Để phòng bệnh sốt xuất huyết hiệu quả, trước tiên cần xác định được nguyên nhân gây bệnh.
Bệnh sốt xuất huyết chủ yếu do virus Dengue từ cơ thể loài muỗi Aedes aegypti (muỗi vằn) gây nên theo chu kỳ: Muỗi cái Aedes hút máu bệnh nhân nhiễm virus Dengue, virus này ủ bệnh trong cơ thể muỗi từ 8 đến 11 ngày. Trong thời gian đó truyền bệnh cho người, virus đi vào cơ thể người rồi tiếp tục lại quay lại vòng tuần hoàn: muỗi Aedes hút máu từ cơ thể người bệnh rồi truyền sang cơ thể người lành.
Muỗi Aedes là loài muỗi nhỏ, chân và thân có đốm trắng có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Loài muỗi này có khả năng mang theo virus Dengue gây sốt xuất huyết ở người. Muỗi hoạt động mạnh nhất vào thời điểm sáng sớm và chiều tối trong ngày, thường ẩn nấp trong các bụi cây, đậu ở những góc tối hoặc chăn màn, dây phơi. Muỗi Aedes sinh sản mạnh nhất trong mùa mưa khi thời tiết khoảng 29 - 31 độ. Loài này thường đẻ trứng ở vũng nước, ao hồ, chum vại, đồ phế thải có chứa nước,...
Muỗi vằn (muỗi Aedes) là nguyên nhân chủ yếu gây bệnh. Vì vậy, để phòng bệnh sốt xuất huyết, cần thực hiện chống muỗi ở nơi ở, nơi làm việc,... thật hiệu quả:
- Loại bỏ những nơi sinh sản của muỗi.
- Đậy kín dụng cụ chứa nước, không để muỗi đẻ trứng.
- Thả cá vào các nơi chứa nước lớn như chum, vại,... để diệt loăng quăng, bọ gậy.
- Thay rửa dụng cụ chứa nước thường xuyên.
- Tiến hành phát quang bụi
- Vệ sinh nơi ở, nơi làm việc, chuồng trại sạch sẽ, khô ráo, thoáng mát.
- Giữ gìn vệ sinh môi trường, thu gom các loại rác thải xung quanh nơi ở, nơi làm việc, lật úp các dụng cụ chứa nước để hạn chế nước đọng.
- Đặt bát có muối ở chân giường, chân tủ, chạn, kệ,... để không cho muỗi đẻ trứng.
- Mắc màn khi đi ngủ, sử dụng thuốc chống muỗi vào ban ngày,...
- Tiến hành các phương phát diệt muỗi: phun thuốc, thắp hương muỗi,...
- Tích cực phối hợp với các cơ quan y tế để tiến hành phun thuốc trên diện rộng giúp làm giảm nguy cơ bùng phát dịch.
Các biện pháp phòng bệnh sốt xuất huyết trên đây cần được thực hiện song song, cùng lúc nhằm hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt là ở những vùng ổ dịch.