờ đờ

3. Cách ngừa sốt xuất huyết hiệu quả

Phóng viên: Vậy theo ông, người dân nên làm thế nào để phòng chốngsốt xuất huyết hiệu quả?

Ths.BS Nguyễn Trung Cấp: Thực tế, diệt loăng quăng bọ gậy thường đễ hơn diệt muỗi. Diệt muỗi, phòng tránh muỗi đốt dễ dàng và ít tốn kém, ít nguy hiểm hơn để muỗi đốt sinh bệnh sốt xuất huyết rồi mới đi chữa.

Việc đảm bảo vệ sinh môi trường, diệt loăng quăng bọ gậy và phòng tránh muỗi đốt không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành y tế mà đòi hỏi toàn dân phải chung tay. Người dân nên:

Giữ gìn vệ sinh môi trường sống sạch sẽ; chủ động thực hiện các biện pháp diệt muỗi, diệt bọ gậy loăng quăng tại hộ gia đình cụ thể như sau:

Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt bọ gậy/loăng quăng: đậy kín và thả cá ăn bọ gậy tất cả các vật dụng chứa nước ăn uống sinh hoạt, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến; thu gom, hủy các vật dụng phế thải xung quanh nhà như chai lọ vỡ, ống bơ, vỏ dừa, lốp xe cũ...; loại bỏ các hốc chứa nước tự nhiên như hốc cây, kẽ lá, gốc tre, nứa quanh nhà; bỏ muối vào các bát nước kê chân chạn (tủ đựng chén bát).

Phòng chống muỗi đốt: Mặc quần áo dài che kín tay chân; ngủ trong màn (mùng) kể cả ban ngày; dùng các biện pháp thông thường để xua và diệt muỗi; dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi trong các hộ gia đình.

Người bị sốt xuất huyết hoặc nghi bị mắc bệnh phải nằm trong màn, tránh muỗi đốt để không lây bệnh sang người khác.

Khi có các biểu hiện nghi ngờ bị mắc sốt xuất huyết Dengue cần đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế để được hướng dẫn và điều trị kịp thời.

Phóng viên: Xin cảm ơn ông.