Viêm não Nhật Bản là một bệnh nhiễm trùng cấp tính gây tổn thương hệ thần kinh trung ương. Mọi người, đặc biệt là trẻ em dưới 15 tuổi đều có thể mắc bệnh nếu không được tiêm phòng đầy đủ. Bệnh có thể diễn ra quanh năm nhưng cao điểm nhất là vào mùa mưa, từ tháng 5 - 7.
Bệnh do virus viêm não Nhật Bản gây ra và có thể dẫn đến nhiều di chứng nguy hiểm: rối loạn thần kinh, rối loạn vận động, liệt nửa người,... thậm chí dẫn đến tử vong. Virus gây bệnh thường trú ngụ trong các loài động vật tự nhiên như chim, cò,... hoặc các loại gia súc: lợn, trâu, bò, dê,... và được lan truyền sang người thông qua muỗi Culex.
Muỗi Culex có khả năng lây truyền virus viêm não Nhật Bản từ động vật sang người (Ảnh: Internet)
Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu đối với virus viêm não Nhật Bản. Việc điều trị viêm não Nhật Bản chủ yếu là điều trị các triệu chứng, kết hợp với các phương pháp tích cực để phục hồi và cải thiện thể trạng, sức khoẻ của bệnh nhân.
Hiện nay, vẫn chưa có phương pháp đặc hiệu để điều trị viêm não Nhật Bản (Ảnh: Internet)
Việc phát hiện và điều trị viêm não Nhật Bản được thực hiện càng sớm thì càng giảm tỉ lệ tử vong và hạn chế được nhiều di chứng. Trong một tuần đầu, bệnh nhân có thể xuất hiện những biến chứng sớm như: Viêm phế quản, viêm phổi, viêm bể thận, bàng quang bị loét, viêm tắc tĩnh mạch,... Từ cuối tuần thứ 2 trở đi, những biến chứng và di chứng muộn thường gặp nhất là: loét dẫn đến nhiễm trùng, rối loạn thần kinh giao cảm, rối loạn chuyển hoá hoặc động kinh, nghe kém/điếc, rối loạn tâm thần... hoặc tử vong.
2. Điều trị viêm não Nhật Bản
Khi trẻ có các dấu hiệu: sốt cao quá 12 giờ liên tục hoặc có các triệu chứng như nôn, cứng gáy, co giật, rối loạn ý thức... cần đưa người bệnh tới ngay bệnh viện để được tiến hành kiểm tra và điều trị kịp thời.
Bệnh nhân bị viêm não Nhật Bản, đặc biệt là trẻ nhỏ cần được chăm sóc và điều trị theo phác đồ của bác sĩ tại bệnh viện chuyên khoa. Việc tự điều trị hoặc điều trị viêm não Nhật Bản tại các cơ sở y tế cấp dưới có thể gây ra nhiều biến chứng. Lí do là vì không có đủ thiết bị để theo dõi và can thiệp kịp thời trong các trường hợp khẩn cấp. Trong cơn nguy kịch, nếu không được xử lí kịp thời, rất dễ để lại di chứng hoặc gây tử vong.
Việc điều trị viêm não Nhật Bản cần được thực hiện ở các bệnh viện chuyên khoa (Ảnh: Internet)
Ở giai đoạn cấp tính của bệnh, tuỳ vào tình trạng của bệnh, bệnh nhân thường được sử dụng các loại thuốc sau:
- Thuốc hạ sốt: Để làm giảm thân nhiệt của cơ thể, loại thuốc thường được dùng cho trẻ em có thành phần paracetamol hoặc ibuprofen nhưng cần lưu ý liều lượng. Nếu chưa đến thời gian của lần uống thuốc tiếp mà trẻ vẫn sốt cao thì cần áp dụng biện pháp lau người bằng nước ấm, cởi bỏ bớt quần áo...
Hạ sốt bằng paracetamol ibuprofen kết hợp với lau người bằng nước ấm, mặc quần áo rộng,... (Ảnh: Internet)
- Thuốc chống phù não: Phù não làm áp lực nội sọ tăng và áp lực tưới máu giảm tới một mức mà không còn tuần hoàn não, không còn tưới máu não gây chết não. Để hạn chế tình trạng này, người bệnh được sử dụng dịch truyền ưu trương như dung dịch glucose các nồng độ 10 đến 30%, thuốc lợi tiểu mannitol bằng đường truyền tĩnh mạch hoặc dexamethason tiêm tĩnh mạch trong trường hợp phù não nặng kèm co giật.
- Thuốc an thần: Có tác dụng làm giảm biểu hiện kích thích, vật vã của người bệnh, có thể sử dụng thuốc diazepam có tác dụng trấn an tinh thần.
- Thuốc chống co giật (như Phenobarbital)
- Thuốc điều trị rối loạn điện giải như dung dịch natri clorid và glucose đẳng trương
- Thuốc chống sốc: thường được tiêm adrenalin, ephedrin hoặc truyền tĩnh mạch dopamin, dobutamin nếu xuất hiện viêm cơ tim.
- Thuốc kháng sinh: là loại thuốc được sử dụng đề phòng bội nhiễm, được chỉ định theo mức độ của bệnh, thường là nhóm kháng sinh thế hệ sau của beta-lactam, hay một số macrolid và fluoroquinolon...
Sử dụng các biện pháp hỗ trợ chức năng hô hấp, tim mạch để điều trị viêm não Nhật Bản (Ảnh: Internet)
Ngoài ra, các biện pháp hỗ trợ chức năng hô hấp, tim mạch (thở oxy, hút đờm,...) cũng được sử dụng nếu xảy ra các rối loạn hô hấp hoặc ngừng thở.
Tất cả các loại thuốc và biện pháp điều trị viêm não Nhật Bản trên chỉ được sử dụng theo chỉ định của của bác sĩ và phải tuyệt đối tuân thủ theo liều lượng đã định.