Phân biệt gai cột sống và thoái hóa cột sống

Chúng ta thường nghe nói nhiều đến gai cột sống và thoái hóa cột sống nhưng có thể vẫn đang thắc mắc chúng có liên quan gì với nhau hay không? Cột sống của con người được cấu tạo bởi nhiều thành phần như:

- Đốt sống.

- Đĩa đệm.

- Tủy sống.

Phân loại và chẩn đoán chính xác bệnh gai cột sống và thoái hóa cột sống là điều vô cùng quan trọng trong quá trình đánh giá tình trạng cột sống cũng tìm ra phương pháp điều trị phù hợp.

1. Điểm khác nhau giữa thoái hóa cột sống và gai cột sống

Thoái hóa cột sống

Đây là tình trạng tổn thương thoái hóa sụn và các tổ chức xương do sự mất cân bằng giữa quá trình hủy hoại và tái tạo tế bào sụn khớp. 

Thoái hóa cột sống thường diễn ra ở thân đốt sống, đĩa đệm và các tổ chức liên quan. Các vấn đề thoái hóa ở cột sống thường gặp là tổn thương xương sụn cột sống, đĩa đệm, hư khớp đốt sống, viêm cột sống, gai cột sống, thoát vị đĩa đệm…

Nguyên nhân gây ra thoái hóa cột sống có thể là do diễn ra theo quy luật lão hóa của tự nhiên, xuất hiện ở những người tuổi cao. Khi đó, cơ thể đã bị lão hóa nghiêm trọng, nhất là ở hệ xương khớp, sụn khớp và các tế bào xương bị hư hại, hoại tử , suy giảm chức năng vận động.

Ngoài ra, các yếu tố chấn thương xương khớp, các bệnh lý xương khớp, tư thế sinh hoạt và lao động không phù hợp, chế độ ăn uống và sinh hoạt kém, thừa cân béo phì, môi trường khí hậu lạnh ẩm,… cũng là những nguyên nhân tác động đến sức khỏe xương khớp và gây thoái hóa cột sống.

Gai cột sống

Gai cột sống là sự phát triển thêm của xương ở trên thân đốt sống, đĩa đệm hay quanh dây chằng cột sống. Các mỏm xương trồi lên các khu vực này có thể phát hiện rõ qua hình ảnh phim X-quang. Nguyên nhân hình thành gai cột sống chính là quá trình thoái hóa cột sống. Thoái hóa cột sống khiến đĩa đệm bị suy yếu và dẫn đến thoát vị đĩa đệm, phình lồi đĩa đệm, kéo theo sự phình lồi của màng xương cạnh nó và dẫn đến sự hình thành các vành xương có hình dạng gai.

Đồng thời, thoái hóa cột sống cũng khiến dây chằng giữa các đốt sống bị chùng giãn và cơ thể phản ứng lại bằng cách bồi tụ canxi để làm dầy dây chằng, tăng sức sống đỡ cột sống.

Tình trạng này kéo dài hình thành nên các gai cột sống. Nếu gai cột sống mọc ra phía sau, chúng sẽ đè lên tủy sống và các dây thần kinh dẫn đến các hiện tượng đau, tê, yếu liệt như thoát vị đĩa đệm.

2. Mối liên quan giữa gai cột sống và thoái hóa cột sống

Gai cột sống và thoái hóa cột sống có mối liên quan đặc biệt với nhau. Thoái hóa cột sống chính là nguyên nhân chủ yếu gây ra hiện tượng thoát vị đĩa đệm và từ đó hình thành nên gai cột sống. 

Theo các chuyên gia cơ xương khớp nhận định thoái hóa cột sống là nguyên nhân dẫn đến thoát vị đĩa đệm, gai đột sống và ngược lại. Sở dĩ có mối liên quan giữa gai cột sống và thoái hóa cột sống như vậy là vì thoái hóa làm cho các chức năng của cơ bắp, dây chằng, khớp xương không còn được linh hoạt. Các đốt sống bị thiếu hụt chất dĩnh dưỡng, mất nước dễ bị gai, xơ cứng,  giòn, không còn giữ được độ chắc chắc và dẻo dai. 

Khi chịu tác động đột ngột từ bên ngoài như chấn thương do tai nạn, ngã, va đập mạnh, gắng sức nâng vật nặng đột ngột… vô tình đã làm gây tổn thương cho đĩa đệm và các đốt sống. Đây chính là lý do gai cột sống và thoái hóa cột sống thường đi kèm với nhau, khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Để điều trị bệnh hiệu quả, bệnh nhân cần nhanh chóng khi kiểm tra khi phát hiện cột sống xuất hiện các dấu hiệu bất thường, bao gồm cả gai cột sống và thoái hóa cột sống. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ thăm khám cụ thể các biểu hiện lâm sàng và yêu cầu bệnh nhân thực hiện một số kiểm tra để nhờ đó xem xét tình trạng bệnh và đưa ra những kết luận chính xác bệnh nhân mắc bệnh gai cột sống hay thoái hóa cột sống, từ đó lên phác đồ điều trị thích hợp.