Ruồi có thể nhiễm và lây lan Covid-19 không?

Một nghiên cứu kiểm tra xem ruồi có lây lan Covid-19 không đã được công bố trên tạp chí Parasites & Vectors (1) cho thấy những con ruồi tiếp xúc với virus SARS-CoV-2 thông qua sữa và nghiên cứu khác kiểm tra virus sau khi có tiếp xúc với ruồi nhiễm virus COVID-19.

Hay nói cách khác, nghiên cứu được chia là hai phần:

- Phần 1: Kiểm tra việc ruồi có thể nhiễm virus Covid-19 không

- Phần 2: Kiểm tra về khả năng lây truyền nếu ruồi nhiễm virus Covid-19.

Sau khi ruồi được tiếp xúc với miếng gạc có thấm sữa bị nhiễm virus thì khi các nhà khoa học quét RNA cho thấy ruồi đã dương tính với virus SARS-CoV-2 sau 4 giờ và 24 giờ. Điều này gợi mở rằng, cần xem xét việc ruồi có thể mang và truyền virus tới các bề mặt khác.

Các tác giả của nghiên cứu này kết luận rằng: "Nghiên cứu này chỉ là tiền đề và cần được thực hiện sâu hơn để xác định xem liệu sự lây truyền của loài ruồi có xảy ra một cách tự nhiên hay không và những tác động tiềm ẩn của chuỗi sự kiện này tới sức khỏe cộng đồng".

Đồng tác giả nghiên cứu Jürgen A. Richt, DVM, Tiến sĩ , giáo sư tại Đại học Bang Kansas và giám đốc Trung tâm về các bệnh truyền nhiễm cho biết thêm: "Ruồi dễ bị thu hút bởi các chất lỏng thông thường như sữa, dịch tiết,.. và môi trường này có thể nhiễm vi khuẩn, virus hay các kí sinh trùng". Tuy nhiên, nguy cơ lây nhiễm virus từ ruồi là khá mỏng - nếu không muốn nói là không thể.

"Nghiên cứu được thực hiện trong môi trường được kiểm soát (controlled environment) và kết quả đã chứng mình rằng, mặc dù ruồi nhà có thể mang theo dịch chứa virus SARS-CoV-2 nhưng chúng không truyền virus (mang lây nhiễm) tới một bề mặt khác" - Tiến sĩ Dana Nayduch, đồng tác giả nghiên cứu nói thêm. "Tuy vậy thì nghiên cứu này cũng gợi mở ra rằng cần làm thêm các nghiên cứu khác để xác định xem ruồi có thể mang virus ở bên ngoài môi trường đã được kiểm soát hay không".

1. Cách mà COVID-19 lây lan

Theo Trung tâm kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh CDC cho biết thì Covid-19 chủ yếu lây lan khi tiếp xúc gần với người mang mầm bệnh (2). Đặc biệt khi tiếp xúc ở khoảng cách càng gần (dưới 2m ~ 6 feet) sẽ có nguy cơ lây nhiễm cao nhất.

Khi những người mang virus Covid-19 ho, hắt hơi, nói chuyện, thở,... họ sẽ tạo ra các giọt bắn hô hấp có chứa mầm bệnh. Nếu người lành hít phải hay các giọt bắn bám lên mũi, miệng,... thì sẽ bị nhiễm bệnh.

Bạn nên tìm hiểu thêm về Các dấu hiệu đi kèm với triệu chứng ho có thể là biểu hiện nhiễm Covid-19.

CDC cũng khuyến cáo rằng, một người có thể nhiễm virus Covid-19 nếu tiếp xúc với bề mặt có bám virus và sau đó đưa tay chạm vào mặt, mắt, mũi miệng và không rửa tay đúng cách.

2. Ruồi có thể lây lan COVID-19 hay không?

Trong khi nghiên cứu của nhóm tác giả kể trên được thực hiện trong một môi trường được giả lập tương tự với hoàn cảnh bình thường bên ngoài. Thì, câu hỏi được đặt ra rằng là: "Ruồi có thể nhiễm virus không?" - câu trả lời là CÓ.

Tuy nhiên, khả năng lây lan virus của chúng có thể bị hạn chế. TS Nayduch nói: "Phần thứ hai của nghiên cứu là nghiên cứu về sự lây truyền cho thấy ruồi không truyền virus truyền nhiễm và hiện tại chưa có bằng chứng nào cho thấy ruồi đóng vai trò vật trung gian trong lây truyền SARS-CoV-2".

Các chuyên gia khuyên rằng không nên lo lắng

Nhìn chung, các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm đang nghi ngờ về khả năng truyền bệnh của loài ruồi. Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm  Amesh A. Adalja, MD , học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins cho biết: "Đây không phải là cách mà Covid-19 lây lan".

TS.Adalja cho biết, sẽ mất nhiều thời gian để có thể tạo ra những thí nghiệm có hoạt cảnh tương tự như môi trường bình thường. Chẳng hạn như có dung dịch sữa chứa virus Covid-19 thì mất bao lâu sẽ có ruồi đậu vào và mang virus đi?

Đồng quan điểm với TS.Adalja, John Sellick, DO, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm và giáo sư y khoa tại Đại học Buffalo/SUNY. Ông nói thêm: "Sau những bài học từ dịch HIV hay Ebola cho thấy, bạn không cần phải lo lắng khi có báo cáo thí nghiệm về việc ruồi, muỗi trong môi trường thí nghiệm có thể mang theo virus sau khi tiếp xúc với thứ gì đó - điều này không có nghĩa là virus lây lan theo cách như vậy".

Sellick cũng nhấn mạnh rằng, Covid-19 là một loại virus đường hô hấp. Bạn cần nhớ nguy cơ lây lan đầu tiên đến từ các giọt bắn, sau đó tới các bề mặt. Nhưng ruồi không phải là con đường lây lan chính của dịch Covid-19.

Tóm lại, mặc dù ruồi không phải là mắt xích quan trọng trong việc truyền bệnh nhưng nó cũng có thể đóng một vai trò khác. Nayduch cho biết, "Chúng ta có thể sàng lọc truy vết virus và sử dụng ruồi làm công cụ phát hiện virus trong môi trường bằng một cách nào đó".

Nguồn dịch: https://www.verywellhealth.com/house-flies-covid-19-carriers-5180607#citation-1