Các bệnh nhân gặp phải chất tiết của côn trùng thường xuất hiện vào mùa hè như muỗi, bọ chét,... tại các vết đốt đẫn đến phản ứng mạnh hơn so với bình thường. Do đó tình trạng sẩn ngứa xảy ra vào mùa hè thường gặp hơn.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng sẩn ngứa diễn ra, trong đó có trường hợp gặp do côn trùng đốt là chủ yếu hoặc kích thích về cơ học, vật lý, ánh sáng hoặc dị ứng thức ăn, hóa chất gây giải phóng histamin làm xuất hiện tình trạng sẩn ngứa.
Sẩn ngứa cũng có thể là biểu hiện của viêm da cơ địa, một số bệnh lý mạn tính cũng có thể gây ra tình trạng mẩn ngứa như: Bệnh nội tiết đái tháo đường, bệnh tuyến giáp, tuyến cận giáp, viêm gan, xơ gan, tắc mật, suy thận mạn tính, thiếu máu, thiếu sắt,...
Có nhiều người bị mẩn ngứa do môi trường bên ngoài, thời tiết khô hanh, nắng nóng, hóa chất hoặc do cơ thể kết hợp với đồ cay nóng cũng có thể khiến tình trạng sẩn ngứa sảy ra.
Một số yếu tố khiến tình trạng sẩn ngứa diễn ra khác như: Ăn hải sản, đồ ăn cay nóng,...
Các biểu hiện thường gặp của tình trạng sẩn ngứa do sẩn phù dạng mày đay, sẩn huyết thanh. Các mụn nước xuất hiện trên sẩn phù, sẩn hoặc mảng đỏ, các mụn nước có thể vỡ ra, gây tiết dịch và đóng vảy tiết.
Những sẩn ngứa nổi cục là những tổn thương màu đỏ, nâu và xám có kích thước lớn từ 1 đến 2 cm. Đa số các vết xước được hình thành do con người cào, gãi rải rác trên da, các vùng da hở.
Không chủ quan với tình trạng sẩn ngứa mùa hè, có 3 dạng sẩn ngứa mùa hè chính như sau:
Có thể các vết sẩn ngứa không thật sự gây nhiều nguy hại hoặc gây ra những nguy hại ngay đối với sức khỏe. Tuy nhiên, nếu sẩn ngứa ở thể cấp tính ở trẻ nhỏ thường xảy ra vào mùa hè có thể dễ dẫn đến tình trạng nhiễm trùng thứ phát xuất hiện do trẻ gãi, chà xát.
Nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng này do viêm da cơ địa, cơ thể trẻ, da trẻ mẫn cảm với các phản ứng đốt của côn trùng hoặc các loại thức ăn.
Ở thể cấp tính, các tổn thương diễn ra chủ yếu là sẩn phù và mày đay, trên tổn thương còn xuất hiện các mụn nước, vỡ ra tiết dịch, vì vậy nếu không được xử lý đúng cách có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm.
Thể bán cấp sự tiến triển của bệnh diễn ra dai dẳng và có thể dẫn tới tình trạng mạn tính. Nguyên nhân gây ra tình trạng cấp tính là do các bệnh lý như viêm da cơ địa, đái đường, rối loạn chức năng gan, bệnh bạch cầu, u lympho, các khối u nội tạng, gút, suy thận,...
Ở thể bán cấp các tổn thương sẽ xuất hiện với kích cỡ lớn, các nốt sẩn nổi cao, trên chứa mụn nước hoặc vết trượt hay vảy do chà xát kèm triệu chứng ngứa rất nhiều. Các vị trí dễ xuất hiện như các chi hoặc thân mình.
Thể mạn tính được chia làm hai nhóm:
Sẩn ngứa mạn tính đa dạng hay tái phát và tiến triển dai dẳng đối với người bệnh. Tình trạng sẩn ngứa mạn tính diễn ra khiến người bệnh bị ngứa nhiều, chà xát, gãi các vết xước trên bề mặt. Các vị trí thường xảy ra sẩn ngứa là thân mình, chân ở người cao tuổi.
Những tổn thương do tình trạng sẩn ngứa xảy ra là tổn thương ban đầu có xu hướng lichen hóa, điều này tạo thành mảng thâm nhiễm. Việc sẩn cục tổn thương dai dẳng có thể kéo dài hàng năm thậm chí từ năm này qua năm khác. Tình trạng này diễn ra khiến người bệnh bị ngứa nhiều, chà xát và gãi nhiều ở các chi.
Lưu ý: Đối với sẩn ngứa xảy ra ở phụ nữ mang thai thường xuất hiện vào tháng thứ 3 hoặc thứ 4 của thai kỳ. Vị trí thường xuất hiện ở tứ chi và thân mình. Các tổn thương từ sẩn ngứa đối với phụ nữ mang thai sẽ giảm đi sau sinh. Nhưng bệnh vẫn có xu hướng có thể tiếp tục xuất hiện trở lại đối với các lần mang thai tiếp theo.
Thực tế, sự đa dạng của các nguyên nhân gây ra tình trạng sẩn ngứa khiến việc điều trị sẩn ngứa trở nên khó khăn hơn. Trước khi điều trị phải tìm hiểu, phát hiện nguyên nhân gây ra bệnh thì mới có thể khắc phục.
Để điều trị tình trạng sẩn ngứa còn phụ thuộc vào từng giai đoạn có thể điều trị thích hợp, giúp bệnh nhân giảm gãi, chà xát gây các vết thương hở, tổn thương trên da.
Ngoài ra, có thể sử dụng một số loại thuốc bôi khi bị sẩn ngứa như thuốc corticosteroid. Đối với từng mức độ tổn thương, bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa ra chỉ dẫn cụ thể. Cũng có thể bác sĩ sẽ chỉ định kháng histamin uống.
Đối với bệnh nhân bị sẩn ngứa để phòng bệnh và hạn chế tình trạng bệnh tái phát cần tránh các yếu tố kích thích như: hạn chế sử dụng thuốc, tránh các loại côn trùng đốt, loại bỏ các loại thức ăn quá mẫn, nếu sẩn ngứa do thời tiết có thể sử dụng các loại kem chống nắng chống tia UVA và UVB.
Hạn chế ăn các loại thực phẩm dễ gây dị ứng, sẩn ngứa đối với cơ thể:
- Người lớn cần cẩn trọng khi sử dụng các loại thực phẩm này: Cá biển, tôm, cua, sò, ốc, đậu phộng (lạc), quả óc chó, trứng.
- Các bậc phụ huynh cần lưu ý khi để trẻ sử dụng trứng, sữa, lúa mì, đậu nành, đậu phộng,... đề phòng trường hợp trẻ bị dị ứng.
- Đối với các loại da khô bạn cần sử dụng chất giữ ẩm thường xuyên, hạn chế tối đa chà xát lên các vị trí tổn thương trên da.
- Hạn chế đi ra ngoài nắng, cần mặc quần áo bảo vệ đối với tình trạng sẩn ngứa do ánh sáng.
- Nên dọn dẹp nhà cửa, phòng sạch sẽ, thoáng mát và sử dụng thêm các loại thuốc diệt côn trùng, mắc màn khi đi ngủ để tránh bị côn trùng đốt gây ra tình trạng sẩn ngứa trên da.