Polyp đại tràng là gì? Các nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị của bệnh như thế nào… là những nỗi băn khoăn của nhiều người hiện nay. Nếu bạn không phải là chuyên gia y tế hoặc những người am hiểu về y học, bạn vẫn có thể hiểu khái quát về bệnh này qua những thông tin cơ bản sau.
Polyp đại tràng là tình trạng tổn thương đại tràng lành tính, có hình dạng như khối u lồi vào hình thành trên niêm mạc đại tràng. Hầu hết các polyp đại tràng là vô hại. Tuy nhiên theo thời gian, một số polyp có thể phát triển thành ung thư ruột kết tăng nguy cơ gây tử vong cao. Bệnh polyp đại tràng khá phổ biến đặc biệt với người trên 50 tuổi. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ người trẻ tuổi có nguy cơ mắc bệnh ngày càng tăng vì thế không nên xem thường bệnh này.
Hình ảnh bệnh polyp đại tràng
Polyp đại tràng có nhiều loại khác nhau. Trong đó có hai loại phổ biến nhất là polyp tăng sản và polyp tuyến.
Polyp tăng sản: Là loại polyp có kích thước nhỏ, không có khả năng trở thành ác tính và là loại polyp không nguy hiểm. Các polyp dạng này thường nằm ở phần cuối của đại tràng
Polyp tuyến: Hầu hết bệnh ung thư ruột kết có bắt đầu từ loại polyp này mặc dù không phải tất cả các polyp tuyến đều trở nên có hại. Các polyp tuyến trông khác nhau dưới kính hiển vi dựa vào cách chúng phát triển. Các bác sĩ chia thành các loại theo kích thước, hình dạng, đặc điểm cụ thể.
Để phân biệt hai loại polyp đại tràng này, các bác sĩ dựa vào kết quả mô bệnh học sau khi cắt bỏ polyp. Nhìn chung, kích thước của polyp tuyến càng lớn thì khả năng trở thành bệnh ung thư càng cao hơn. Vì thế, thông thường với kích thước lớn polyp lớn hơn 5mm cần được loại bỏ sớm để ngăn chặn sự phát triển.
Polyp đại tràng thường không có triệu chứng rõ rệt. Vì thế, cách chính xác nhất xác định bạn có mắc bệnh hay không thường dựa vào kết quả xét nghiệm, phân tích. Tuy nhiên, nếu bạn có các triệu chứng sau, rất có thể nguy cơ bạn bị bệnh là rất cao:
- Có máu trong phân khi đi ngoài: máu xuất hiện khi bạn đi ngoài là dấu hiệu chảy máu bên trong đại tràng và rất có thể đây là biểu hiện của bệnh polyp đại tràng.
- Dấu hiệu tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài hơn một tuần
- Thường xuyên cảm giác đau bụng
- Mệt mỏi hoặc khó thở. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn không có đủ chất sắt, điều này có thể xảy ra nếu polyp chảy máu.
Hãy thăm khám sức khỏe nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số những dấu hiệu trên. Những dấu hiệu này không có nghĩa bạn bị polyp đại tràng hoặc ung thư ruột kết, đây cũng có thể là dấu hiệu của bệnh trĩ hoặc việc tác dụng phụ của một số loại thuốc. Tuy nhiên, việc khám bệnh sẽ giúp bạn biết chắc chắn tình trạng sức khỏe.
Đi ngoài ra máu là một triệu chứng thường gặp của bệnh polyp đại tràng
Không có kết luận chính xác nào về nguyên nhân gây ra polyp đại tràng là gì. Với người bình thường, các các tế bào khỏe mạnh phát triển và phân chia theo một nguyên tắc cụ thể. Polyp đại tràng có thể xảy ra với bất cứ ai khi các tế bào phát triển và phân chia nhiều hơn mức cần thiết. Polyp đại tràng là một bệnh rất phổ biến ở cả nam và nữ, ở nhiều độ tuổi, quốc gia khác nhau. Các yếu tố như chế độ ăn uống và môi trường là những yếu tố tăng nguy cơ hình thành polyp như :
- Thường xuyên ăn các loại thực phẩm nhiều chất béo
- Chế độ ăn nhiều thịt đỏ
- Ít chất xơ trong chế độ ăn hàng ngày
- Người có thói quen hút thuốc lá
- Người sử dụng các thuốc chống viêm không steroid, aspirin
Ngoài các nguyên nhân phổ biến trên, các đối tượng có nguy cơ mắc polyp đại tràng cao hơn gồm:
- Người thừa cân, béo phì
- Người trên 50 tuổi: theo các thống kê sức khỏe hiện nay, tỷ lệ người mắc bệnh polyp đại tràng xảy ra sau 50 tuổi lên đến 90% và thường gặp hơn ở nam giới. Vì thế, những người trên 50 tuổi nên thực hiện các xét nghiệm sàng lọc ung thư đại tràng để phát hiện kịp thời sự hình thành các polyp.
