Sốc phản vệ là một trong những nguy cơ có thể xảy ra với bất cứ ai. Hiện tượng này là một phản ứng dị ứng nguy hiểm tới tính mạng, xảy ra trong vòng vài giây hoặc vài phút khi cơ thể tiếp xúc với thành phần gây dị ứng như nọc độc từ nọc ong, hải sản,...
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng sốc phản vệ, nhưng tựu chung lại có những nguyên nhân chính gồm:
- Sốc phản vệ do thuốc
Thuốc là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng sốc phản vệ. Một số loại thuốc tiêm, uống, xông, đặt âm đạo hoặc thuốc bôi ngoài da đều có thể khiến làm xuất hiện tình trạng sốc phản vệ. Tuy nhiên, những loại thuốc tiêm vào tĩnh mạch là nguy hiểm nhất.
Những loại thuốc tiêm tĩnh mạch là những loại thuốc có nguy cơ gây sốc phản vệ cao nhất.
- Sốc phản vệ do thức ăn
Một số loại thực phẩm có nguy cơ gây sốc phản vệ cao hơn những loại thực phẩm khác, gồm các loại thủy hải sản, sữa và các sản phẩm từ sữa, các loại hạt, một số loại rau củ trái cây (dứa, khoai tây), nhộng và các chất phụ gia,...
- Sốc phản vệ do nọc côn trùng
Khi chẳng may bị các loại côn trùng có nọc độc như rắn, rết, bọ cạp, nhện, ong,... cắn thì lượng độc tố trong nọc sẽ tiết ra và xâm nhập vào cơ thể, gây ra hiện tượng sốc phản vệ.
- Sốc phản vệ do tập thể dục
Có lẽ nhiều người sẽ ngạc nhiên khi tập thể dục cũng có thể gây ra tình trạng sốc phản vệ. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn xảy ra trên thực tế. Ở một số người, các bài tập aerobic, chạy bộ có thể gây ra sốc phản vệ. Một sốc khác chỉ thực hiện các hoạt động thể chất cường độ thấp như đi bộ cũng có thể kích hoạt phản ứng trong cơ thể và gây ra sốc phản vệ. Những loại thực phẩm được bạn sử dụng trước khi tập thể dục và tập thể dục khi thời tiết nóng, lạnh hoặc ẩm ướt có liên quan tới sự xuất hiện của hiện tượng sốc phản vệ.
Về cơ bản, các triệu chứng lâm sàng của sốc phản vệ do thuốc, do thức ăn hay các nguyên nhân khác đều giống nhau và xảy ra ở tất cả các cơ quan trong cơ thể.
- Khi bị sốc phản vệ, bệnh nhân sẽ cảm thấy khó thở, ngạt thở, tím tái, suy hô hấp do phế quản bị co thắt, phù dây thanh quản, hoặc phù khí quản.
- Sốc phản vệ khiến tĩnh mạch bị giãn nỡ, huyết áp giảm nhanh, và dẫn tới hiện tượng trụy tim mạch. Khi sốc phản vệ bị chuyển biến nặng, người bệnh sẽ bị thiếu oxy trong máu, thể tích tuần hoàn bị giảm gây ra toan máu và giảm co bóp cơ tim.
- Khi bị sốc phản vệ, bệnh nhân sẽ nhanh chóng cảm thấy đau đầu, chóng mặt, tay chân run rẩy, lơ mơ, nói lảm nhảm. Thậm chí, có thể bị co giật toàn thân và ngất xỉu, hôn mê.
- Nếu nguyên nhân gây ra sốc phản vệ là do thực phẩm hoặc các loại thuốc uống thì bệnh nhân sẽ cảm thấy đau bụng dữ dội, buồn nôn, ỉa chảy không kiểm soát, thậm chí bị chảy máu tiêu hóa.
Nếu bị sốc phản vệ do thực phẩm hay thuốc qua đường uống gây nên, bệnh nhân sẽ đau bụng dữ dội, nôn, buồn nôn, ỉa chảy không kiểm soát, thậm chí chảy máu tiêu hóa.
- Bên cạnh nhưng triệu chứng bên trong, sốc phản vệ còn gây ra những triệu chứng bên ngoài như bị mẩn ngứa, nổi mề đay, phù nề đột ngột ở vùng dưới và trên bề mặt da (chủ yếu ở lưỡi, mắt, môi, miệng, bàn tay, bàn chân, họng và bộ phận sinh dục).
Khi chẳng may bị sốc phản vệ, trước khi bác sĩ cấp cứu thì hãy thực hiện các thao tác như:
- Đặt người bệnh theo tư thế chân cao hơn đầu.
- Nới lỏng quần áo và đắp chăn.
- Nếu xuất hiện hiện tượng nôn mửa, chảy máu thì hãy để bệnh nhân nằm nghiêng.
- Liên tục nói chuyện với bệnh nhân để giữ nhịp thở, tránh để bệnh nhân rơi vào tình trạng hôn mê.
- Nếu bệnh nhân ngưng thở hãy hà hơi thổi ngạt hoặc ép hơi lồng ngực để hồi sức tim phổi.
- Tìm hiểu nguyên nhân gây ra sốc phản vệ.
Tuy nhiên, những thao tác đó chỉ là tạm thời, để chữa trị hãy nhanh chóng đưa bệnh nhân vào bệnh viện gần nhất trong thời gian ngắn nhất.
Sốc phản vệ có diễn tiến rất nhanh, chỉ trong 12 phút sẽ chuyển sang trạng thái nguy kịch. Chính vì vậy, mọi người hãy lưu ý những điều sau để phòng tránh hiện tượng nguy hiểm này:
- Nếu có tiền sử bị dị ứng, hãy đến gặp và trao đổi với bác sĩ và luôn mang theo thuốc giải dị ứng bên người.
- Khi tiêm thuốc nếu thấy xuất hiện những cảm giác bất thường như bồn chồn, sợ hãi, tê lưỡi,... thì hãy nói để bác sĩ dừng tiêm và có thể xử lý kịp thời.
- Sau khi tiêm thì nên ở lại bệnh viên từ 15-30 phút để tránh sốc phản vệ xảy ra muộn
- Khi ăn đồ lạ nên thử một chút để xem có thể có bị phản ứng với thực phẩm đó không. Nếu sau 24 tiếng nếu không thấy hiện tượng bất thường thì mới nên ăn lại.
Theo Dinh Dưỡng
Bạn thường quan tâm đến các vấn đề sức khỏe gì dưới đây ?
Chia sẻ