Zona thần kinh là loại bệnh thường gặp, tuy nó ít nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không chữa trị kịp thời thì nó sẽ để lại những hậu quả nghiêm trọng. Bài viết này sẽ chí ra những nhóm thuốc điều trị zona thần kinh hiệu quả bạn cần biết.
Virus varicella zoster gây ra căn bệnh thủy đậu ở trẻ em, sau đó chúng nằm yên trong cơ thể, khi có cơ hội sẽ gây bệnh zona thần kinh (hay herpes zoster) ở người trưởng thành.
Lúc đầu, người bệnh sẽ gặp phải những dấu hiệu và triệu chứng như bị nhức đầu, sợ ánh sáng, khó ở, hiếm khi có sốt, có cảm giác bất thường xuất hiện ở da (ngứa, đau nhói hoặc có thể là dữ dội). Khoảng từ sau 1-5 ngày da người bệnh sẽ xuất hiện các nốt hồng ban dát sẩn và tiến triển thành các cụm nước trong. Mụn nước có thể lan rộng ra cả một vùng da. Điểm đặc biệt là mụn nước chỉ ở một bên, ít khi lan qua vùng ranh giới giữa thân.
Tiếp đó, trong vòng 3-5 ngày lần lượt chuyển qua các giai đoạn hóa mủ và loét đóng vảy. Sau chừng hai tuần, các tổn thương trên da sẽ lành, để lại vết sẹo và thay đổi màu da vĩnh viễn. Tổn thương da thường kéo thành vạt dài, khu trú ở vùng hông, lưng, cổ đùi hay bị nhầm với dịch tiết của con dời, nên dân gian còn gọi là bệnh “dời leo”.
Đa số - phần lớn là trẻ, bệnh zona thần kinh chỉ lan tỏa ở da, theo ước tính chỉ có 5 - 10% - phần lớn là người cao tuổi thì zona có thể gây tổn thương nội tạng (như viêm phổi, viêm não, viêm gan hoại tử võng mạc) có trường hợp dẫn đến tử vong (thường do viêm phổi), song hiếm gặp.
Đau thần kinh sau zona thường xuất hiện từ 30 - 60 ngày sau khi nổi phát ban hay sau khi liền sẹo. Cảm giác đau sẽ rất khó chịu, tạo cảm giác nhức nhối, rát bỏng như dao đâm, điện giật. Đau có thể kéo dài nhiều tháng hay nhiều năm, kèm theo một số rối loạn cảm giác khác nhau, đặc trưng nhất là loạn cảm giác đau (nếu áo quần bị tiếp xúc với vùng da bị ảnh hưởng, dù chỉ chạm nhẹ, cũng có thể gây đau dữ dội).
Ngoài ra, người bệnh có thể bị dị cảm (cảm giác như kim châm xảy ra tự phát), loạn cảm (cảm giác bất thường với các kích thích lên da), có thể kèm theo triệu chứng như trầm cảm. Thuốc có thể dùng riêng hay phối hợp, bao gồm:
Kem capsaicin: Hoạt chất chiết xuất từ quả ớt. Dùng dạng bôi có nồng độ 0,025-0,075%. Lúc đầu, người bệnh bôi loại có nồng độ thấp sau bôi loại có nồng độ cao. Chỉ được bôi lên vùng da lành. Thuốc gây rát bỏng. Một số ví không chịu nổi nên đã phải bỏ điều trị.
Lidocain: Dùng dạng thuốc dán 5%. Thuốc có thể gây ra sự kích ứng tại chỗ, nhưng ít khi gây độc hại toàn thân. Chỉ được dán lên vùng da nguyên vẹn.
Oxycodon: Là thuốc giảm đau thuộc họ thuốc phiện. Tác dụng phụ gây táo bón, gây nghiện, nên hạn chế dùng. Dùng liều từ 5-20 mg/ngày.
Amitriptylin, nortriptylin là thuốc chống trầm cảm 03 vòng. Bắt đầu thường dùng từ liều thấp sau tăng cao, chia thành 3 lần uống trong ngày. Tác dụng của thuốc có thể làm an thần, gây lú lẫn, bí tiểu, hạ huyết áp tư thế, khô miệng, loạn nhịp tim (nên sẽ hạn chế dùng cho người cao tuổi).
Nhóm này được dùng trong giai đoạn cấp tính. Thuốc làm rút ngắn thời gian bài xuất virut, làm ngưng nhanh sự hình thành tổn thương mới, đẩy nhanh tốc độ liền sẹo, giảm độ nặng của cơn đau cấp. Thường chọn một trong ba thứ là acyclovir, valacyclovir, famcilovir. Chúng khác nhau ở một số điểm nhỏ: valacyclovir là tiền chất của acyclovir, sản xuất ra acyclovir cao gấp 05 lần acyclovir.
Bệnh nhân uống valacyclovir mỗi 08 giờ một lần 1.000 mg sẽ có hiệu quả bằng acyclovir 04 giờ một lần 800mg. Valacyclovir, famciclovir có cân bằng dược động học tốt, cách dùng đơn giản hơn, được ưa thích hơn.
Cần dùng sớm trong vòng 24-48 giờ khi có triệu chứng, với liều cao. Không dùng dạng thuốc bôi vì không có hiệu quả. Thuốc này không gây ra tác dụng bất lợi nào. Tuy nhiên, với người suy thận thì cần phải giảm liều. Chưa có thông tin đầy đủ vì thế không nên dùng cho người có thai.
Trên đây là thông tin vể những nhóm thuốc điều trị zona thần kinh, rất mong sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình điều trị căn bệnh này.
Chia sẻ