Đột quỵ là một trong ba loại bệnh phổ biến nhất hiện nay, sau tim mạch và ung thư, bệnh có tỷ lệ tử vong, tàn phế và tái phát rất cao. Đột quỵ tái phát thường có tiên lượng rất xấu, nguy cơ tử vong và khả năng tàn phế rất cao.
Vậy đâu mới là nguyên nhân tái phát đột quỵ mà bệnh nhân và người nhà cần chú ý?
Các bệnh lý tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường, tăng hàm lượng mỡ trong máu là những nguyên nhân chính gây ra đột quỵ cũng như là nguyên nhân tái phát đột quỵ. Việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên bao gồm:
Kiểm soát huyết áp:
- Huyết áp ở mức 120/80 mmHg là trị số bình thường. Huyết áp cao hơn 140/90 mmHg được gọi là cao huyết áp.
- Cao huyết áp là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của đột quỵ. Nếu không kiểm soát tốt tình trạng huyết áp, nguy cơ đột quỵ tái phát sẽ rất cao. Bệnh nhân bị cao huyết áp có nguy cơ đột quỵ cao gấp 4 - 6 lần so với bệnh nhân có huyết áp bình thường. Cao huyết áp làm nặng thêm tình trạng xơ vữa mạch máu, gây tăng áp lực lên thành mạch máu và có thể làm vỡ mạch máu.
- Cần lưu ý rằng các thuốc huyết áp chỉ có tác dụng khi được sử dụng thường xuyên mỗi ngày. Không nên tự ý ngưng thuốc khi không có ý kiến của bác sĩ. Nếu cao huyết áp được kiểm soát tốt, sẽ làm giảm được 38% nguy cơ đột quỵ và giảm 40% nguy cơ tử vong gây ra do đột quỵ.
Bệnh tim:
- Là nguyên nhân tái phát đột quỵ quan trọng thứ hai sau cao huyết áp, bệnh lý tim nguy hiểm nhất liên quan đến đột quỵ là rung nhĩ. Rung nhĩ là tình trạng co bóp bất thường của tâm nhĩ trái. Ở bệnh nhân rung nhĩ, tâm nhĩ trái co bóp nhanh gấp 4 lần so với các buồng tim còn lại.
- Điều này dẫn đến sự bất thường của dòng chảy trong các mạch máu, tạo điều kiện thành lập các cục huyết khối trong buồng tim và nhanh chóng di chuyển đến nơi khác, có thể gây tắc nghẽn các mạch máu não.
- Sử dụng thuốc kháng đông lâu dài có thể làm giảm 67% nguyên nhân tái phát đột quỵ của rung nhĩ.
Tiểu đường
- Khi bệnh nhân có bệnh tiểu đường, nguy cơ mắc phải đột quỵ sẽ tăng gấp 3 lần. Chế độ ăn phù hợp để tiết chế lượng đường trong máu, đồng thời sử dụng các thuốc điều chỉnh đường huyết có thể giúp người bệnh hạn chế tối đa các biến chứng của tiểu đường.
Tăng cholesterol trong máu
- Tăng cholesterol trong máu có thể dẫn đến tình trạng ứ đọng của cholesterol lên thành của các mạch máu, từ đó tạo thành các mảng xơ vữa, là nguyên nhân tái phát đột quỵ.
Hút thuốc lá:
- Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ rất nguy hiểm của đột quỵ. Thuốc lá làm tăng thêm quá trình xơ vữa mạch máu và các chất gây đông máu (như fibrinogen). Việc ngưng hút thuốc lá có thể làm giảm rõ rệt nguy cơ đột quỵ tái phát.
Uống rượu
- Uống nhiều bia, rượu thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Nên hạn chế việc sử dụng các loại bia rượu, đặc biệt khi bệnh nhân có tình trạng cao huyết áp kèm theo.
- Các bệnh nhân đột quỵ phải ngưng hoặc giảm lượng rượu, khoảng 2 ly nhỏ/ngày cho nam và 1 ly cho nữ.
Stress:
- Cuộc sống với nhiều áp lực thường xuyên làm tăng huyết áp và có thể là nguyên nhân tái phát đột quỵ. Biết giải tỏa các áp lực trong công việc, tạo một cuộc sống lành mạnh bên người thân và gia đình có thể là phương pháp giảm stress hữu hiệu nhất.
Chế độ ăn:
- Chế độ ăn nhiều chất béo, cholesterol và muối có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Cần tuân thủ chế độ ăn hợp lý.
- Tránh ăn quá nhiều chất béo: các chất béo, cholesterol có thể làm nặng thêm tình trạng xơ vữa động mạch.
- Ăn quá mặn có thể làm tăng huyết áp. Nên giảm muối trong chế độ ăn hàng ngày
Tăng cân, béo phì:
- Tình trạng béo phì có liên quan đến các bệnh lý cao huyết áp, tim mạch, tiểu đường và là nguyên nhân tái phát đột quỵ.
- Duy trì trọng lượng vừa phải bằng chế độ ăn uống hợp lý, lao động thể lực phù hợp và luyện tập thể dục như đi bộ, thể thao nhẹ, tập thái cực quyền, bơi lội... khoảng 30 phút/ngày, tránh lao lực, ngủ đầy đủ.