Quản lý cuộc sống sau kết thúc điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Tham vấn chuyên môn: - Bác sĩ Chuyên khoa I Bệnh viện Quân Y 108
Quản lý cuộc sống sau kết thúc điều trị ung thư tuyến tiền liệt
Sau khi kết thúc điều trị ung thư tuyến tiền liệt có thể bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhõm tuy nhiên thật khó khi không lo lắng tới việc ung thư tuyến tiền liệt tái phát. Dưới đây là cách quản lý cuộc sống (theo dõi và chăm sóc) sau điều trị ung thư tuyến tiền liệt kết thúc.

Đối với hầu hết nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt thì việc điều trị có thể loại bỏ hay tiêu diệt ung thư. Việc kết thúc điều trị ung thư tuyến tiền liệt mặc dù khá nhẹ nhõm nhưng vẫn còn những lo lắng. Ung thư tuyến tiền liệt có thể tái phát ở các bộ phận khác của cơ thể và cũng có thể không bao giờ biến mất hoàn toàn.

Học cách sống với ung thư tuyến tiền liệt như thế nào sau khi kết thúc điều trị và chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đối mặt với tái phát bệnh như thế nào?

1. Hỏi bác sĩ về một kế hoạch theo dõi định kỳ sau khi kết thúc điều trị ung thư tuyến tiền liệt.

Kế hoạch sau kết thúc điều trị ung thư tuyến tiền liệt có thể bao gồm:

- Lịch trình cho các kỳ kiểm tra tiếp theo

- Lịch trình cho các xét nghiệm khác mà bệnh nhân có thể cần cho tương lai, có thể là xét nghiệm phát hiện sớm các loại ung thư khác (ung thư bàng quang, ung thư tinh hoàn,...) hoặc xét nghiệm để tìm kiếm những ảnh hưởng lâu dài tới sức khoẻ sau điều trị ung thư tuyến tiền liệt mà bệnh nhân có thể gặp phải.

- Danh sách một loạt các tác dụng phụ sau điều trị ảnh hưởng muộn hoặc dài hạn có thể gặp do hậu quả của việc điều trị trước đó, danh sách này cần bao gồm cả các vấn đề cần theo dõi và khi nào cần liên hệ với bác sĩ

- Lời khuyên về chế độ dinh dưỡng và các hoạt động thể chất phù hợp với thể trạng của bệnh nhân.

2. Hướng dẫn chi tiết về kế hoạch theo dõi và chăm sóc

- Về lịch trình theo dõi sau kết thúc điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Ngay cả khi bạn đã kết thúc điều trị thì các bác sĩ vẫn sẽ tiếp tục theo dõi tình hình sức khoẻ của bạn một cách chặt chẽ. Điều quan trọng mà bệnh nhân cần nhớ chính là các cuộc hẹn tái khám. Trong các cuộc hẹn này bác sĩ sẽ đặt cho bạn những câu hỏi về bất cứ một vấn đề nào mà bạn có thể gặp phải. Ngoài ra thì bạn cũng có thể được yêu cầu làm các bài xét nghiệm để tìm kiếm dấu hiệu ung thư tái phát, di căn và tác dụng phụ của điều trị.

Một số tác dụng phụ của điều trị ung thư tuyến tiền liệt có thể kéo dài hoặc thậm chí không xuất hiện cho tới nhiều năm sau khi kết thúc điều trị. Thăm khám bác sĩ định kỳ là cách tốt nhất để theo dõi sức khoẻ của mình.

Về xét nghiệm, các xét nghiệm sau khi kết thúc điều trị ung thư tuyến tiền liệt có thể bệnh nhân sẽ cần làm đó là xét nghiệm nồng độ PSA, thăm khám trực tràng,... đó là trong trường hợp tuyến tiền liệt của người bệnh chưa bị cắt bỏ.

Các xét nghiệm này có thể bắt đầu trong một vài tháng sau khi điều trị kết thúc. Tần suất tái khám và xét nghiệm cần phải phụ thuộc vào việc bạn kết thúc điều trị khi đang ở giai đoạn nào cũng như khả năng ung thư tuyến tiền liệt có thể tái phát là bao nhiêu.

Hầu hết bệnh nhân sẽ được chỉ định làm xét nghiệm PSA trong khoảng 6 tháng/1 lần trong vòng 5 năm đầu sau khi kết thúc điều trị và ít nhất là hàng năm sau đó.

Ngoài xét nghiệm PSA thì xạ hình xương hay chụp MRI cũng có thể được chỉ định thực hiện.

- Hoạt động thể chất thường xuyên

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng nam giới tập thể dục thường xuyên sau điều trị ung thư tuyến tiền liệt kết thúc có ít tỷ lệ tử vong hơn so với những nam giới sau kết thúc điều trị không tập luyện gì cả.

Không có một con số chính xác về việc cần bao nhiêu hoạt động, nhưng việc hoạt động thường xuyên có vẻ tốt hơn. 

- Giữ cân nặng ở mức phù hợp

- Bỏ hút thuốc

Một vài nghiên cứu cho biết nam giới hút thuốc có khả năng tái phát ung thư tuyến tiền liệt cao hơn và dễ tử vong hơn nhóm không hút thuốc. Việc nghiên cứu vấn đề bỏ thuốc lá có giảm được những rủi ro này hay không vẫn cần phải xem xét thêm, tuy vậy thì bỏ thuốc lá được biết đến như việc bảo vệ sức khoẻ khỏi một số vấn đề khác.

- Dinh dưỡng và chế độ ăn uống

Một chế độ ăn uống lành mạnh nhiều rau và ít chất béo động vật có thể hữu ích đối với bệnh nhân sau điều trị ung thư tuyến tiền liệt kết thúc. Chưa có nghiên cứu rõ ràng về vấn đề này nhưng chế độ ăn lành mạnh sẽ giúp cải thiện sức khoẻ tổng thể của bạn và chống chọi với nguy cơ mắc bệnh hay tái phát.

- Các hỗ trợ về tinh thần

Đây là phần dành cho người nhà bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt. Người bệnh vừa kết thúc điều trị ung thư tuyến tiền liệt có thể vui mừng nhưng bên cạnh đó lại là sự lo lắng. Vì thế mà cần phải lắng nghe, động viên tinh thần người bệnh. Đối với những nam giới đang gặp vấn đề về sức khoẻ tình dục thì lại càng cần sự thông cảm và kiên nhẫn của đối tác.

3. Có thể gặp ung thư thứ hai sau điều trị ung thư tuyến tiền liệt kết thúc không?

Đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt vẫn có thể mắc các bệnh ung thư khác. Trên thực tế, những người sống sót sau ung thư tuyến tiền liệt có nguy cơ mắc một số loại ung thư khác: 

- Ung thư ruột non

- Ung thư mô mềm

- Ung thư bàng quang

- Ung thư tuyến giáp

- Ung thư tuyến ức

- Khối u hắc tố của da 

- Ung thư trực tràng

- Bệnh bạch cầu tuỷ cấp tính.




Nguồn dịch: https://www.cancer.org/cancer/prostate-cancer/after-treatment/follow-up.html

Tác giả: Phạm Thanh