Những tác dụng phụ sau xạ trị ung thư máu

1. Các phương pháp xạ trị ung thư máu

Liệu pháp xạ trị có thể được sử dụng để tiêu diệt các tế bào ung thư máu, chữa trị các hạch bạch huyết bị sưng, giảm đau do gan hoặc lá lách bị sưng. Tùy vào tình trạng bệnh và khu vực điều trị mà sẽ có những phương pháp phù hợp, nhằm giảm thiểu tác dụng phụ sau xạ trị ung thư máu xuống mức tối thiểu.

- Liệu pháp xạ trị chùm tia ngoài (EBRT) là một lựa chọn phổ biến cho bệnh bạch cầu mãn tính, giảm sưng ở các hạch bạch huyết, gan hoặc lá lách. EBRT là một thủ tục ngoại trú nhanh chóng, không đau. Một liều điều trị bức xạ EBRT điển hình thường kéo dài một vài phút.

- Chiếu xạ toàn thân (TBI) thường dành cho các bệnh nhân chuẩn bị trải qua hóa trị và ghép tế bào gốc. Khi được sử dụng trước khi ghép tế bào gốc, phương pháp điều trị TBI ức chế hệ thống miễn dịch để giúp cơ thể không từ chối các tế bào gốc được hiến tặng. TBI liều cao cũng có thể giúp tiêu diệt các tế bào ung thư bạch cầu còn lại trong cơ thể.

- Tổng chiếu xạ tủy (TMI) là một dạng của TBI. Liệu pháp này cho phép bác sĩ chiếu xạ tập trung chính xác đến các vị trị tủy chính, nơi các tế bào ung thư cư trú. TMI thường được sử dụng cho bệnh nhân ung thư máu trải qua ghép tế bào gốc. TMI nhắm mục tiêu giúp cải thiện thời gian phục hồi và giảm tiếp xúc với bức xạ đối với các cơ quan khỏe mạnh.

2. Những tác dụng phụ sau xạ trị ung thư máu

Các tia xạ ảnh hưởng đến cả các tế bào ung thư máu lẫn các tế bào khỏe mạnh, gây ra những tác dụng phụ sau xạ trị ung thư máu. Mức độ nghiêm trọng của tác dụng phụ sau xạ trị ung thư máu phụ thuộc vào liều lượng, tần suất và vị trí điều trị. Một số người có thể không có tác dụng phụ.

2.1. Tác dụng phụ ngắn hạn

Là những tác dụng phụ thường phát sinh trong và sau quá trình xạ trị ung thư, chúng sẽ nhanh chóng biến mất khi việc điều trị kết thúc. Các tác dụng phụ sau xạ trị ung thư máu ngắn hạn bao gồm:

- Ăn mất ngon.

- Mệt mỏi thường xuyên dù đã nghỉ ngơi đủ.

- Buồn nôn và nôn.

- Rụng tóc.

- Kích ứng da. Da trông như bị cháy nắng, phồng rộp, ngứa hoặc bong tróc.

- Dễ bị nhiễm trùng.

- Công thức máu thấp khiến bạn bị thiếu máu, dễ chảy máu và bầm tím.

- Tiêu chảy (nếu xạ trị ở vùng bụng).

- Loét và đau miệng (nếu xạ trị ở vùng đầu và cổ).

Nếu các tác dụng phụ nghiêm trọng, bác sĩ có thể thay  đổi liều xạ trị hoặc ngừng điều trị cho đến khi tác dụng phụ của bạn được cải thiện. Hãy thông báo với bác sĩ tất cả các vấn đề về tác dụng phụ sau xạ trị ung thư máu mà bạn nhận được.

2.2. Tác dụng phụ dài hạn

Một số tác dụng phụ sau xạ trị ung thư máu có thể xuất hiện nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm sau khi điều trị. Ví dụ, bức xạ đến ngực của bạn có thể dẫn đến tổn thương tim một ngày nào đó. Tác dụng phụ dài hạn thường ảnh hưởng lên những đối tượng trẻ tuổi.

Những tác dụng phụ sau xạ trị ung thư máu dài hạn có thể bao gồm:

- Các vấn đề về da mãn tính, như đỏ hoặc thâm sạm.

- Viêm phổi (viêm phổi kẽ).

- Mất thính lực.

- Đục thủy tinh thể.

- Giảm hoặc mất khả năng sinh sản.

- Nguy cơ mắc một loại ung thư thứ phát.

- Giảm sự phát triển xương và mô mềm, chủ yếu ảnh hưởng đến xương dài ở trẻ em.

- Chậm phát triển trí tuệ ở trẻ em tiếp nhận xạ trị tại não.

Những tác dụng phụ sau xạ trị ung thư máu dài hạn có thể không xuất hiện trong vài năm sau khi điều trị kết thúc. Dựa vào vị trí xạ trị, bác sĩ có thể thông tin cho bạn về những nguy cơ trong tương lai và dặn dò bạn những triệu chứng nên theo dõi.