- Trong gia đình từng có người mắc bệnh ung thư ruột kết hoặc polyp. Yếu tố di truyền là một yếu tố đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển polyp. Vì thế, xu hướng nhiều thế hệ trong gia đình mắc bệnh cao hơn thông thường. Vì thế, nếu trong gia đình có tiền sử mắc các bệnh về đại tràng nên thực hiện sàng lọc bệnh sớm.
- Người có tiền sử polyp, ung thư buồng trứng hoặc ung thư tử cung
- Các bệnh liên quan đến ruột kết như viêm loét đại tràng
- Người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 không kiểm soát
Để chẩn đoán polyp đại tràng chính xác, các bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm bao gồm:
- Nội soi đại tràng: Nội soi đại tràng là phương pháp chẩn đoán hình ảnh được thực hiện bằng cách sử dụng ống nội soi mềm đưa qua hậu môn vào trực tràng, đại tràng để phát hiện những bất thường trên bề mặt niêm mạc đại tràng. Nếu tìm thấy polyp, các bác sĩ sẽ loại bỏ trực tiếp hoặc lấy mẫu mô phân tích để đưa ra kết luận.
Nội soi đại tràng giúp chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh
- Chụp cắt lớp CT, sử dụng tia X và máy tính để tạo ra hình ảnh đại tràng từ bên ngoài cơ thể và phát hiện có polyp hay không.
- Xét nghiệm phân: Phát hiện chảy máu vi thể hoặc những điểm bất thường để thực hiện nội soi.
Phương pháp điều trị polyp đại tràng phổ biến nhất hiện nay và đem lại hiệu quả tốt nhất cho người bệnh là cắt bỏ polyp để ngăn ngừa tiến triển thành ung thư đại tràng. Các bác sĩ có thể thực hiện cắt bỏ polyp kích thước nhỏ thông qua nội soi đại tràng bằng việc sử dụng vòng dây hoặc kẹp trong thiết bị nội soi để loại bỏ polyp. Trong trường hợp polyp có kích thước lớn có thể mổ nội soi hoặc thực hiện mổ mở ổ bụng. Sau đó, các loại polyp này sẽ được tiến hành phân tích để biết được có tế bào ung thư hay không.
Chỉ nên thực hiện bỏ polyp ở các trung tâm y tế uy tín, bởi nếu với kích thước lớn khi cắt bỏ có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như chảy máu dữ dội, thủng đại tràng...
Loại bỏ polyp khi nội soi đại tràng
Khi polyp đại tràng đã tiến triển thành ung thư, cần điều trị theo tình trạng phát triển của bệnh. Thông thường các bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật thay thế cắt bỏ ruột già và ghép trực tràng với ruột non. Lúc này, người bệnh sẽ được phẫu thuật tạo lỗ mở ruột non ra ngoài thành bụng tạo hậu môn nhân tạo. Các chất thải cơ thể được đưa ra ngoài thông qua lỗ mở vào túi dùng một lần.
Một số polyp đại tràng sau khi phát triển nếu không được loại bỏ kịp thời có thể trở thành ung thư. Các polyp được loại bỏ sớm càng ít có khả năng biến chứng thành ác tính. Vì thế, để ngăn ngừa biến chứng người bệnh cần thăm khám và điều trị kịp thời bệnh.
Để phòng ngừa bệnh polyp đại tràng, bạn cần chú ý trong chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng và tập luyện hàng ngày. Cụ thể:
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh để phòng ngừa bệnh. Chú ý bổ sung nhiều rau xanh, ngũ cốc, trái cây, tăng cường bổ sung vitamin D và canxi từ các thực phẩm như sữa chua, sữa, phomai, trứng, cá, gan...
