Những thông tin cần biết về bệnh đục thủy tinh thể ở người già

Thủy tinh thể là một thấu kính tự nhiên trong suốt bên trong nhãn cầu, nằm  sau phần tròng đen của mắt, hay còn gọi là mống mắt, ngay phía sau con ngươi. Thủy tinh thể giúp ánh sáng được hội tụ tại lớp thần kinh cảm nhận của cơ thể, tham gia vào quá trình điều tiết của mắt.

Ở người có thủy tinh thể khỏe mạnh, ánh sáng sẽ đi qua thủy tinh thể và hội tụ tại võng mạc giúp chúng ta thấy ảnh của vật rất rõ nét dù ở gần hay xa vật đó.

1. Bệnh đục thủy tinh thể là gì?

Bệnh đục thủy tinh thể còn được gọi với tên dân gian khác là cườm khô, là hiện tượng  thủy tinh thể của mắt bị đục. Lúc này, mắt nhìn thấy mờ hơn trước, vì đường đi của ánh sáng đã bị cản trở, trở thành loại ánh sáng mờ. Khi đó, mắt sẽ có cảm giác như nhìn qua màn sương hoặc màn khói, các sự vật cũng vì thế mà không còn rõ ràng như trước nữa.

Thị lực của  bệnh nhân sẽ  càng ngày yếu dần đi, theo thời gian có thể dẫn đến mù lòa nếu không được phát hiện chữa trị kịp thời.

Đọc thêm:

Đục thủy tinh thể ở người tiểu đường và những biến chứng không thể chủ quan

Biến chứng cận thị: Đục thủy tinh thể chưa phải biến chứng nguy hiểm hàng đầu

2. Tổng quan về bệnh đục thủy tinh thể ở người già

Đục thủy tinh thể là một trong những bệnh thường xảy ra ở người sau 50 tuổi. Bất cứ người lớn tuổi nào cũng có khả năng bị chứng bệnh ở mắt này.

Theo các thống kê y học, có đến 40% lượng người bị đục thủy tinh thể đều là người cao tuổi. Tỉ lệ mắc đục thủy tinh thể ở người già chiếm đến 70% do quá trình lão hóa. Bệnh đục thủy tinh thể cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra mù lòa vĩnh viễn.

Tuy nhiên, đục thủy tinh thể là một bệnh lý có thể điều trị khỏi và phục hồi thị lực khi được phát hiện và can thiệp y tế kịp thời. Ngược lại, nếu người bệnh chủ quan, chỉ để khi xuất hiện những biến chứng thì đã muộn. Khi ấy, quá trình điều trị sẽ trở lên vô cùng phức tạp mà hiệu quả đem lại không nhiều.

Chính vì thế mà việc khám sức khỏe định kỳ, theo dõi và phẫu thuật khi có chỉ định là việc vô cùng quan trọng. Trong đó việc lựa chọn các cơ sở khám và phẫu thuật mắt có kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại đóng góp không nhỏ trong thành công của việc điều trị

3. Những nguyên nhân gây đục thủy tinh thể ở người già

Khi về già, đôi mắt của con người cũng như những bộ phận khác đều sẽ dần dần bị thoái hóa. Thủy tinh thể ở hai bên mắt sẽ trở nên đục dần, không còn giữ được độ trong suốt như trước. 

ở người già, do sự phá vỡ cấu trúc protein thông thường, sự lắng đọng bất thường của các protein trong lòng thủy tinh thể hoặc kết hợp cả hai yếu tố trên mà bị bệnh đục thủy tinh thể.

Đục thủy tinh thể thường xuất hiện bởi những nguyên nhân sau:

Khi về già, cơ thể bị rối loạn quá trình chuyển hóa các chất ( nước, glucose, vitamin, nhất là vitamin C…)

Đục thủy tinh thể thường đi kèm với những người đang mắc bệnh về mắt khác như viễn thị, cận thị, hay các bệnh khác có liên quan tới võng mạc… Người từng sử dụng các thuốc chứa steroid trong một thời gian dài hay từng làm phẫu thuật mắt thì có nguy cơ bị đục thủy tinh thể cao hơn.

Lúc này, cơ thể đã bị suy nhược, thiếu oxy, thiếu protein

Do thời trẻ, bệnh nhân đã từng hút thuốc lá, uống nhiều  bia, rượu...

Người đang mắc các bệnh tuổi già như: tiểu đường, cao huyết áp, người bị thừa cân, béo phì.

