Phòng bệnh sốt xuất huyết: Bộ Y tế cho phép thả muỗi mang Wolbachia

1. Muỗi mang Wolbachia là gì?

Wolbachia là một loại vi khuẩn có khả năng ức chế sự phát triển của virus dengue gây ra sốt xuất huyết và Zika, nhưng muỗi vằn trong tự nhiên lại không mang Wolbachia.

Muỗi cái tự nhiên giao phối với muỗi đực mang Wolbachia, trứng đẻ ra sẽ không phát triển thành muỗi, trong khi muỗi mang Wolbachia là cái giao phối với muỗi đực tự nhiên hay muỗi đực mang Wolbachia đều sinh ra trứng có khả năng phát triển thành muỗi mang Wolbachia.

Năm 2013, muỗi mang Wolbachia đã được thả thí điểm tại đảo Trí Nguyên. Từ đó tới nay, nơi đây không có dịch sốt xuất huyết, dù năm 2015 và 2016 tại TP Nha Trang có nhiều ổ dịch lớn.

Muỗi mang Wolbachia được xem là bước đột phá trong việc phòng bệnh sốt xuất huyết tại các ổ dịch lớn. Việt Nam là nước thứ 2 trên thế giới triển khai nghiên cứu thí điểm thả muỗi mang Wolbachia trên thực địa. 

2. Thả muỗi mang Wolbachia để phòng bệnh sốt xuất huyết tại Việt Nam

Bộ Y tế vừa phê duyệt kế hoạch thả thí điểm muỗi mang Wolbachia, nhằm phòng bệnh sốt xuất huyết dengue vào khu dân cư ở TP Nha Trang. Đây là chương trình thuộc dự án hướng tới loại trừ sốt xuất huyết tại Việt Nam.

Dự án sẽ thả muỗi mang Wolbachia tại 8 thôn thuộc Vĩnh Lương (Thành phố Nha Trang, Khánh Hòa). Thời gian thả muỗi dự kiến từ tháng 3/2018 và kéo dài 12-18 tuần.

Theo ông Nguyễn Trần Hiển, phó giám đốc dự án, hiện đơn vị đã lập bản đồ phân chia các ô thả muỗi trong khu vực ở xã Vĩnh Lương. Mỗi tuần dự án sẽ thả khoảng 100 con muỗi vào mỗi ô, tương ứng với mức thả trung bình là 1 con muỗi/25 m2/tuần là cách phòng bệnh sốt xuất huyết thử nghiệm.

Ngoài ra, trước khi tiến hành thả muỗi ở xã Vĩnh Lương, dự án sẽ tổ chức tham vấn cộng đồng, lấy ý kiến bằng cách phát phiếu khảo sát.

"Đơn vị sẽ trực tiếp lấy ý kiến người dân, sau đó tiến hành khảo sát về mức độ nhận thức của người dân về phương pháp này. Dự án lấy phiếu đồng thuận ở 370 hộ gia đình chọn ngẫu nhiên. Việc thả muỗi mang Wolbachia chỉ được tiến hành sau khi có được sự đồng thuận từ 80% dân cư trở lên", ông Hiển thông tin.

Sau đó, kết quả lấy phiếu đồng thuận ở 370 hộ gia đình chọn ngẫu nhiên đạt được là 100% hộ gia đình đã tán thành việc thả muỗi mang Wolbachia tại khu vực

Cũng theo vị phó giám đốc, trong quá trình thả, nếu có vấn đề bất lợi xảy ra liên quan đến muỗi mang Wolbachia, dự án sẽ tạm ngừng cho đến khi có kết luận của cơ quan quản lý có thẩm quyền.

Trước đó, kế hoạch ban đầu của dự án là triển khai thả muỗi mang Wolbachia thí điểm ở 4 phường thuộc TP Nha Trang trong năm 2017. Tuy nhiên, sau đó UBND tỉnh Khánh Hòa, Sở Y tế lo ngại về độ an toàn, nếu triển khai trong khu dân cư đông đúc.

Sau khi khảo sát, UBND tỉnh Khánh Hòa quyết định dời khu vực thả muỗi ra ngoại thành, nơi tương đối biệt lập, đồng thời đảm bảo các yêu cầu về mặt khoa học để thí điểm thả muỗi mang Wolbachia.