Theo một khảo sát gần đây về một số bệnh nhân bị bệnh tâm thần tại Tp HCM cho thấy số người người mắc bệnh tâm thần nói chung chiếm khoảng 16% dân số. Trong nhóm người được khảo sát có khoảng 56% là nữ giới và hầu hết là nằm trong lứa tuổi sinh sản.
Đặc biến những rối loạn tâm thần ở phụ nữ biểu hiện rõ rệt nhất ở những người đang trong thời kỳ mang thai. Tuy nhiên lại có rất ít người chú ý đến những triệu chứng trầm cảm khi mang thai cũng như tác động của tình trạng này đến mẹ bầu và thai nhi.
Nếu mẹ bị bầu bị stress trong thời gian mang thai sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của thai nhi (ảnh: internet)
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, nếu mẹ bị bầu bị stress trong thời gian mang thai sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của thai nhi. Đây là một trong những triệu chứng trầm cảm khi mang thai nhiều người mắc phải nhất.
Nếu bị stress ở 3 tháng đầu thai kỳ, thì thời gian mang thai sẽ ngắn hơn, tỉ lệ thai chết lưu cao hơn. Nếu bị stress trong 3 tháng cuối thì thai nhi sẽ bị nhẹ cân. Dù stress xảy ra ở bất cứ thời điểm nào cũng sẽ làm tăng nguy cơ tử vong sơ sinh.
Tần suất rối loạn stress sau chấn thương trong thời gian mang thai ước tình khoảng 3,5%, khi gặp những triệu chứng trầm cảm khi mang thai mẹ bầu sẽ có nguy cơ cao bị thai lạc chỗ, sẩy thai, nôn nhiều và chuyển dạ sớm.
Trong thời gian mang thai tần suất rối loạn trầm cảm ở phụ nữ khoảng từ 13% đến 20%. Ngoài ra, trầm cảm khi mang thai còn gây nên một số biến chứng như sảy thai, chảy máu thai kỳ, sức đề kháng động mạch tử cung cao hơn và nguy cơ sinh mổ cũng cao hơn.
Trầm cảm khi mang thai còn gây nên một số biến chứng nguy hiểm (ảnh: internet)
Nếu khi mẹ bầu gặp phải các triệu chứng trầm cảm khi mang thai thai nhi cũng có những khác biệt về hành vi trong tử cung, nhịp tim cũng có những sự khác biệt. hơn nữa khi mẹ bầu bị trầm cảm có thể dẫn đến một số hành vi không tốt cho sức khỏe như hút thuốc lá, uống rượu, dùng ma túy và tăng cân.
Hơn nữa, nếu gặp phải triệu chứng trầm cảm khi mang thai, mẹ bầu sẽ ít đi khám thai định kỳ, kém ăn, sức khỏe yếu, trọng lượng cơ thể không đủ và khả năng tự chăm sóc bản thân cũng kém.
Ngoài stress thì mẹ bầu có thể gặp phải một số rối loạn tâm thần kèm theo như lạm dụng chất gây nghiện, rối loạn ăn uống, rối loạn hoảng loạn... Những hiện tượng này cũng ảnh hưởng không tốt đến thai nhi.
Nếu mẹ bầu bị rối loạn lưỡng cực trong giai đoạn hưng cảm mà mang thai sẽ có những biểu hiện như gia tăng hoạt động tình duch, hoạt động thể lực quá mức, lạm dụng ma túy, rượu bia và chất kích thích.Trong trường hợp mẹ bầu bị rối loạn lưỡng cực thường sẽ kết hợp với các bất thường về nhau thai và dẫn đến chảy máu khi mang thai.
Với trường hợp bị rối loạn hoảng loạn thì nguy cơ cao bị chuyển dạ sớm và sinh non, thời gian mang thai rút ngắn, nhiều nước ối và thiếu máu. Tỷ lệ mẹ bầu bị rối loạn hoảng loạn khoảng 1-2%
Còn với tình trạng rối loạn ăn uống trong khi mang thai thì với chứng chán ăn tâm thần có khoảng 1,4%, chứng chán ăn vô độ có khoảng 1,6% và những người mắc cả 2 chứng này khoảng 3,7%. Nếu mẹ bầu mắc chứng ăn vô độ thì nguy cơ cao sẽ bị sảy thai, sinh non, nôn ói và bị đái tháo đường trong thai kỳ. Nếu mẹ bầu mắc chứng chán ăn tâm thần sẽ có nguy cơ cao bị đái tháo đường, thai nhẹ ký.
Trầm cảm trong khi mang thai ảnh hưởng rất lớn đến mẹ và bé (ảnh: internet)
Mẹ bầu trong khi mang thai bị tâm thần phân liệt thường có thời gian thai kỳ không suôn sẻ, tỷ lệ tử vong sơ sinh cao do ít khi đi khám thai định kỳ. Bên cạnh đó mẹ bầu dễ bị tâm thần phân liệt hay những rối loạn tâm thần khác. Nếu trong trường hợp bị tâm thần phân liệt sẽ có nguy cơ cao thai bị sinh non, tuổi thai thấp, thai bị nhẹ cân, thai bị bất thường về tim mạch, thai chết lưu.
Do đó nếu muốn mang thai và có thai kỳ khỏe mạnh ngay khi thấy xuất hiện những triệu chứng trầm cảm khi mang thai các mẹ hãy tiến hành điều trị ngay. Mẹ bầu đang điều trị bệnh tâm thần vẫn có thể mang thai, tuy nhiên cần phải có ý kiến của bác sĩ về vấn đề mang thai. Nếu trong trường hợp muốn mang thai thì trước thời điểm thụ thai 1 tháng bệnh nhân nên ngưng dùng thuốc.
Hầu hết, sau khi ngưng dùng thuốc các loại bệnh tâm thần sẽ không xuất hiện trở lại ngay. Nếu được bác sĩ đồng ý thì mẹ bầu nên kiêng dùng thuốc ít nhất trong vòng 3 tháng đầu của thai kỳ. Bởi vì đây là thời kỳ quan trọng nhất ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi. Nếu trong trường hợp bắt buộc phải dùng thuốc thì nên dùng những loại thuốc được lưu hành lâu năm, các tác dụng phụ của thuốc cũng được ghi nhận cụ thể.
Như vậy trầm cảm trong khi mang thai ảnh hưởng rất lớn đến mẹ và bé. Do đó nếu thấy xuất hiện những rối loạn tâm thần hay các triệu chứng trầm cảm khi mang thai mẹ bầu hãy đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và có hướng can thiệp kịp thời.