Người tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời,

Người thường phải chiếu chụp X-quang, người phải xạ trị ung thư, xạ ion hóa...

4. Biểu hiện của bệnh đục thủy tinh thể ở người già

Tương tự như chứng đục thủy tinh thể ở các độ tuổi khác, những người già khi bị bệnh lý này thì  không hề cảm thấy mắt bị đau nhức, mà chỉ thấy thị lực giảm dần (nhìn yếu đi, mờ hơn).

Khi bệnh mới xuất hiện, hầu hết mọi người đều cho rằng mình đang ở độ tuổi về già nên mắt bị nhìn kém đi là điều tất yếu.

Vì vậy, đục thủy tinh thể ở người già không dễ phát hiện ở giai đoạn đầu. Chỉ đến khi không còn nhìn rõ được nhiều vật, hay nặng hơn là có biến chứng viêm hay đau nhức ở mắt thì bệnh nhân mới chủ động đi khám.

Tới thời kỳ sau của bệnh,  tầm nhìn của bệnh nhân sẽ ngày càng hạn chế. Những biểu hiện khác sẽ xuất hiện càng lúc càng nhiều hơn. Ban đầu chỉ là  mắt bị nhạy cảm với ánh sáng, hay bị lóa mắt, khó nhìn.

Tiếp theo là nhìn kiểu giống như bị quáng gà, vào ban đêm thị lực càng bị giảm đi so với ban ngày, hoặc khó nhìn ở những nơi không đủ ánh sáng… Thấy các quầng hào quang xung quanh nguồn sáng. Màu sắc của các vật được nhìn thấy ở người già bị đục thủy tinh thể sẽ hơi ngả sang màu vàng, nhạt hơn trước. Bệnh nhân có thể bị rối loạn màu sắc, nhìn thấy màu của mọi vật biến đổi thất thường.

Người già thường bị viễn thị sẽ thường phải đổi độ kính thường xuyên hơn khi xuất hiện thêm các triệu chứng đục thủy tinh thể.

Những biểu hiện của đục thủy tinh thể đa số đều đều xuất hiện ở cả hai mắt, chỉ số ít người già có mắt chỉ bị ảnh hưởng một bên.

Ngoài ra, ở một số trường hợp người cao tuổi, trong mắt của họ sẽ có những  chấm nhỏ màu đen. Những chấm này sẽ làm cho hình ảnh nhìn thấy bị mờ như bị phủ một lớp sương hay khói mù mờ bao phủ, hình nhìn thấy bị nhòe nhoẹt, hay một vật mà lại thành hai (còn gọi là ảo ảnh)…

Ngay sau khi phát hiện những dấu hiệu bất thường này, bạn nên nhanh chóng tới gặp bác sĩ chuyên khoa để thăm khám và đưa ra phương pháp điều trị kịp thời.

5. Điều trị đục thủy tinh thể ở người già

Các y, bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh nhân có bị đục thể tinh thể hay không bằng cách kiểm tra tầm nhìn của mắt. Sau đó nhỏ thuốc giãn đồng tử để kiểm tra con ngươi và những bộ phận khác. Cuối cùng là dùng kiến thức và kinh nghiệm để phân biệt đục thủy tinh thể với những bệnh có khả năng làm mờ mắt khác thường thấy ở người già.

5.1. Đối với giai đoạn đầu của bệnh

Ở giai đoạn này, đeo kính là cách điều trị đục thủy tinh thể ở người già tạm thời. Bác sĩ sẽ cho bệnh nhân đeo kính đúng độ, đeo kính khi ra ngoài tránh ánh sáng trực tiếp.

Người nhà cần hợp tác hỗ trợ điều trị bằng cách thay đổi và sắp xếp, bài trí lại đồ đạc trong nhà. Điều này giúp phòng tránh nguy cơ người bệnh bị vấp ngã và chấn thương do va chạm khi mắt nhìn yếu, nhìn mờ, nhìn nhầm các vật.

5.2. Đối với giai đoạn sau của bệnh

Ở giai đoạn sau, thủy tinh thể của bệnh nhân đã bị mờ hơn rất nhiều, mắt lúc này đã ảnh hưởng nghiêm trọng. Bệnh nhân không thể làm được những việc đơn giản phải dùng đến mắt trong cuộc sống hàng ngày như đọc sách báo hay lái xe dù đã đeo kính. 

Lúc này, các bác sĩ sẽ xem xét và chỉ định mổ thay thủy tinh thể nhân tạo.