- Hạn chế các yếu tố nguy cơ trong chế độ ăn bằng cách ăn ít chất béo, thịt đỏ và các loại mỡ động vật.
- Tránh căng thẳng, luôn tạo tinh thần thoải mái, sinh hoạt khoa học để hạn chế các rối loạn chuyển hóa, rối loạn nội tiết.
- Bỏ hút thuốc lá, hạn chế bia rượu và các chất kích thích
- Nếu thừa cân, nên thực hiện chế độ giảm cân khoa học
- Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên. Một số môn thể dục tốt cho cơ thể như yoga, đi bộ, bơi lội, đạp xe, chạy… giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể khỏe mạnh.
- Thường xuyên thăm khám bệnh định kỳ và thực hiện nội soi tiêu hóa để tầm soát, phòng ngừa bệnh.
- Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh polyp đại tràng, hãy hỏi bác sĩ nếu bạn nên được tư vấn di truyền và khi nào bạn nên bắt đầu sàng lọc polyp.
- Cắt polyp đại tràng có đau không?
Trong quá trình thực hiện cắt bỏ polyp đại tràng, bệnh nhân sẽ được các bác sĩ thực hiện tiêm thuốc gây mê nên sẽ không thấy đau. Khi thuốc gây mê hết hiệu lực thì người bệnh sẽ có cảm giác đau nhẹ ở vùng bụng một vài ngày rồi biến mất.
- Cắt bỏ polyp đại tràng phải nằm viện bao lâu?
Thời gian nằm viện sau khi cắt bỏ polyp đại tràng phụ thuộc vào tính chất của khối polyp. Trong trường hợp các khối polyp dạng lành tính với kích thước nhỏ và số lượng ít thì người bệnh có thể về nhà ngay sau khi cắt mà không cần phải nằm viện. Với những trường hợp khối polyp phức tạp, có nghi ngờ về ung thư và số lượng khối polyp nhiều, kích thước lớn người bệnh sẽ được chỉ định nằm viện 1-2 ngày để theo dõi và đưa ra kết luận điều trị.
- Cắt polyp đại tràng hết bao nhiêu?
Chi phí cắt polyp đại tràng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ sở khám chữa bệnh, tình trạng bệnh… Thông thường, chi phí này thường dao động khoảng 2 - 7 triệu đồng (gồm xét nghiệm, nội soi, phẫu thuật và hậu phẫu)
- Sau khi cắt polyp đại tràng có cần kiêng cữ gì không?
Sau khi thực hiện cắt polyp đại tràng, các bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân chế độ ăn uống cũng như cách chăm sóc bản thân để tổn thương nhanh lành, hạn chế kích ứng hệ tiêu hóa. Một số loại thực phẩm nên kiêng như trà, cà phê, nước ngọt, rượu. Ngoài ra, bệnh nhân cần hạn chế các thức ăn cay, chua, giữ cơ thể thư giãn, tránh thức khuya.
- Có cần tái khám sau khi cắt polyp đại tràng?
Sau khi được thực hiện cắt bỏ polyp đại tràng, bạn vẫn cần phải quay lại để kiểm tra thêm theo chỉ định của bác sĩ. Thông thường trong khoảng 3 năm hoặc lâu hơn.
Hình ảnh bệnh polyp đại tràng
Hình ảnh bệnh polyp đại tràng
Hình ảnh bệnh polyp đại tràng
Trên đây là một số thông tin cơ bản về polyp đại tràng là gì, nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Hy vọng những thông tin trên hữu ích với bạn. Đừng quên giữ cho mình một lối sống, chế độ dinh dưỡng, tập luyện khoa học để có sức đề kháng tốt, phòng ngừa bệnh hiệu quả.
Bạn thường quan tâm đến các vấn đề sức khỏe gì dưới đây ?
Chia sẻ ![[Infographics] - 8 bộ phận cơ thể bị "bào mòn" như thế nào bởi thức ăn nhanh?](https://suckhoehangngay.mediacdn.vn/zoom/264_180/2019/12/24/polyp-dai-trang-1-1577204670792294133304-crop-15772053370801860808339.jpg "[Infographics] - 8 bộ phận cơ thể bị \"bào mòn\" như thế nào bởi thức ăn nhanh?")