Những thành phần trong không khí có thể là nguyên nhân ung thư phổi

Tham vấn chuyên môn: - Bác sĩ Chuyên khoa I Bệnh viện Quân Y 108
Những thành phần trong không khí có thể là nguyên nhân ung thư phổi
Ung thư phổi là căn bệnh rất phổ biến, cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên thế giới mỗi năm. Dưới đây là một số nguyên nhân ung thư phổi mà bạn nên biết

Rất nhiều người được chẩn đoán đã bị ung thư phổi khi còn rất trẻ và có một lối sống khoa học, không hút thuốc lá. 

Tuy nhiên, hút thuốc lá chỉ là một trong rất nhiều nguyên nhân ung thư phổi. Rất nhiều hành động, thói quen mà chúng ta làm hằng ngày đang âm thầm hủy hoại sức khỏe của bản thân.

Dưới đây là một số nguyên nhân ung thư phổi mà bạn nên biết:

1. Chất hoá học từ khói thuốc

- Đối với người hút thuốc lá chủ động

Hút thuốc lá là nguyên nhân ung thư phổi hàng đầu. Đây là nguyên nhân gây ra 70% trường hợp tử vong do ung thư phổi, đồng thời dẫn tới 20% các trường hợp ung thư trên toàn thế giới. Có thể nói, nguy cơ bị ung thư phổi ở những người hút thuốc lá là cao hơn hẳn so với người bình thường.

Tuy nhiên, thay đổi những thói quen không có lợi cho sức khỏe không bao giờ là muộn. Theo kết quả nghiên cứu đây, nguy cơ mắc ung thư phổi sẽ giảm tới 30-50% nếu bạn từ bỏ thuốc lá trong 10 năm.

Vì sao hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ung thư phổi? Bởi vì, có khoảng 4.000 chất trong khói thuốc lá, trong đó có khoảng 40 chất có khả năng gây ung thư như nicotin, oxide carbon, benzene, formaldehyde, ammonia, acetone, arsenic, hydrogen cyanide...

Các lông mao ở phổi sẽ bị tê liệt, rồi dần bị phá hủy khi khói thuốc lá đi qua đường thở xuống phổi. Lúc này, hoạt động của phổi để đào thải các chất độc ra khỏi cơ thể bắt đầu bị ngưng trệ, kém hiệu quả.

Đây là lí do khiến người nghiện thuốc lá thường dễ mắc các bệnh về đường hô hấp như ho, viêm họng, viêm phổi. Theo thời gian, chắc năng phổi của những người hút thuốc lá sẽ dần kém đi. Người nghiện thuốc lá có nguy cơ bị ung thư phổi cao hơn người bình thường tới 2-4 lần.

- Đối với người hút thuốc lá thụ động

Bên cạnh nguyên nhân ung thư phổi hàng đầu là hút thuốc lá trực tiếp, việc thường xuyên hít phải khói thuốc từ những người xung quanh cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Nguy cơ mắc ung thư phổi ở những người có người thân trong gia đình hút thuốc lá cao hơn 20-30% so với người bình thường.

Người hút thuốc trực tiếp chỉ hít vào phổi bằng luồng khói chính chiếm khoảng 20%, các luồng khói phụ còn lại giữa các lần hít thuốc được phát tán ra môi trường xung quanh. Cơ chế gây bệnh của việc hút thuốc lá thụ động tương tự như hút thuốc trực tiếp, nhưng thậm chí là độc hại hơn gấp nhiều lần.

2. Phơi nhiễm hóa chất

Bên cạnh các nguyên nhân ung thư phổi trên, người làm việc trong môi trường có uranium, thạch tín và một số hóa chất độc hại khác cũng có nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, amiăng được sử dụng trong sản xuất tấm lợp ở Việt Nam đã bị cấm sử dụng tại châu Âu từ nhiều năm trước do tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư cho người sản xuất và sử dụng.

3. Ô nhiễm không khí là nguyên nhân ung thư phổi

Không có gì phải nghi ngờ, tình trạng ô nhiễm không khí sẽ ảnh hưởng ít nhiều tới sức khỏe, cụ thể là đường hô hấp của chúng ta. Theo tính toán của WHO, mỗi năm có khoảng 223.000 ca tử vong vì ung thư phổi do ô nhiễm không khí. Mặc dù con số này vẫn thấp hơn nguyên nhân ung thư phổi do hút thuốc lá, nhưng vẫn là một điều đáng lo ngại.

Khí thải từ nhà máy, xe cộ, cháy nổ,... có khả năng sản sinh ra các loại khói gây ô nhiễm như nitrogen oxide, kết hợp cùng cát bụi trong không khí, là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh về đường hô hấp, trong đó có ung thư phổi.

4. Khí radon

Radon là loại khí phóng xạ tự nhiên ở trong lòng đất, phân bố rải rác khắp bề mặt trái đất. Khi nền nhà có vết nứt hay xuất hiện các lỗ trên mặt đất chính là môi trường thuận lợi để khí radon thoát ra. Ở Mỹ, đây là nguyên nhân ung thư phổi phổ biến thứ 2 với 12% người mắc bệnh do nhiễm loại khí này.

Tuy nhiên, việc phát hiện khí radon trong tự nhiên là rất khó bởi đây là loại khí không thể nhìn hoặc ngửi thấy mà chỉ có thể nhận biết bằng các thiết bị chuyên dụng.

Bên cạnh các nguyên nhân ung thư phổi nêu trên, còn rất nhiều yếu tố khác có thể tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh như: yếu tố di truyền, quan hệ cận huyết, sử dụng nước nhiễm asen,... Đến nay, các nhà khoa học vẫn không ngừng nghiên cứu để tìm ra câu trả lời đầy đủ nhất cho vấn đề này



Tác giả: Thảo Ngân