Ngoài phương pháp phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo thì y học ngày nay vẫn chưa có phương pháp nào khác để điều trị căn bệnh này. Tuy vậy, phẫu thuật thay thủy tinh thể lại rất đơn giản, nhanh chóng và có tỷ lệ thành công cao. Có đến khoảng 95% người bệnh có thể nhìn thấy rõ hơn sau phẫu thuật.

Trước khi tiến hành phẫu thuật thủy tinh thể, cần kiểm tra sức khỏe toàn thân của người bệnh vì người già cơ thể đã suy yếu hơn so với những người ở độ tuổi khác.

Thông thường, người già thường mắc các bệnh tim mạch,tiểu đường, cao huyết áp... Nếu bệnh nhân bị đục thủy tinh thể, khi phẫu thuật, các bác sĩ sẽ phải chú ý ổn định lưu lượng máu, nhịp độ tim và chỉ số áp huyết tránh xảy ra những tình huống xấu.

Sau khi xong bước này thì sẽ kiểm tra tình hình của mắt để xác định hình thái đục thủy tinh thể. Đây là một khâu vô cùng quan trọng, bác sĩ phải xem xét tỉ mỉ, kỹ càng rồi mới chỉ định phẫu thuật cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, bác sĩ phải dựa vào nguyện vọng của bệnh nhân: người bệnh muốn cải thiện chức năng thị giác như thế nào, thủy tinh thể của họ đang rơi vào tình trạng suy giảm chức năng thị giác như hiện tại có gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày của họ hay không?

5.3. Phương pháp phẫu thuật đục thuỷ tinh thể

Phương pháp này chính là tán nhuyễn thể thuỷ tinh bằng siêu âm, còn được gọi là phacoemulsification. Bác sĩ sẽ dùng một kim dẫn động bằng siêu âm để tán nhuyễn nhân thuỷ tinh thể ra, rồi sau đó sẽ hút chất thể thuỷ tinh qua lỗ kim đó.

Hình thức phẫu thuật trên có nhiều ưu điểm như vết mổ nhỏ, mắt sau mổ phục hồi rất tốt, giảm độ loạn thị cũng như ít xảy ra các biến chứng khác. Nhìn chung, phương pháp này khá an toàn, được sử dụng vô cùng rộng rãi.

Lưu ý: Thông thường, người bệnh sẽ được phẫu thuật mắt yếu hơn trước để có thể nhìn bằng mắt khỏe hơn trong khi đợi mắt yếu được bình phục hoàn toàn sau phẫu thuật. Nguyên nhân là theo quy định y học, phẫu thuật đục thủy tinh thể không bao giờ thực hiện trên cả hai mắt cùng một lúc.

6. Các biện pháp phòng tránh đục thủy tinh thể ở người già

Người từ 50 tuổi trở đi, cần chú trọng ăn uống hơn trước. Cần nạp đầy đủ dinh dưỡng trong các bữa ăn hàng ngày, chú trọng bổ sung các loại rau, củ, hoa quả có chứa nhiều vitamin A, các loại cá (nhất là cá biển), các loại đậu có chứa omega 3, uống bổ sung vitamin… Các chất này đều rất tốt cho mắt.

Tuyệt đối không đọc sách, xem ti vi, hay sử dụng điện thoại, máy tính quá lâu gây mỏi mắt. Ngay khi cảm thấy mỏi mắt, cần ngay lập tức để mắt được thư giãn. Lúc này, hãy nhắm mắt,  dùng nước muối sinh lý hoặc thuốc nhỏ mắt chuyên dụng để mắt không bị khô.

Nên massage cho mắt vào buổi sáng sau khi ngủ dậy trong thời gian khoảng 10 phút. 

Khi ra ngoài, hãy bảo vệ mắt bằng kính thường để không làm bẩn mắt, đeo kính râm vào buổi trưa để tránh tác hại của ánh nắng. Người sau khi phẫu thuật đục thủy tinh thể càng phải chú ý việc đeo kính này hơn.

Người già cần chủ động đi khám mắt định kì 6 tháng 1 lần để nắm rõ tình trạng của mắt, phát hiện sớm bệnh đục thủy tinh thể.

Khi bạn hoặc người lớn tuổi trong gia đình có các biểu hiện của bệnh đục thủy tinh thể ở người già, cần tới ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Với những người trẻ tuổi, việc quan tâm đến bệnh đục thủy tinh thể ở người già không chỉ để chăm sóc người thân, mà còn là cách tự chuẩn bị kiến thức phòng bệnh của mình trong tương lai.