Những trường hợp nào nên ghép tủy?

Tham vấn chuyên môn: - Khoa Nội Tổng hợp
Những trường hợp nào nên ghép tủy?
Ghép tủy là phương pháp điều trị hiệu quả các bệnh về máu, bệnh ung thư, một số bệnh lý miễn dịch và di truyền. Tuy nhiên, ghép tủy là phương pháp phức tạp, nhiều quy trình và nhiều biến chứng. Chính vì vậy, bác sĩ sẽ xem xét, lựa chọn những bệnh nhân đáp ứng đủ điều kiện mới chỉ định ghép tủy.

Việc chỉ định áp dụng ghép tùy ngoài việc dựa vào bệnh lý bệnh nhân mắc phải còn phải dựa vào tình trạng sức khỏe của người bệnh có đáp ứng được quá trình phẫu thuật ghép tủy hay không, tuổi tác, yếu tố nguy cơ tái phát,.. cũng là những vấn đề cần quan tâm khác.

1. Ghép tủy tự thân

1.1. Bệnh ác tính

Ghép tủy tự thân thường được áp dụng để điều trị các bệnh lý ác tính như: 

- Đa u tủy: Một loại ung thư bắt đầu trong các tế bào bạch cầu được tìm thấy trong tủy xương của bạn.

- Bướu nguyên bào thần kinh: Là những khối u của các tế bào thần kinh, thường gặp nhất là ở hệ thần kinh giao cảm.

- Lymphôm không Hodgkin: Là bệnh ung thư máu bao gồm tất cả các loại ung thư hạch ngoại trừ u lympho Hodgkin.

- Bệnh Hodgkin: Một loại ung thư xảy ra trong một phần của hệ thống miễn dịch của bạn được gọi là hệ thống bạch huyết.

- Bạch cầu tủy cấp: Một loại ung thư xảy ra trong các tế bào máu của bạn.

- Bướu nguyên bào tủy: Khối u ác tính ở tế bào thần kinh trung ương.

- U tế bào mầm: Là bệnh ung thư bắt nguồn từ tế bào sản xuất trứng hoặc tinh trùng.

1.2. Bệnh lành tính

Ghép tủy tự thân cũng có thể dùng để điều trị các bệnh lành tính như:

- Bệnh tự miễn: Một rối loạn bẩm sinh ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của bạn và khiến bạn dễ bị nhiễm trùng.

- Bệnh Amyloidosis: Thoái hóa tinh bột - Một căn bệnh hiếm gặp trong đó một loại protein bất thường được tạo ra trong tủy xương của bạn và tích tụ trong các cơ quan và mô của bạn.

2. Ghép tủy đồng loại

1.1. Bệnh ác tính

Ghép tủy đồng loại, hay còn gọi là ghép tủy dị thân, thường được dùng để điều trị các bệnh lý ác tính như:

- Bạch cầu tủy cấp: Một loại ung thư xảy ra trong các tế bào máu của bạn.

- Lymphôm không Hodgkin: Là bệnh ung thư máu bao gồm tất cả các loại ung thư hạch ngoại trừ u lympho Hodgkin.

- Bệnh Hodgkin: Một loại ung thư xảy ra trong một phần của hệ thống miễn dịch của bạn được gọi là hệ thống bạch huyết.

- Bạch cầu cấp nguyên bào lymphô: Một loại ung thư khiến tủy xương của bạn tạo ra các tế bào máu không hoạt động theo cách chúng nên làm. Đây là loại ung thư phổ biến nhất ở trẻ em, nhưng người lớn cũng có thể mắc nó.

- Bạch cầu tủy mãn (CML): Là 1 dạng ung thư máu, tế bào bạch cầu tăng cao, ức chế các tế bào máu khác.

- Hội chứng loạn sản tủy: Là các rối loạn do tế bào máu được sinh ra bất thường, gây giảm số lượng tế bào máu.

- Đa u tủy: Một loại ung thư bắt đầu trong các tế bào bạch cầu được tìm thấy trong tủy xương của bạn.

- Bệnh bạch cầu lymphocytic mãn tính: Một loại ung thư ảnh hưởng đến các tế bào bạch cầu được gọi là tế bào lympho. Nó xảy ra thường xuyên nhất ở người lớn tuổi.

-  Adrenoleukodystrophy là rối loạn chuyển hóa hiếm gặp do thiếu men vi thể peroxy (peroxisome): Loạn dưỡng chất trắng gây teo não - Một tình trạng di truyền làm hỏng các mô xung quanh các tế bào thần kinh trong não của bạn.

1.2. Bệnh lành tính

Ghép tủy đồng loại cũng có thể dùng để điều trị các bệnh lành tính như:

- Thiếu máu bất sản: Một tình trạng xảy ra khi tủy xương của bạn không thể tạo ra đủ các tế bào máu mới.

- Thiếu máu Fanconi: Là 1 rối loạn di truyền gây suy tủy, làm các tế bào máu chết 1 cách tự nhiên.

- Thalassemia thể major: Bệnh tan máu bẩm sinh.

- Thiếu máu Diamond-Blackfan: Hiện tượng các tế bào hồng cầu mới tạo chết trước khi trưởng thành.

- Bệnh hồng cầu hình liềm: Bệnh huyết sắc tố - một nhóm các rối loạn di truyền ảnh hưởng đến các tế bào hồng cầu.

- Hội chứng Wiskott-Aldrich: là một hội chứng suy giảm miễn dịch di truyền hiếm gặp, có thể gây tử vong ở người.

- Hội chứng POEMS: Một rối loạn máu gây tổn thương thần kinh và ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể hay còn gọi là chứng rối loạn đa hệ thống.

- Các bệnh lý rối loạn tự miễn: Các bệnh sinh ra do sự rối loạn xảy ra tại hệ thống miễn dịch.

Ngoài bệnh lý và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ còn phải xem xét nhiều điều kiện khác nhau để quyết định xem ghép tủy có phải là phương pháp tốt nhất cho bạn không. Các điều kiện khác thường bao gồm: nguồn tủy, khả năng tiếp nhận, bệnh lý liên quan, tuổi và điều kiện kinh tế.


Tác giả: Mai Nhung